غار دربند (مهدی‌شهر)

نمایی از تالار اصلی غار دربند مهدیشهر (سنگسر)

غار دربند^*[۱] یکی از بزرگترین غارهای آهکی ایران است که در ۲ کیلومتری شمال منطقه گردشگری دربند واقع در شهر مهدیشهر، مرکز شهرستان مهدیشهر در استان سمنان قرار گرفته‌است.

موقعیت غار

این غار در دامنه‌های جنوبی بخش میانی رشته کوه البرز در ارتفاعات دربند، در کمرکش کوه لهرد، در قسمت شمالی مرکز مهدی‌شهر جای گرفته است. غار دربند یکی از بزرگترین غارهای آهکی ایران به‌شمار می‌رود که در گذشته محل سکونت انسان بوده است.

طول غار ۱۱۴ متر، ارتفاع از سطح دریای آزاد ۲۰۰۰متر، ارتفاع دهانه از پای کوه ۳۰۰متر، عریض‌ترین قسمت آن ۳۶ متر و بلندترین نقطه سقف آن به ارتفاع حدود ۳۰متر است. بلندترین استلاگمیت این غار با ارتفاع ۱۴ متر در ایران بی‌نظیر است. در شمال شهر مهدی‌شهر، در حدود ۳ کیلومتر دورتر از (از میدان اصلی شهر)، جاده‌ای در سمت چپ وجود دارد که به سوی باختر می‌رود. غار دربند بر فراز کوه بلندی در فاصله حدود ۱٫۵ کیلومتری شمال شهر قرار دارد.

درون غار دربند

قدمت غار و علت پیدایش

غار دربند که در بلندی‌های منطقه ملی گردشگری دربند مهدیشهر واقع شده، به علت عملکرد شدید نیروهای زمین‌ساختی منطقه و نیز پدیده انحلال توسط آبهای نفوذی شکل گرفته است.

کارشناسان عمر این غار آهکی را ۱۴۰ میلیون سال تخمین زده‌اند.

زیرساخت های گردشگری

در گذشته مدخل ورودی غار به صورت طبیعی کم عرض بود. در سال ۱۳۸۱ شهرداری مهدیشهر با انجام سری عملیات حفاری، این مدخل را به منظور امکان بازدید همگانی تعریض و امکانات رفاهی مانند سوئیت‌های اقامتی، آلاچیق و فضای استراحتگاهی در دامنه کوه لهرد و ایجاد روشنایی در درون این غار را فراهم کرد.

همچنین در فروردین ماه ۱۳۹۱، شهرداری مهدی‌شهر عملیات پله چینی و نرده گذاری راه‌های دسترسی به غار دربند را به پایان رساند. هم اکنون مسیر دسترسی به غار از پای کوه تا دهانه، پله چینی شده است.

کشف آثار تاریخی در غار دربند

در سال ۱۳۹۰، باستان شناسان، تعدادی سکه تاریخی در این غار کشف کردند. با کشف این آثار، غار دربند سنگسر در پروسه ثبت در آثار ملی ایران قرار گرفته است. بر طبق کاوش‌های انجام شده دیرین‌ترین آثار بدست آمده از غار متعلق به سده پنجم هجری قمری و همچنین سکه‌های طلایی به خط کوفی مربوط به دوره سلجوقی است.

جستارهای وابسته

• مهدیشهر
• دربند مهدیشهر
• دیواره صخره نوردی سنگسر سل

نگارخانه

• 

  نمای بیرونی غار دربند

• 

  نمایی از منطقه دربند مهدیشهر ( سنگسر ). کوه لهرد و دهانه غار دربند نیز در این تصویر مشخص است.

پانویس و منابع

^ در سال ۱۳۵۴ آبادی دربند، جزو دهستان سنگسر محسوب می‌شده و در تقسیم‌بندی جدید این آبادی در دهستان درجزین قرار گرفته‌است.