مسجد جامع سمنان

مسجد جامع سمنان
نام	مسجد جامع سمنان
کشور	ایران
شهرستان	سمنان
اطلاعات اثر
نوع بنا	معماری آذری / مذهبی
دیرینگی	سلجوقیان
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۶۳
تاریخ ثبت ملی	۱۵ دی ۱۳۱۰

مسجد جامع سمنان بنایی بسیار کهن و باارزش در سمنان است. در طول زمان تغییرات و تحولات زیادی در این مسجد بوجود آمده است، اما هم اکنون در آن آثار دوران سلجوقی و تیموری دیده می‌شود. عقیده بر این است که این مسجد در قرن نخست هجری و بر روی خرابه‌های آتشکده بنا شده است. مسجد جامع سمنان در طول تاریخ از لحاظ مذهبی، فرهنگی و اجتماعی از ارزش و اعتبار زیادی برخوردار بوده است. سبک معماری این بنا، به شیوه معماری آذری می‌باشد.

تاریخچه

مسجد (جامع ؟) سمنان، از درون، تاریخ عکس نامعلوم، احیاناً در دهه ۱۳۸۰ شمسی

روبروی موزه شهری - ملی، سمنان، در داخل مسجد جامع

صنیع الدوله در کتاب مرآت البلدان در این باره می‌نویسد: در زمان خلافت علی بن ابیطالب، ایشان فرمودند که از کوفه تا بخارا ۱۰۰۱ مسجد بنا کنند، در حکومت عبدالله بن عمر، ثروتمندان سمنان مسجد کنونی این شهر را ساختند ولی این بنا دارای چندان شکوهی نبود. پس از آن بارها افراد زیادی بر بنای ابتدایی افزودند، مانند گنبد باختری و شبستان شمالی را با مار خواجه‌وند را خواجه ابوسعید سمنانی و خواجه نظام‌الدین در دوران سلطنت سنجر سلجوقی ساختند و شبستان جنوبی را شیخ رکن‌الدین علاءالدوله سمنانی در زمان وزارت ارغون‌خان بنا نمود و چون خرابی به وجود آمده بود، در زمان فتحعلی شاه، ذوالفقارخان به تجدید آن پرداخت. مسجد خاوری را خواجه کیقباد بن ملک شرف‌الدین سمنانی ساخته و ایوان متصل به گنبد را خواجه عزالدین محمد بالیچه سمنانی وزیر میرزا شاهرخ بنا کرده.

مناره سلجوقی

مناره مسجد جامع سمنان یکی از منارهای تاریخی ایران متعلق به دوره سلجوقیان به شمار می‌رود که در گوشه شمال شرقی مسجد جامع قرار دارد. ارتفاع این منار از سطح زمین ۳۱/۲۰ متر می‌باشد و از روی بام به ارتفاع ۲ متر کتیبه‌ای با طرح و نقش بسیار زیبا از آجر و با خط کوفی تزئین شده‌است. این بنا قدیمی‌ترین منار جنبان ایران می‌باشد در مرکز این منار محوری چوبی قرار دارد که با تکان دادن آن کل منار حرکت می‌کند.

منابع

• حقیقت (رفیع)، عبدالرّفیع. تاریخ قومس. چاپ سوّم. تهران: کومش، ۱۳۷۰. 

پیوند به بیرون

• مسجد جامع سمنان در دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌زمین