آش
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکیپدیا برای ارجاع به منابع با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بیمنبع را میتوان به چالش کشید و حذف کرد. |
آش یکی از از غذاهای اصیل ایرانی است که تقریباً در تمام ایران پخته میشود. آش چندین نوع است از جمله آش رشته، آش ماست، آش شله قلمکار، آش جو، آش دوغ و... سادهترین آن آش رشتهاست[نیازمند منبع] و از سبزیجات، حبوبات و رشته و کشک تشکیل شده و از سیر داغ، پیاز داغ و نعناع داغ برای تزیین آن استفاده میکنند.
محتویات
- ۱ انواع آش
- ۱.۱ آش جوش پره
- ۱.۲ آش لخشک
- ۱.۳ آش کارده
- ۱.۴ آش آبلیمو
- ۱.۵ آش آذربایجان
- ۱.۶ آش آلو
- ۱.۷ آش برنجی
- ۱.۸ آش بلغور
- ۱.۹ آش انار
- ۱.۱۰ آش ترخینه
- ۱.۱۱ آش ترش
- ۱.۱۲ آش سبزی
- ۱.۱۳ آش جو
- ۱.۱۴ آش خیار چنبر
- ۱.۱۵ آش دوغ
- ۱.۱۶ آش رشته
- ۱.۱۷ آش ساک
- ۱.۱۸ آش شلغم
- ۱.۱۹ آش شله قلمکار
- ۱.۲۰ آش شله زرد
- ۱.۲۱ آش شیر
- ۱.۲۲ آش غوره
- ۱.۲۳ آش کدو
- ۱.۲۴ آش کلم قمری
- ۱.۲۵ آش گندم
- ۱.۲۶ آش گوجه فرنگی
- ۱.۲۷ آش ماستی
- ۱.۲۸ آش ماش
- ۱.۲۹ آش میوه
- ۱.۳۰ آش ترشک
- ۲ جستارهای وابسته
- ۳ منابع
- ۴ پیوند به بیرون
انواع آش[ویرایش]
آش از غذاهای اصلی و رایج مردم قدیم بوده است چنانکه به طباخ، آشپز گویند. انواع آش مرسوم بوده است. با، وا: مطلق آش. دوغبا: آش دوغ است و دست پخت ترکان// ترکیم را در این حبش نخرند** لاجرم دوغبای خوش نخورند (هفت پیکر، ص ۴۶) سکبا: مخفف سرکه با؛ آش سرکه. سماق وا: آش سماق "دوش به غزنین به دوازده هزار خانه سماق وا پختهاند " (قابوسنامه، ۲۳۷) شوربا: آش شور// گر برای شوربایی بر در اینها روی**اولت سکبا دهند از چهره آن گه شوربا (خاقانی، ۲)
آش جوش پره[ویرایش]
آش جوش پره آش مخصوص جنوب خراسان رضوی و خراسان جنوبی است و طی مراسم خاصی و بیشتر در میهمانیهای انجام میشود.
آش لخشک[ویرایش]
آش لخشک یا لشخک نوعی آش رشتهاست. رشته را نازک و پهن میبرند و با سبزی و مواد دیگر میپزند و چاشنیش کشک است و گاه سیرداغ هم بر سر دارد. روی آن قیمه هم میریزند، طبخ این آش در جنوب خراسان مرسوم است.
آش کارده[ویرایش]
نوعی از انواع آشهای ایرانی است که مخصوص شهرستان اقلید است و در دیگر شهرستانها نیز پخت میشود. در طبخ این آش از گیاهی مخصوص بنام کارده و دوغ استفاده میشود. این گیاه درمناطق سرد ارتفاعات زاگرس میروید، گیاهی شبیه کاهو میباشد وبسیار تند وبرنده است که طی عملیات خاصی توسط زنان روستایی وعشایر شیرین میشود. وبعد از شیرین سازی این گیاه، آشی ساده درست میشود که بسیار خوشمزه وترش است. نمونه دیگری از پخت آش کارده در روستای کافتر وبیشتر روستاهای سر حد چهاردانگه: دابتدا کاردیهارا در آب میپزیم بطوریک کمی نرم شده باشد وآن را ازروی اجاق بر میداریم وکنار میگذاریم تا خنک شود ودمای آن کمی بیشتر از دمای بدن باشد ولی پوست را نسوزاند. بعد مایه کاردی (که از آش کاردی قبلی باقیمانده وپخته نشده) اگر در دسترس نبود با مقداری خمیر مایه آرد را خمیر میکنیم و دوغ ترش شده به همراه برنج شسته شده در آش میریزیم وهم میزنیم تا دوغ بصرت برش خورده در نیاید وسپس آن را در جای تقریباً گرمتری گذاشته و زیر وروی ظرف آن رابمدت تقریبی ۷الی ۸ساعت با پتو یا هر چیز دیگر میپوشانیم تا خوب جا بیفتد وترش مزه شود بدون اضافه کردن ترشی مثل آبغوره یا هر نوع ماده ترش دیگر. یک صبحانه خوشمزه وسالم وطیعی را مصرف میکنیم البته کاردی به دو صورت هست ۱- تازه که نباید آن را به هیچ وجه بجویم که زبان را برش سوزناکی میدهد ۲-بصورت خشک شده که در زمانهاوفصول غیر معمول پخته ومصرف میشود؛ که در فصولی که بدست میآید میچینند وخشک میکنند (کافتر دریک نگاه)
آش آبلیمو[ویرایش]
آش آبلیمو نوعی از انواع آشهای ایرانی است. در طبخ این آش از سبزیجات مخصوص نظیر: تره، جعفری، گشنیز، نعناع، و لپه و برنج استفاده میشود و این آش با گوشت چرخکرده (کوفته ریزه) یا گوشت مرغ و نعناداغ و آبلیمو یا آبغوره مصرف میشود.[۱]
آش آذربایجان[ویرایش]
آش آذربایجان یک نوع از انواع آشهای اصیل ایرانی و همانطور که از اسمش پیدا است متعلق به آذربایجان است که در طبخ آن از لپه، بلغور، سبزی (شوید، تره، پیازچه، نعناع، مرزه، ریحان) استفاده میشود.[نیازمند منبع]
آش آلو[ویرایش]
آش آلو نوعی از انواع آشهای ایرانی است. در طبخ این آش از سبزیجات مخصوص نظیر: تره، جعفری، گشنیز، نعناع و لپه و برنج و آلوی تازه استفاده میشود و این آش با گوشت چرخ شده (کوفته ریزه) یا گوشت مرغ و نعناع داغ و مصرف میشود.
آش برنجی[ویرایش]
آش بلغور[ویرایش]
آش انار[ویرایش]
آش انار یک نوع از انواع آشهای ایرانی است. در طبخ این نوع آش از سبزیجات معطر و مخصوص آش نظیر: تره، جعفری، گشنیز، نعناع و حبوبات نظیر لپه، برنج و پیاز و گوشت قرمز و انار و گلپر و روغن استفاده میشود و این آش با نعناداغ تزئین و مصرف میشود.
مواد لازم: چغندر یکدانه، برنج یک لیوان و نیم، گوشت چرخ کرده نیم کیلو، لپه نصف لیوان، انار، نعناخشک وپیاز داغ به اندازه کافی.
طرز تهیه: چغندر را کوتراش (رنده) کرده میپزند. گوشت کوبیده یا چرخ کرده را به صورت کوفته ریزه (گلولههایی به اندازه یک فندق) در میآورند. برنج و کوفته ریزه و نعنا خشک و پیاز داغ را به چغندر در حال پختن اضافه میکنند. وقتی که برنج پخته شد، آب انار به آن افزوده و میگذارند به خوبی بپزد. در صورتی که آب انار ترش باشد، یک یا دو استکان شکر به آن اضافه میکنند. وقتی که آش به اندازه دلخواه سفت شد آن رادر ظرف ریخته روی آن را با نعنا و پیاز داغ تزیین میکنند.
آش ترخینه[ویرایش]
این آش را با قرص ترخینه درست میکنند. ترخینه یا ترخوانه[۲] از جوشاندن بلغور در شیر یا دوغ ترش بدست میآید. برای تهیه آش به ترخینه، عدس، پیاز، سبزی شامل تره، جعفری، گشنیز و اسفناج احتیاج است.[۳]
آش ترش[ویرایش]
آش ترش یک نوع غذای سنتی ایرانی و نوعی از آش است. این آش نوعی از آشهای محلی رشت نیز محسوب میشود. آش ترش مانند آش رشته تهیه میشود با این تفاوت که که علاوه بر اسفناج، لوبیا و نخود (که در آش رشته ریخته میشود)، کشمش، زردآلوی خشک و آلوچه تر نیز به آن اضافه میشود و پس از پختن نیز سرکه و شیره انگور به آن اضافه میشود و سپس میل میشود.
آش سبزی[ویرایش]
آش سبزی یکی از شناختهترین و محبوبترین آشها در شیراز است؛ و در اعیاد مذهبی مخصوصاً رمضان و محرم برای نذرکردن، زیاد پخته میشود.
آش جو[ویرایش]
آش جو یک نوع از انواع آشهای ایرانی است. در طبخ این نوع آش از سبزیجات معطر و مخصوص آش نظیر: تره، جعفری، گشنیز، شوید و حبوبات نظیر نخود، لوبیا، عدس و برنج و جو پوست گرفته، پیاز و کشک غلیظ زردچوبه و روغن استفاده میشود و این آش با نعناداغ و پیاز داغ تزئین و مصرف میشود.
آش خیار چنبر[ویرایش]
آش خیارچنبر نوعی از آشهای ایرانی و مخصوص استانهای مرکزی و همدان است. این آش در شهریور ماه که فصل خیار چنبر است تهیه میشود. مواد آن شامل بلغور، نخود، لوبیا و خیار چنبر است که آن را خرد میکنند و داخل حبوبات پخته شده میریزند و همراه با کشک و نعناع و پیاز و سیر داغ میخورند.[۴]
آش دوغ[ویرایش]
آش دوغ یکی از غذاهای مشهور ایران و بیشتر متعلق به منطقهٔ آذربایجان و کردستان است.
این غذا را با استفاده از ماست یا دوغ تازه، سبزی آش یا سبزی محلی و یا کوهی، برنج، سیر، نخود، تخم مرغ، پیاز و نمک میپزند. در هنگام خوردن نیز میتوان از سیر کوبیده تازه و نعنای داغ و پیازداغ نیز استفاده کرد. معمولاً این غذا دارای طعمی ترشمزهاست.
برخی هنوز در مراسمهای عروسی این غذا را در کنار کباب، پیچاخ قیمه و خوراک مرغ سرو میکنند.
نوعی دیگر از آش دوغ نیز وجود دارد که مختص منطقه قزوین بوده و از نظر طعم، محتویات و طرز پخت با آش دوغ آذربایجان متفاوت است. این آش به آش دوغ (قزوین) معروف است.
آش رشته[ویرایش]
آش رشته از معروفترین آشهای ایرانی است. در طبخ این آش از سبزیجات مخصوص مانند، جعفری، گشنیز، اسفناج، و برگ چغندر و انواع حبوبات نظیر نخود، عدس، انواع لوبیاها و رشتهٔ آشی استفاده میشود. این آش را غالباً با کشک اما گاهی با سرکه مصرف میکنند، در بعضی مناطق هم از قارا (قرقروت ترش) استفاده میکنند. از دیگر محتویات آن نعناع داغ، پیاز داغ و سیر داغ میباشند. این آش معمولاً به عنوان پیش غذا سرو میشود.
آش ساک[ویرایش]
آش ساک نوع دیگری از انواع آشهای ایرانی است. در طبخ این نوع آش از اسفناج و لپه و آرد برنج و پیاز و گوشت چرخکرده و آب غوره و تخم مرغ و پیاز و روغن استفاده میشود و این آش با نعناداغ تزئین و مصرف میشود.
آش شلغم[ویرایش]
آش شلغم نوع دیگری از انواع آشهای ایرانی است. در طبخ این نوع آش از شلغم، لپه یا عدس، برنج، پیاز، آبلیمو، شکر، روغن و نمک استفاده میشود و این آش با نعنا داغ تزئین و مصرف میشود.[۵]
آش شله قلمکار[ویرایش]
آش شله قلمکار معروفترین نوع از انواع آشهای ایرانی است. در طبخ این نوع آش از سبزیجات معطر و مخصوص آش نظیر: تره، جعفری، گشنیز، اسفناج و حبوبات نظیر نخود، لوبیا، عدس، برنج، پیاز و همچنین گوشت سردست بی استخوان، زردچوبه و روغن استفاده میشود. این آش با نعناع داغ تزیین و مصرف میشود.[۶] مخصوص ایرانیان است.
آش شله زرد[ویرایش]
شله یا شله زرد، …
آش شیر[ویرایش]
آش شیر نوعی آش است. برای تهیه آش شیر برنج را با شیر میجوشانند و پس از پخته شدن برنج و سرد شدن آش، آن را با اضافه کردن شکر، نمک، مربا یا عسل میل میکنند. آش شیر از آشهای محلی استان زنجان است که در زبان ترکی محلی به آن «سوت آشه» میگویند. آش شیر به شیر برنج شبیهاست.
آش غوره[ویرایش]
آش غوره نوعی از انواع آشهای ایرانی است. در طبخ این آش از غوره عسگری تازه سبزیجات مخصوص نظیر: تره، جعفری، گشنیز، نعناع و حبوبات نظیر لپه و لوبیا استفاده میشود و این آش با گوشت مرغ و نعناداغ و آب غوره یا آبلیمو مصرف میشود.
آش کدو[ویرایش]
آش کدو نوع دیگری از انواع آشهای ایرانی است. در طبخ این نوع آش از کدوحلوائی، عدس، برنج، پیاز، آبلیمو، شکر، روغن و نمک استفاده میشود و این آش با نعنا داغ تزئین و مصرف میشود.[۵]
آش کدو را در گیلان به روش دیگری نیز درست میکنند؛ و برای تهیه آن از کدوحلوائی، برنج، شیر و نمک استفاده میکنند. هنگامی که آش آماده شد و در ظرف کشیدند کرهٔ آبکرده رویش میدهند و سپس دارچین و شکر میریزند.[۷]
آش کلم قمری[ویرایش]
آش کلم قمری یک نوع از انواع آشهای ایرانی است. در تهیه این نوع آش از کلم قمری، برنج، پیاز و گوشت چرخکرده و زردچوبه و روغن و نمک و فلفل استفاده میشود. این آش با نعناداغ تزئین میشود.[۵]
آش گندم[ویرایش]
آش گندم از انواع آشهای ایرانی است. اما مواد آن با سایر آشها فرق دارد. برای تهیه آن به اسفناج، پیاز، حبوبات شامل نخود، لوبیاچیتی، عدس و گندم به همراه روغن و نمک و فلفل نیاز است. وقتی همه مواد پخت و جاافتاد آش آمادهاست و روی آن را با پیاز داغ و نعناع داغ تزیین میکنند.[۸]
آش گوجه فرنگی[ویرایش]
آش گوجه فرنگی نوع دیگری از انواع آشهای ایرانی است. در طبخ این نوع آش از سبزیجات آش شامل تره، جعفری، گشنیز و نعناع و حبوبات چون لپه و برنج و گوجه فرنگی و روغن و نمک و فلفل استفاده میشود، میتوان به این آش هم کوفته ریزه اضافه کرد. این آش با نعناع داغ تزئین و میل میشود.[۸]
آش ماستی[ویرایش]
آش ماستی یکی از انواع غذاهای سنتی و محلی سبزواریها است. در پختن این نوع آش از سبزیجات معطر و مخصوص آش نظیر تره، نعناع و اسفناج استفاده میشود. همچنین رشته و ماست از مواد اصلی این آش است. این غذای خوشمزه با نعناداغ و گاهی اوقات با کمی فلفل قرمز تزئین و مصرف میشود.
آش ماش[ویرایش]
آش ماش نوع دیگری از انواع آشهای ایرانی است. در طبخ این نوع آش از سبزیجات معطر و مخصوص آش نظیر: تره، جعفری، گشنیز، شوید و حبوبات نظیر برنج و ماش و پیاز و شلغم و روغن استفاده میشود و این آش با نعناداغ و پیازداغ تزئین و مصرف میشود.
آش میوه[ویرایش]
آش میوه مطبوعترین طعم را نسبت به انواع دیگر آشهای ایرانی دارد. در طبخ این نوع آش از سبزیجات معطر و مخصوص آش نظیر: تره، جعفری، گشنیز، نعناع، برگ چغندر و حبوبات نظیر گندم، برنج، لوبیاقرمز، نخود و پیاز و گوشت قرمز چرخ کرده و روغن و آلبالو، گوجه سبز و زردآلو استفاده میشود و این آش با پنج قاشق شکر مصرف میشود.
آش ترشک[ویرایش]
آش ترشک مخصوص شهرستان اقلید است. گیاه ترشک که از گیاهان دارویی مفید است در بهار میروید. این گیاه در درمان فشار خون، چربی خون و صاف کردن خون نقش خوبی ایفا میکند. در گذشته مردم اقلید به مناسبت فرارسیدن بهار با این گیاه آش درست میکردند و زنده شدن طبیعت را جشن میگرفتند. در طبخ این آش از برنج، پیاز، فلفل، لپه، و گیاه ترشک استفاده میشود.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ منتظمی، ص ۵۹۹
- ↑ فرهنگ عمید، ص ۲۹۰
- ↑ *دریابندری، نجف با همکاری فهیمه راستکار، کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، تهران: نشر کارنامه، تابستان ۱۳۸۴، جلد اول، ص ۶۲۹.
- ↑ «آشهای استان مرکزی». تبیان. بازبینیشده در ۱۳/۶/۱۳۹۱.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ منتظمی، ص ۶۰۴
- ↑ رزا منتظمی، هنر آشپزی، جلد اول، ناشر: کتاب ایران، ۱۳۷۶
- ↑ *دریابندری، نجف با همکاری فهیمه راستکار، کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، تهران: نشر کارنامه، تابستان ۱۳۸۴، جلد اول، ص ۶۲۴.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ منتظمی، ص ۶۰۵
پیوند به بیرون[ویرایش]
طرز تهیه آش سبزی
طرز تهیه آش رشته
طرز تهیه آش جو
طرز تهیه آش شله قلمکار
طرز تهیه آش ماش
طرز تهیه آش آماج
طرز تهیه آش رشته
طرز تهیه آش جو
طرز تهیه آش شله قلمکار
طرز تهیه آش ماش
طرز تهیه آش آماج
|