ایران ایر

ایران ایر

یاتا ایکائو شناسه IR IRA IRAN AIR
تأسیس	۱۹۴۴ با نام شرکت ایرانیَن ایرویز
آغاز فعالیت	۱۹۶۱ با نام ایران ایر
قطب	فرودگاه بین‌المللی مهرآباد فرودگاه بین‌المللی امام خمینی فرودگاه بین‌المللی شیراز
شهرهای کانونی	شیراز مشهد اصفهان تبریز
برنامهٔ پرواز	SkyGift
شمار ناوگان	۴۳
مقصدها	۶۰ مقصد
شعار شرکت	با بالهای بسته پریدن هنر ماست. رسالت هما ایمنی شما.
شرکت مادر	وزارت راه و شهرسازی ۶۰ درصد سهام عدالت ۴۰ درصد
دفتر مرکزی	فرودگاه بین‌المللی مهرآباد، تهران، ایران
افراد کلیدی	فرهاد پرورش (مدیر عامل اجرایی)
وب‌گاه	www.iranair.com

بوئینگ ۱۰۰–۷۴۷ ایران ایر

ایران ایر شرکت هواپیمایی حامل پرچم جمهوری اسلامی ایران است، که در سال ۱۳۴۰ تحت نام هواپیمایی ملی ایران (به‌اختصار: هما) تأسیس شد و تا سال ۱۳۶۰ نیز با این نام به فعالیت ادامه داد و در سال ۱۳۶۰ نام آن به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تغییر پیدا کرد، اگرچه نام رسمی بین‌المللی این شرکت از آغاز تاکنون؛ ایران ایر بوده است.

تاریخچه

تأسیس

گروهی از بازرگانان ایرانی در سال ۱۳۲۱، نخستین شرکت هواپیمایی حامل پرچم ایران را با نام ایرانیان ایرویز تأسیس نمودند. این شرکت به جابجایی مسافر و بار در مسیرهای داخلی و منطقه‌ای می‌پرداخت و علاوه بر آن یک پرواز هفتگی باری نیز به اروپا انجام می‌داد. ناوگان آن از تعدادی هواپیمای داگلاس دی سی ۳ تشکیل شده بود. بعدها تعدادی هواپیمای داگلاس دی‌سی-۴ و پس از آن هواپیماهای ویکرز ویسکونت نیز به ناوگان ایرانین ایرویز اضافه شد.

در سال ۱۳۳۳، یک شرکت هواپیمایی خصوصی دیگر به نام پارس یا پرشین ایرسرویس در تهران تشکیل شد. هواپیمایی پارس ابتدا به صورت باربری و با استفاده از هواپیماهای آورو یورک کار خود را آغاز نمود و پروازهایی را از تهران به بیروت، بریندیسی و بازل از طریق آبادان انجام می‌داد. پس از آن این شرکت با خرید هواپیمای داگلاس دی سی -۷ سی از شرکت بلژیکی سابنا توانست مسیرهایی را از دو شهر آبادان و تهران به مقاصد پاریس، لندن، بروکسل و ژنو پروازهایی را به صورت مرتب انجام دهد.

در روز ۵ اسفند سال ۱۳۴۰، دو شرکت ایرانیان ایرویز و پرشین ایرسرویس در یکدیگر ادغام شده و شرکت هواپیمایی ملی ایران (هما)، با نام بین‌المللی ایران ایر (IRAN AIR) تأسیس گشت. این شرکت ملی اعلام شد و تمام امکانات و پرسنل دو شرکت مذکور را در اختیار گرفت. در همان زمان نشان هما برای این شرکت تازه تأسیس طراحی گشت.

هما پروازهای خود را با بهره‌گیری از هواپیماهای داگلاس دی سی ۳، داگلاس دی‌سی-۶، ویکرز ویسکونت و آورویورک آغاز نمود و در سال ۱۳۴۲ به عضویت کامل یاتا درآمد.

دوران طلایی

اولین پرواز هما با هواپیماهای جت در سال ۱۳۴۴ با استفاده از یک فروند بوئینگ ۷۲۷–۱۰۰ در مسیر تهران-بیروت انجام شد. پس از آن شرکت تصمیم به تبدیل تمام ناوگان خود به هواپیماهای جت گرفت. با شروع دهه ۱۳۵۰ عصر طلایی هما نیز آغاز گشت. در سال ۱۳۵۰ تعدادی بوئینگ ۷۳۷–۱۰۰ و در سال ۱۳۵۳ تعدادی بوئینگ ۷۲۷–۲۰۰ وارد ناوگان شرکت شد. همچنین تحویل هواپیماهای گران‌قیمت بوئینگ ۷۴۷ از نوع ۱۰۰ و ۲۰۰ و اس پی از سال ۱۳۵۴ آغاز گشت.

در میانه دهه هفتاد میلادی، هما پروازهای بدون توقف بسیاری را به طور روزانه به قاره اروپا انجام می‌داد، در این دوره هواپیمایی ملی ایران تنها در مسیر تهران-لندن بیش از سی پرواز هفتگی انجام می‌داد. خط هوایی تهران به فرودگاه جان اف کندی نیویورک در سال ۱۳۵۴ با بهره‌گیری از بوئینگ ۷۰۷ و با یک توقف در فرودگاه هیث‌رو لندن آغاز شد. با خرید بوئینگ‌های ۷۴۷ اس پی، هما این هواپیماهای دوربرد را در مسیر تهران-نیویورک به کار گرفت و به این ترتیب طولانی‌ترین خط هوایی بدون توقف جهان را راه‌اندازی کرد.

در ۱۶ مهر سال ۱۳۵۱ هما قرارداد خرید دو فروند هواپیمای مافوق صوت کنکورد را با کنسرسیوم انگلیسی-فرانسوی آن به امضاء رساند. البته این هواپیماها هرگز به ناوگان هما وارد نشدند، چرا که در آوریل ۱۳۵۹ با توجه به روی دادن انقلاب ایران و دگرگون شدن سیاست‌های حکومت، این قرارداد فسخ شد. هما آخرین شرکت هوایی خارجی بود که قرارداد خرید این هواپیما را فسخ می‌کرد.

در سال ۱۳۵۶ هما ۶ فروند ایرباس مدل آ-۳۰۰ را برای به کارگیری در مسیرهای محلی از شرکت اروپایی ایرباس خریداری کرد و نخستین بهره‌بردار هواپیماهای ایرباس در خاورمیانه لقب گرفت. در پایان این سال هما به بیش از ۳۱ مقصد در داخل و خارج از ایران، از پکن و توکیو تا نیویورک به طور روزانه پرواز می‌کرد و در حال راه‌اندازی خطوط هوایی جدیدی به مقصد لس آنجلس و سیدنی بود.

در سال‌های پایانی دهه هفتاد، هواپیمایی ملی ایران به عنوان رو به رشدترین شرکت هواپیمایی جهان شناخته می‌شد و در عین حال یکی از ایمن‌ترین، مدرن‌ترین، و پردرآمدترین شرکت‌های هواپیمایی دنیا نیز به شمار می‌رفت. در سال ۱۳۵۵ هما پس از شرکت استرالیایی کوانتاس ایمن‌ترین شرکت هوایی جهان لقب گرفت. (تا پیش از انقلاب اسلامی تنها حادثه هما مربوط به سقوط یک فروند داگلاس دی‌سی-۳ این شرکت در سال ۱۳۳۱ می‌شد) در آن سال‌ها هما سعی داشت از موقعیت استراتژیک ایران به عنوان نقطه‌ای میان شرق و غرب عالم به نحو احسن استفاده کرده و ایران را به مرکز ترانزیت بار و مسافر در جهان تبدیل کند. ساختمان مرکزی هواپیمایی ایران ایر توسط مهندسان اسرائیلی ساخته شد.

پس از انقلاب ۱۳۵۷

ساختمان مرکزی ایران ایر در فرودگاه بین‌المللی مهرآباد، تهران.

پس از پیروزی انقلاب ایران، با دگرگون شدن سیاست‌های حکومت، انجام برخی پروازهای بین‌المللی هما تغییر نمود و از ۲۶ فوریه ۱۹۷۹، تعدادی از آنها نظیر تهران-تل آویو به کلی تعطیل شد. همچنین تهران به تنها مرکز انجام پروازهای بین‌المللی شرکت تبدیل شد و قرار شد فرودگاه بین‌المللی شیراز تنها در موقع لزوم مورد استفاده قرار گیرد؛ بنابراین تمام فرودگاه‌های ایران به جز فرودگاه مهرآباد شبکه پروازهای بین‌المللی خود را از دست دادند.

آخرین فرود هما در فرودگاه جان اف کندی نیویورک در روز ۷ نوامبر سال ۱۹۷۹ اتفاق افتاد. دولت آمریکا پرواز روز بعد هما را درحالی که برای فرود آماده می‌شد به فرودگاه مونترال تغییر مسیر داد و اعلام کرد به دلیل تنش‌های ایجاد شده در روابط دو کشور در جریان اشغال سفارت آمریکا در تهران، هواپیماهای ایرانی حق فرود در هیچ‌یک از فرودگاه‌های ایالات متحده را ندارند. این خط هوایی پس از گذشت ۳۷ سال هنوز بازگشایی نشده‌است. در سال ۲۰۰۵ و در جریان سفر محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور ایران به مقرّ سازمان ملل وی با جمعی از ایرانیان مقیم آمریکا دیدار نمود و با توجه به درخواست‌های مکرر آنان، احمدی‌نژاد به رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ایران دستور داد به پیگیرِی راه‌اندازی مجدد این مسیر هوایی بپردازد. با وجود نامه‌نگاری‌های صورت گرفته از سوی ایران هنوز پاسخی از طرف آمریکا دریافت نشده‌است. با تعطیلی خط هوایی نیویورک هواپیماهای بوئینگ ۷۴۷ اس پی هما به طور گسترده در مسیرهای آسیایی و اروپایی به کار گرفته شدند.

در دهه ۱۹۸۰ با توجه به جنگ هشت ساله ایران و عراق و مشکلات ناشی از آن پیشرفت چندانی در هما صورت نگرفت. در این دوران اکثر پروازهای داخلی و بین‌المللی شرکت با لغو و یا تأخیرهای مکرر روبرو می‌شد. در آن زمان همچنین تمام پروازهای شرکت به مقصد فرودگاه آبادان مرکز فعالیت‌های نفتی ایران تعطیل شد. این روند تا زمان برقراری آتش‌بس بین در سال ۱۹۸۸ یافت.

نام رسمی شرکت در سال ۱۹۸۱ به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تغییر یافت. در این سال هما ۱٫۷ میلیون مسافر را جابجا کرد.

با آغاز دهه ۱۹۹۰ میلادی با وجود افزایش شدید تقاضا برای سفرهای هوایی، به دلیل تحریم‌های اعمال شده علیه صنعت هوایی ایران از سوی آمریکا، هما تنها توانست چند فروند هواپیمای کوچک فوکر ۱۰۰ را از شرکت سازنده هلندی آن خریداری کند.

از مهم‌ترین اتفاقات دیگر دهه نود میلادی برای هما می‌توان به راه‌اندازی شرکت‌های هواپیمایی خصوصی در ایران اشاره کرد. با توجه به سیاست‌های دولت ایران در زمان ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی شرکت‌های هواپیمایی مختلفی مانند هواپیمایی ماهان، هواپیمایی کاسپین و کیش ایر تأسیس شدند که به انحصار هما در پروازهای داخلی و خارجی پایان بخشیدند. در حال حاضر شرکت هواپیمایی در حال رشد ماهان را می‌توان مهم‌ترین رقیب داخلی هما ارزیابی کرد.

در سالهای پایانی دهه ۱۹۹۰ با توجه به بهبود روابط جمهوری اسلامی ایران با اروپا در دوره ریاست جمهوری محمدخاتمی، هما توانست قرارداد خرید چند فروند هواپیمای مدرن ایرباس ای ۲۰۰–۳۳۰ را با شرکت اروپایی ایرباس نهایی کند، این قرارداد هم در سال ۲۰۰۱ با توجه به فشارهای ایالات متحده آمریکا لغو شد. در همان سال شرکت ۵ فروند ایرباس آ-۳۱۰–۲۰۰ و ۱ فروند ایرباس آ-۳۱۰–۳۰۰ را به صورت دست دوم از ترکیه خریداری کرد. از جدیدترین اقدامات هما می‌توان به خرید دو فروند ایرباس آ-۳۰۰–۶۰۰ دستِ دوم از شرکت المپیک ایر یونان اشاره کرد.

تحریم‌های آمریکا علیه ایران که شامل ممنوعیت فروش هواپیما و قطعات آن می‌شود مهم‌ترین مانع بر سر رشد هما به شمار می‌رود. امروزه به دلیل این تحریم‌ها، هما ناوگانی فرسوده و قدیمی دارد. این شرکت نه تنها جایگاه ممتاز جهانی خود در دهه هفتاد را به کلی از دست داده بلکه با سرمایه‌گذاری برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند امارات عربی متحده، قطر و بحرین بر صنعت هوایی خود، در منطقه خاورمیانه نیز به عنوان یک شرکت هواپیمایی درجه دو شناخته می‌شود.

بسیاری از پروازهای بین‌المللی هما به دلیل کمبودهای این شرکت متوقف شده و شبکه پروازی داخلی این شرکت نیز با وجود افزایش تقاضاها تغییر چندانی نکرده‌است. به دلیل عمر زیاد هواپیماهای این شرکت میزان تأخیر پروازهای آن نیز افزایش قابل ملاحظه‌ای یافته‌است. بسیاری از هواپیماهای هما به دلیل نقائص فنی جزئی بازنشسته شده‌اند، چرا که شرکت قدرت تعمیر و تأمین قطعات یدکی آنها را ندارد. نمونه این هواپیماها را می‌توان در فرودگاه مهرآباد دید. یک بوئینگ ۷۴۷ اس پی این شرکت نیز بعد از شکستن ارابه فرود آن در سال ۲۰۰۴ در فرودگاه پکن، بلا استفاده شده‌است. با این حال هما سعی دارد با اجاره یا خرید هواپیماهای دست‌دوم از کشورهایی مانند ترکیه یا خرید هواپیماهای روسی بخشی از کمبودهای خود را رفع کند.

در ژوئن سال ۲۰۰۶ میلادی پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به اضافه آلمان پیشنهادی به جمهوری اسلامی ایران ارائه دادند که براساس آن به ازای تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای امتیازاتی به ایران تعلق می‌گرفت، از جمله این امتیازات لغو تحریم‌های هوایی علیه ایران بود؛ که ایران پاسخ منفی داد.

سعید حسامی مدیرعامل وقت هما در مصاحبه با روزنامه ابرار اقتصادی پیرامون احتمال قطع پروازهای ایران ایر به اروپا بر اثر تحریم گفت: «اتحادیه اروپا تصمیم خود را گرفته است و به سرعت تلاش می‌کند تا زمینه را برای قطع پروازها فراهم کند.»

• در سال ۱۳۹۴ پس از اجرای توافق هسته‌ای و برداشته شدن تحریم‌ها، شرکت هواپیمایی ایران ایر توانست در ۲۸ ژانویه، قرار داد ۱۱۸ فروند هواپیما با ایرباس امضا کند.

اجازه پرواز به اروپا

تقریباً در ۳۰ سال گذشته، تحریم‌های تجاری مانع از آن شده بود که ایران ایر هواپیماهای جدیدی از شرکت‌های غربی خریداری کند. همین مسئله موجب شده بود که این شرکت با هواپیماهای قدیمی و جامبو جت‌های تولیدی قبل از انقلاب مسافر جابجا کند. بر اساس گزارش ایرفلیتس، ناوگان حمل و نقل هوایی ایران ایر متشکل از ۴۶ جت است که عمر متوسط آنها ۲۷ سال است و بوئینگ‌های با عمر ۴۰ سال در این شرکت همچنان پرواز می‌کنند.

افزایش حوادث منجر به بروز مشکلات فنی در هواپیماهای ایران ایر موجب شده بود که اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۰ پرواز اکثر هواپیماهای این شرکت را ممنوع کند.

اما حتی با وجود لغو ممنوعیت‌های اتحادیه اروپا، هواپیماهای بوئینگ ۷۴۷ و فوکر ۱۰۰ این شرکت، که تقریباً نیمی از ناوگان هوایی ایران ایر را تشکیل می‌دهند، بسیار غیرایمن هستند و اجازه ندارند بر فراز آسمان اروپا پرواز کنند.

ساختار سازمانی

در حال حاضر ۶۰ درصد سهام و مدیریت این شرکت در اختیار دولت است و ۴۰ درصد سهام در قالب شرکت‌های تعاونی سهام عدالت به مردم واگذار شده است. این شرکت در مجموع ۸۸۸۷ نفر را در استخدام خود دارد، که از این تعداد ۱۱۹۸ نفر خدمه پرواز، ۱۷۳۲ نفر تکنسین پرواز و نگهداری هواپیما و ۱۹۰۰ نفر نیز کارمندان و کارکنان بخش‌های خدماتی هستند.

خانواده هما

در گذشته شرکت هواپیمایی ایران ایرتور و گروه هتل‌های هما از شرکت‌های تابعه ایران ایر به شمار می‌رفتند. گروه هتل‌های هما به سازمان تأمین اجتماعی و هواپیمایی ایران ایر تور به بخش خصوصی فروخته شدند.

عملیات حج

یکی از مهمترین فعالیت‌های سالیانه هما، انتقال حاجیان ایرانی به عربستان سعودی و بازگرداندن آنهاست. این شرکت سالیانه ده‌ها هزار زائر ایرانی را در موسم حج از شهرهای مختلف ایران به جده منتقل می‌کند. این عملیات در کنار انجام پروازهای عادی هما صورت می‌گیرد.

هما در سال ۱۳۸۱ بیش از ۶۰ هزار حاجی ایرانی را در مدتی کمتر از یک ماه از ۱۷ شهر ایران به جده منتقل نمود. این عملیات با انجام ۳۵۲ پرواز چارتر انجام گرفت. از آنجا که هما با مشکلات زیادی برای تأمین هواپیما روبروست تنها قادر است نیمی از زائران ایرانی را به عربستان منتقل کند و سایر زائران باید از خدمات هواپیمایی سعودی استفاده کنند.

هما همچنین در فصل انجام عمره مفرده پروازهایی را برای جابجا کردن زائران ایرانی به جده انجام می‌دهد. ایران ایر در سال ۱۳۸۵ برای ارائه این خدمات یک فروند ایرباس آ-۳۰۰ بی ۲ را از یک شرکت ترک و یک فروند بوئینگ ۷۴۷–۲۰۰ را از یک شرکت اردنی اجاره نمود. اکثر پروازهای حج هما، برای جلوگیری از ایجاد اختلال در پروازهای عادی شرکت در ساعات نیمه شب انجام می‌گیرد.

خصوصی‌سازی

در تیر ۱۳۸۵ با ابلاغ سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی دربارهٔ اصل ۴۴ قانون اساسی ایران توسط سیدعلی خامنه‌ای به رئیس جمهور، دولت ایران اجازه پیدا کرد سهام بسیاری از شرکت‌های وابسته به خود را واگذار کند که ۴۰ درصد سهام شرکت ایران در قالب سهام عدالت به مردم واگذار شده و ۶۰ درصد سهام این شرکت کماکان در اختیار دولت است.

مقصدهای پروازی

نوشتار اصلی: مقصدهای پروازی ایران ایر

یک فروند هواپیمایی بوئینگ ۷۲۷–۲۰۰ ایران ایر در فرودگاه بین‌المللی مهرآباد، تهران (۲۰۱۰)

مقصدهای مشترک با دیگر خطوط هواپیمایی

ایران‌ایر با شرکت‌های هواپیمایی زیر توافق مقصدهای مشترک با دیگر خطوط هواپیمایی دارد (نوامبر ۲۰۱۲):

• آئروفلوت
• آستریا ایر
• هواپیمایی آذربایجان
• ترکیش ایرلاینز

ناوگان

بوئینگ ۷۴۷ ایران ایر برفراز فرودگاه هیث‌رو لندن

ام‌دی-۸۲ ایران ایر در یک روز برفی، فرودگاه رشت

ناوگان فعلی

سایت معتبر فلایت رادار۲۴ تعداد دقیق ناوگان فعلی "هما" را ۳۷ فروند از انواع مختلف هواپیما ذکر کرده است.تا تاریخ ژوئیهٔ ۲۰۱۵ میلادی، میانگین سنی ناوگان ایران ایر ۲۳ سال بود که تقریباً دو برابر میانگین بین‌المللی است. ناوگان هواپیمایی ایران ایر به شرح زیر است (۲۹ مارس ۲۰۱۵) و نیاز به خرید حداقل ۱۰۰ فروند هواپیمای پهن‌پیکر و جت‌های مسافت کوتاه دارد:

گفتنی است که هواپیمایی ملی ایران هما در تاریخ ۸ بهمن ماه ۱۳۹۴ شمسی در پی سفر رئیس جمهور ایران به فرانسه قرارداد خرید ۱۱۸ فروند جت مسافربری را با شرکت ایرباس منعقد کرد. از این میان ۷۳ فروند جتهای پهن پیکر هستند و ۴۵ فروند آن نیز جتهای مسافربری میان برد هستند. همچنین در این میان بزرگترین هواپیمای جهان، ایرباس ای ۳۸۰ و جدیدترین محصول ایرباس، ایرباس ای ۳۵۰ نیز به چشم می‌خورند.در ادامه مشخص گردید به دلیل تاخیر در ارائه ی مجوز خزانه داری امریکا،ایران از خرید شش فروند آن منصرف شده است.این شش فروند ایرباس که مدل آن مشخص نشده است قرار بود که تا پایان ۲۰۱۶ تحویل ایران ایر داده شوند.با این حساب هواپیماهای ایرباس سفارش داده شده از ۱۱۸ فروند به ۱۱۲ فروند کاهش پیدا کرد. همچنین پس از گذشت چندماه از امضای قرارداد اولیه، خبرهایی حاکی از احتمال لغو خرید ایرباس مدل ای-۳۸۰ (معروف به سوپرجامبوجت) و جایگزینی آن با مدل های دیگر به دلایلی که عمده آن سیاسی عنوان شده،مطرح شد.

علاوه بر آن با امضای باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در دیماه ۱۳۹۴ و طی سفر نمایندگان بویینگ به ایران در فروردین ماه ۱۳۹۵ و در چارچوب توافق هسته‌ای ایران با کشورهای ۵+۱ این شرکت حاضر شده است تعداد ۱۰۹ فروند از انواع هواپیماهای پهن پیکر و باریک پیکر خود (اعم از ۷۴۷٬۷۷۷ و ۷۳۷) را به صورت فروش یا اجارهٔ اعتباری (لیزینگ) به ایران واگذار کند. در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۶ بوئینگ و ایرباس هردو تایید کردند که از سوی وزارت خزانه داری امریکا مجوز صادرات فروش هواپیما به ایران را دریافت کرده اند. آمار این هواپیماها را در جدول زیر می‌توانید ببینید

ناوگان ایران ایر
نوع هواگرد	فعال	خریداری‌شده	سفارش‌داده‌شده	ظرفیت مسافر			سال ورود به ناوگان	توضیحات
				C	Y	مجموع
ایرباس آ۳۰۰	۳	—	—	۱۸	۲۳۶	۲۵۴	۱۹۸۰
ایرباس آ۳۰۰	۶	—	—	۱۸	۲۳۶	۲۵۴	۲۰۰۶
ایرباس آ۳۰۰	۴	—	—	۲۲	۲۳۹	۲۶۱	۱۹۹۴
ایرباس ای۳۱۰	—	۱	—	TBA			۲۰۰۱
ایرباس ای۳۱۰	۲	—	—	۱۴	۱۹۸	۲۱۲	۲۰۰۰
خانواده ایرباس ای۳۲۰	۶	—	۲۱	۱۲	۱۴۴	۱۵۶	۲۰۰۹	آغاز تحویل از سال ۲۰۱۹
ایرباس ای۳۲۰ نئو		—	۲۴					آغاز تحویل از سال ۲۰۱۹
ایرباس ای۳۵۰ (سری ۱۰۰۰)		—	۱۶					آغاز تحویل از سال ۲۰۱۹
ایرباس ایceo۳۳۰		—	۲۷					آغاز تحویل از سال ۲۰۱۹
ایرباس ای۳۳۰ نئو		—	۱۸					آغاز تحویل از سال ۲۰۱۹
بوئینگ ۷۳۷ مکس		—	۴۰
بوئینگ ۷۳۷ نسل جدید (NG)		—	۳۵					۲۹ فروند آن اجاره ایست
بوئینگ ۷۴۷	۴	—	—	۲۲	۴۲۷	۴۴۹	۱۹۷۷
بویینگ ۷۴۷اس پی	۱	۳	—	۲۲	۲۸۳	۳۰۵	۱۹۷۶
بوئینگ ۸۰۰–۷۴۷		—	۴
بوئینگ ۹–۷۷۷		—	۱۵
بوئینگ ۳۰۰–۷۷۷ ای آر		—	۱۵
ای تی آر ۷۲			۴۰
فوکر ۱۰۰	۱۴	۲	—	—	۱۰۴	۱۰۴	۱۹۹۰
مک‌دانل داگلاس ام‌دی-۸۰	۱	—	—	۱۲	۱۳۳	۱۴۵	۲۰۱۳	از هواپیمایی ایران ایرتور کرایه شده
ناوگان ایران ایر کارگو
ایرباس آ۳۰۰	۲	—	—	باری			۲۰۰۸
بوئینگ ۷۴۷	۱	—	—	باری			۲۰۰۸
بوئینگ ۷۴۷	۱	—	—	باری			۲۰۰۸
مجموع	۴۴	۶	۲۶۷ (۱۰۹ فروند بوئینگ، ۱۱۸ فروند ایرباس و ۴۰ فروند ATR-72 در دست سفارش)

علاوه بر اینها ایران ایر در حال بررسی خرید ناوگانی متشکل از ۵۰ فروندهواپیمای شرکت امبرائر برزیل و ۸۰ فروند جت‌های منطقه‌ای "می‌تسوبیشی ژاپن"است تا از آن‌ها برای مسیرهای داخلی و منطقه ای استفاده کند.در صورت خرید ۱۳۰ فروند هواپیمای منطقه‌ای از میتسوبیشی و امبرائر و با توجه به سفارش ۷۵ فروند هواپیمای بویینگ ۷۳۷ و ۴۵ فروند هواپیمای ایرباس ۳۲۰ برای اولین بار ، ایران دارای ناوگان بزرگی از هواپیماهای منطقه‌ای می شود که در صورت مدیریت درست می تواند سبب آسان ، ایمن و همه گیر تر شدن پرواز های کوتاه و میان برد در ایران شود.

جت ژاپنی که ایران قصد خرید آن را دارد از پیشرفته‌ترین گزینه‌های حال حاضر جهان در کلاس هواپیماهای مسافربری زیر ۱۰۰ نفره است. MRJ در نوامبر سال گذشته نخستین پرواز خود را با موفقیت انجام داده و دومین پیش نمونه نیز به تازگی به پرواز درآمده است. این جت مسافربری در دو سری "MRJ۷۰" و "MRJ۹۰" تولید خواهد شد.موتور این هواپیما با نام «پی‌دابلیو ۱۰۰۰ جی» ‌‌ همان موتوری است که روی هواپیماهای سری «سی» بمباردیر کانادا، سری‌ای ۲ امبرائر برزیل و ایرباس ۳۲۱ استفاده می‌شود. این موتور هم اکنون یکی از پیشرفته‌ترین و کم مصرف‌ترین موتورهای توربو فن در جهان محسوب می‌شود. به گزارش روئیترز شرکت امبرائر برزیل نیز قرار است تعداد ۵۰ فروند هواپیمای سری ای خود را به ایران بفروشد.موتور توربوفن به کار رفته در این نوع هواپیما همان است که در هواپیمای ایرباس ای۳۲۱و هواپیماهای سری C بمباردیر (بمباردیه) کانادا استفاده شده است. در ساخت این هواپیما شرکت‌های بزرگ غربی مانند Pratt & Whitney ایالات متحده مشارکت دارند.در مدل‌های کلاس‌ای چهار سری ۱۷۰، ۱۷۵، ۱۹۰ و ۱۹۵ وجود دارد که این سری‌ها تقریبا از یک پلت فرم استفاده می‌کنند ولی در طول و تعداد صندلی کمی با هم تفاوت دارند. این سری‌ها به ترتیب ۸۰، ۸۸، ۱۱۴ و ۱۲۲ نفر ظرفیت دارند.امبرائر پیش از این تایید کرده بود ایران علاقمند است از این شرکت هواپیما خریداری کند و مدلهای مورد علاقه‌اش در هواپیما کلاس‌ای است زیرا هزینه تعمیر و نگهداری پایینی دارند.در زمینه ساخت هواپیما، امبرائر در برزیل پس از بوئینگ و ایرباس در زمینه تولید هواپیماهای غیر پهن پیکر قرار دارد.مدل‌ای دو از نظر مصرف سوخت، ایمنی و مشخصات پروازی بسیار نزدیک به هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ مکس، پیشرفته‌ترین هواپیمای میان برد بوئینگ است.

درصورت توافق نهایی با این شرکت ها و خرید قطعی، فقط مجموع سفارش‌های ایران ایر از شرکت های مختلف هواپیماسازی تا این لحظه به ۳۹۷ فروند هواپیمای نو خواهدبود و با ناوگان بسیار جوانی که خواهد داشت،ایران تبدیل به یکی از قطب های پروازی خاورمیانه خواهد شد.چیزی که باعث تهدید ناوگان هوایی خطوط امارات و ترکیه خواهد بود. لازم است ذکر شود هواپیمائی جمهوری اسلامی ایران بزرگترین اپراتور B747 در ایران است.

مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی از تحقیق برای خرید ۴۰۰ هواپیما توسط این ایرلاین با کشورهای مختلف خبر داد. هواپیماهای توپولوف ۲۰۴، هواپیمای MD جزو هواپیماهایی هستند که به تازگی توسط هما قرار است خریداری شود. در ماه آذر سال ۱۳۹۴ پس از لغو تحریم‌ها ایران ایر در صدد خرید ۱۱۴ هواپیما از شرکت ایرباس است. مدل‌های خواسته شده اعم از A350-A380-A320-A330 می‌باشند

هواپیماهای بکار گرفته شده در ایران ایر از سال ۱۳۰۵ تاکنون

هواپیما	تعداد	ریجستری	بکارگیری	توسط	سقوط	توضیحات
یونکرس یو ۵۲	؟	ریجستری‌ها موجود نیست	بین سالهای ۱۳۰۵ تا ۱۳۱۲	کمپانی هواپیمائی یونکرس در ایران	-	-
یونکرس مدل اف - ۱۳	؟	ریجستری‌ها موجود نیست	بین سالهای ۱۳۰۵ تا ۱۳۱۲	کمپانی هواپیمائی یونکرس در ایران	-	-
دی هاویلند راپید دراگون	۳	EP-AAA EP-AAB EP-AAC	بین سالهای ۱۳۱۲ تا ۱۳۲۰	شرکت پست ایران	-
داگلاس دی سی ۳	۴۰	EP-AAG EP-AAJ EP-AAK EP-ABB EP-ACJ EP-ACK EP-ACL EP-ACU EP-ACV EP-ADE EP-ADG EP-ADI EP-ADL EP-AEE EP-AEF EP-AEH EP-AEI EP-AGZ	از ۱۳۱۴ شمسی تا ۱۳۵۰	ایرانیان استیت ایرویز ایرانیان ایرویز ایران ایر شرکت واحد هواپیمایی ایران هواپیمایی ایران ایران نشنال ایرلاینز یونایتد ایرانیان ایرویز هواپیمایی ملی ایران (هما)	۱۳ فروند EP-AAG EP-AAJ EP-AAK EP-ABB EP-ACJ EP-ACL EP-ACV EP-ADG EP-ADI EP-AEF EP-AEI EP-AGZ ؟	EP-AAG نخستین حادثه ثبت شده در پنجشنبه ۲۳ شهریور ماه ۱۳۲۹ ۸ کشته در تهران EP-ADG آخرین حادثه ثبت شده در یکشنبه ۲۳ خرداد ۱۳۵۰ در شیراز دوشنبه ۱۸ آبان ۱۳۴۹ دی سی ۳ ایران ایر مسیر بندرعباس – دوبی دزدیده می‌شود و در بغداد سقوط می‌کند (ریجستری نامشخص) در سال ۱۳۵۰ فقط ۲ فروند دی سی ۳ فعال بودند)
داگلاس دی سی 4 B	؟	EP-AEZ	دهه ۳۰و ۴۰	هواپیمایی پارس هواپیمایی پارس ایران ایر هواپیمایی ایران ایران نشنال ایرلاینز	یک فروند از این نوع هواپیما هنگام برگشت از بیروت در آسمان شوروی توسط نیروی هوایی این کشور منهدم شد و در دریای خزر سقوط کرد	ریجستری‌های مربوط به هواپیمایی پارس موجود نیست
داگلاس دی سی 6 B	؟	EP-AES EP-AET EP-AEU EP-AEV EP-AEX EP-AEY	دهه ۳۰، ۴۰ و ۵۰	هواپیمایی پارس هواپیمایی پارس ایران ایر هواپیمایی ایران ایران نشنال ایرلاینز	-	ریجستری‌های مربوط به هواپیمایی پارس موجود نیست
داگلاس دی سی 7 C	؟	EP-ADU	دهه ۳۰ و ۴۰	هواپیمایی پارس	-	اطلاعی از این هواپیما در دست نیست
ویکرز ویسکونت	۴	EP-AHA EP-AHB EP-AHC EP-MRS	دهه ۳۰ و ۴۰	شرکت واحد هواپیمایی ایران ایران ایر هواپیمایی ملی ایران هواپیمایی ایران ایران نشنال ایرلاینز یونایتد ایرانیان ایرویز	۱ فروند EP-AHC	EP-AHC دوشنبه ۲۳ بهمن ۱۳۴۳ در اصفهان سقوط کرد
کانو ایر ۲۴۰	؟	EP-ADY	دهه ۲۰ و ۳۰	هواپیمایی ایران	-	-
لاکهید ۱۰۴۹ سوپر کانستلشن	؟	؟	دهه ۲۰ و ۳۰	ایرانیان ایرویز	-	-
آورو یورک ۶۸۵	؟	EP-ADA EP-ADB EP-ADD EP-ADE	دهه ۳۰	هواپیمایی پارس	۳ فروند EP-ADA EP-ADB EP-ADE	EP-ADA پنجشنبه ۲۳ شهریور ۱۳۳۴ در بصره سقوط کرد EP-ADB سه شنبه ۲۷ شهریور ۱۳۳۵ در لندن منفجر شد EP-ADE پنج شنبه ۲۴ تیر ۱۳۳۸ در کویت سقوط کرد
لاکهید ال ۱۸۸ الکترا	۱	PH-LLD	دهه ۳۰	هواپیمایی پارس	-	اجاره از کی ال ام
بویینگ ۷۰۷	۴	EP-IRM EP-IRK EP-IRJ EP-IRL	دهه ۴۰ و ۵۰	ایران نشنال ایرلاینز ایران ایر	-	بعد از ۱۳۵۰ به ناوگان ایران ایر اضافه شدند EP-IRN N45IRN EI-AMW LX-LGV
بویینگ ۷۲۷	۳	EP-IRA EP-IRB EP-IRC	دهه ۴۰ و ۵۰	ایران نشنال ایرلاینز ایران ایر	-	بعد از ۱۳۵۰ به ناوگان ایران ایر اضافه شدند EP-IRD EP-IRP EP-IRS EP-IRT VH-TBL EP-IRU وی آی پی EP-GOS EP-PLN EP-MRP
بویینگ ۷۳۷	۲	EP-IRF EP-IRG	دهه ۴۰ و ۵۰	ایران ایر	-	EP-IRI EP-IRH EP-IGD وی آی پی EP-AGA
بویینگ ۷۴۷	۴	-	دهه ۴۰ و ۵۰	ایران ایر	-	-
داگلاس دی سی ۹	۱	PH-MAX	دهه ۴۰ و ۵۰	ایران ایر	-	اجاره از کی ال ام
کانوایر ۹۹۰ کورنادو	۱	PH-MAS	-	ایران ایر	-	اجاره از کی ال ام
ایلیوشن ۱۸	۴	-	دهه ۴۰ و ۵۰	ایران ایر	-	اجاره از روسیه
ایلیوشن ۶۲	۴	-	دهه ۴۰ و ۵۰	ایران ایر	-	اجاره از روسیه
استاندارد وی سی ۱۰	۴	-	دهه ۴۰ و ۵۰	ایران ایر	-	-
سوپر وی سی ۱۰	۴	-	دهه ۴۰ و ۵۰	ایران ایر	-	-

تحریم‌ها

نوشتار اصلی: تحریم‌ها علیه ایران

تحریم‌های پی در پی صنایع هوایی ایران و شرکت‌های هواپیمایی این کشور از سوی آمریکا، ایران ایر را در سی سال اخیر از روزهای طلایی خود به کلی دور کرده است. دامنه این فشارها به جایی رسید که اوایل پاییز امسال یاتا، انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی، تمامی تسویه حساب‌های شرکت‌های هواپیمایی را با هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران به حالت تعلیق درآورد. تأثیر این تحریم ناتوانی فروش بلیت هواپیماهای ایران ایر از سوی آژانس‌های خدمات هوایی است. خودداری از فروش سوخت به هواپیماهای فرسوده ایرانی، همای ایران را که زمانی به خط هوایی خاویار معروف شده بود، به یکی از بزرگترین شرکت‌های زیانده ایرانی بدل کرده است. در همین راستا هواپیماهای این شرکت مجبورند در پروازهای خود به کشورهای اروپای غربی، در میانه راه، در یکی از فرودگاه‌های کشورهای اروپای شرقی سوختگیری نمایند؛ به این ترتیب که هواپیما هنگام برخاستن از باند فرودگاه در ایران تمام مخزن سوخت خود را پر می‌کند و به مقصد می‌رسد. در هنگام بازگشت به دلیل اینکه سوخت مخزن برای پرواز تا تهران کافی نیست، در میانه راه در یکی از فرودگاه‌های استانبول، بوداپست و یا مجارستان سوختگیری می‌نماید؛ که سوخت خریداری شده گرانتر از قیمت واقعی سوخت هواپیما است.

در مرداد ماه نود و پنج با زمین‌گیر شدن هواپیماهای بوئینگ ۷۴۷ این شرکت اعلام کرد که تمامی پرواز‌های دوربردش را به طور موقت تعطیل کرده است.این شرکت در گذشته ای نزدیک چهار فروند بوئینگ ۷۴۷ داشت اما این هواپیماها به دلیل عمر بالا از سرویس خارج شده‌اند وبا تحریم های غرب علیه ایران نیز تا کنون جایگزینی نداشته اند.تا آنجا که از این تعداد ۷۴۷ تنها یک فروند یعنی مدل اس پی قادر است پس از چند ماه تعمیرات اساسی به ناوگان این شرکت بازگردد.

آرم و رنگ‌آمیزی

طراحی آرم شرکت هما در پاییز ۱۳۴۰ بر گرفته از سرستون پرنده‌نمایی در تخت جمشید که سه خصلت متفاوت داشت: سر عقاب، گوش‌های گاو و یال‌های اسب، توسط ادوارد زهرابیان انجام شد. رنگ آمیزی هواپیماهای هما به شکل زیر است: بدنه‌ای کاملاً سفید با کلمه ایران ایر به رنگ آبی پررنگ بالای پنجره مسافران و نشان هما به رنگ آبی پررنگ بر روی دم هواپیما که یک نوار آبی رنگ بالای آن قرار دارد. مدل هواپیماهای هما توسط یک شرکت آلمانی تهیه شده است.

آژانس خبری حمل و نقل هوایی (skift) در گزارش سال ۲۰۱۳ خود، ۳۰ لوگوی برتر شرکت‌های هوایی دنیا را معرفی کرد. در این بین لوگوی هواپیمایی ملی ایران «هما» به دلیل جذابیت، سادگی و رسا بودن پیام به عنوان برترین لوگوی شرکت‌های هوایی جهان انتخاب شد.

برند ایران‌ایر در سال ۱۳۹۲ در دهمین جشنواره ملی قهرمانان صنعت ایران به عنوان یکی از ۱۰۰ برند برتر ایران شناخته شد.

ویژگی‌ها

• پس از سال ۱۳۵۷ نوشیدنی‌های الکلی از فهرست پذیرایی هما حذف شد.
• سیگار کشیدن در تمام پروازهای داخلی و خارجی هما ممنوع است.
• ایران ایر در کنار هواپیمایی سعودی تنها شرکت هواپیمایی جهان است که هواپیماهای بوئینگ ۱۰۰–۷۴۷ بی را از بوئینگ خریداری نمود.
• کد هما در شرکت بوئینگ عدد ۸۶ است.

سوانح

سوانح هوایی ایران ایر که منجر به درگذشت افراد شده است:

• در۵ دسامبر سال ۱۹۵۲ یک فروند داگلاس دی سی ۳ هما در نزدیکی تهران سقوط کرد، در اثر این حادثه ۲۷ نفر جان باختند و تنها دو نفر از سرنشینان نجات یافتند.
• در ۲۱ ژانویه ۱۹۸۰ یک فروند بویینگ ۷۲۷–۱۰۰ هما در حالی که در آستانه فرود در فرودگاه مهرآباد تهران قرارداشت بر اثر گرفتار شدن در طوفان با ارتفاعات پوشیده از برف البرز برخورد کرد. در اثر این حادثه هر هشت خدمه و تمام ۱۲۰ مسافر پرواز جان سپردند.
• در ۳ ژوئیه ۱۹۸۸ پرواز شماره ۶۵۵ هما که از بندرعباس راهی دبی بود توسط ناو آمریکایی وینسز بر فراز خلیج فارس سرنگون شد. بر اثر این حادثه همه ۲۷۴ مسافر و ۱۶ خدمه پرواز جان باختند. مقامات نیروی دریایی آمریکا ادعا کردند که خدمه ناو، ایرباس پهن‌پیکر هما را با یک فروند هواپیمای جنگنده اف۱۴ نیروی هوایی ایران اشتباه گرفته‌اند.
• در تاریخ ۱۹ دی ۱۳۸۹ ساعت ۱۹:۴۵ یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ این شرکت با شناسه EP-IRP به شماره پرواز ۲۷۷ در مسیر پروازی تهران-ارومیه به علت شرایط نا مساعد جوی و هوای برفی شدید، در ۵ مایلی فرودگاه ارومیه دچار سانحه گردید و ۷۷ نفر از ۱۰۵ سرنشین آن از جمله ۱۰ خدمه پرواز کشته و بقیه مصدوم شدند.

برخی از حوادث در پروازهای ایران ایر که تلفات جانی در پی نداشته است:

• در تاریخ ۲ ژانویه سال ۲۰۰۸ یک فروند هواپیمای فوکر ۱۰۰ هما با شناسه EP-IDB که با ۱۰۰ مسافر در صدد برخاستن از فرودگاه مهرآباد برای انجام یک پرواز داخلی به مقصد شیراز بود، پس از آتش گرفتن موتور و بالش از باند خارج شد. در جریان این حادثه که زیر بارش سنگین برف رخ داد به هیچ‌کس آسیبی وارد نشد.
• در ۱۲ دی ۱۳۸۶، هواپیمای فوکر ۱۰۰ در ساعت ۷:۲۰ صبح در یک هوای برفی و به هنگام برخاستن از باند فرودگاه مهرآباد به شدت با زمین برخورد کرد و از باند فرودگاه خارج شد و به دنبال آن آتش‌سوزی در بخش‌هایی از هواپیما آغاز شد که تخلیه به موقع مسافران و خدمه پرواز مانع از وارد آمدن تلفات جانی گردید. این هواپیما به علت شدت خسارات وارده از رده پروازی خارج گشت.
• در ۳۰ دی ۱۳۸۷ پرواز ۴۹۸ ایران ایر مسیر اردبیل - تهران با فوکر۱۰۰، هنگام فرود در فرودگاه مهرآباد از باند فرودگاه خارج شد. در این سانحه به هیچ‌یک از مسافران آسیبی نرسید.
• در ۱۳ مهر ۱۳۸۸ پروازی از تهران به مدینه بعد از ۲۰ دقیقه پرواز به فرودگاه بین‌المللی مهرآباد برگشت. این برگشت به علّت منفجر شدن موتور سمت راست بود.
• در ۲۷ آبان ۱۳۸۸ پرواز ۲۲۰ ایران ایر مسیر اصفهان - تهران با فوکر۱۰۰، لحظات کوتاهی پس از برخاستن از فرودگاه شهید بهشتی اصفهان به علت نقص فنی تصمیم به بازگشت به فرودگاه گرفت. پس از فرود در فرودگاه به دلیل شکستگی ارابه فرود، هواپیما از باند خارج شد. در این سانحه به هیچ‌یک از مسافران آسیبی نرسید.
• در تاریخ سه شنبه ۲۶ مهر ۱۳۹۰ یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ ایران ایر در مسیر بازگشت از مسکو به تهران به دلیل نقص فنی در ارابه چرخ جلو وادار به فرود اضطراری در فرودگاه مهرآباد تهران شد. این حادثه به دلیل مهارت بالای خلبان هوشنگ شهبازی در فرود، هیچ آسیب جانی در پی نداشت.
• در ۲۴ تیر ۱۳۹۱، پرواز ۳۵۰ تهران-کیش، پس از ۱۵ دقیقه پرواز دچار نقص فنی شد و به فرودگاه مهرآباد بازگشت.
• در ۲۱ مرداد ۱۳۹۳، پرواز تهران - بمبئی دقایقی پس از پرواز به علت نقص فنی بازگشته و در فرودگاه امام خمینی فرود اضطراری کرد.
• در ۲۷ مرداد ۱۳۹۳، پرواز تهران - بوشهر دقایقی پس از پرواز به علت نقص فنی در فرودگاه مهرآباد فرود اضطراری کرد.
• در ۱۱ دی ۱۳۹۳، در مسیر تهران - بندر چابهار دقایقی پرواز بر اثر نقص فنی در یکی از موتورها مجدداً به فرودگاه مهرآباد بازگشت.
• ۱۲ بهمن ۱۳۹۳، پرواز شماره ۳۴۱۳، که از تهران عازم بغداد بود در آسمان همدان متوجه آسیب فنی و آسیب دیدن بخشی از بال هواپیما شده و به فرودگاه امام خمینی بازگشت.
• در ۳ اسفند ۱۳۹۳، پرواز فوکر۱۰۰ در مسیر گرگان - تهران، پس از گذشت ۱۵ دقیقه از پرواز به علت نقص فنی مجبور به بازگشت به گرگان شد.
• در ۲۲ اسفند ۱۳۹۴، هواپیمای ایرباس A300 ایران ایر در مسیر تهران - استکهلم دچار نقص فنی شد و در استانبول فرود اضطراری کرد.
• در ۷ خرداد ۱۳۹۵، پرواز تهران - نجف پس از تأخیری هفت ساعته عازم نجف شد اما به دلیل نقص فنی پیش از فرود مجدداً به تهران بازگشت.
• در ۲ مرداد ۱۳۹۵، پرواز تهران - بیروت ۳۵ دقیقه بعد از آغاز پرواز به دلیل نقص فنی در بخش برق و قطع برق در بخش‌هایی از هواپیما از جمله بخش مسافران به فرودگاه امام برگشت.
• در ۱۸ مرداد ۱۳۹۵، پرواز ایرباس مسیر بوشهر - تهران به دلیل نقص فنی در موتور شماره ۲ در فرودگاه شهید بهشتی اصفهان به‌صورت اضطراری به زمین نشست.
• در ۲۴ مرداد ۱۳۹۵، چرخ دماغه هواپیمای فوکر ۱۰۰ مسیر تهران - بیرجند قبل از بلند شدن از باند شکسته شد. در این حادثه به کسی آسیبی نرسید
• در ۲۸ مهر ۱۳۹۵، پرواز فوکر ۱۰۰ این شرکت در مسیر تهران – بیرجند به علت نقص فنی و لرزش موتور در بین راه مجبور به بازگشت به مهرآباد شد.
• در ۲۲ آبان ۱۳۹۵، هواپیمای ایرباس در مسیر تهران-نجف پس از بلند شدن از فرودگاه امام خمینی در ساعت ۱۱ صبح امروز به دلیل بروز نقص فنی در موتور، پس از گذشت نیم ساعت از پرواز دوباره به این فرودگاه برگشت و به زمین نشست.

نگارخانه

• 

  دفتر شرکت هواپیمایی ایران‌ایر در خیابان شانزه‌لیزه پاریس.

• 

  دفتر ایران‌ایر در توکیو

• 

  فوکر ۱۰۰ ایران ایر در فرودگاه اهواز

• 

  فوکر ۱۰۰ ایران ایر در فرودگاه خرم‌آباد

جستارهای وابسته

• سازمان هواپیمایی کشوری
• گردشگری در ایران
• ترابری در ایران
• فهرست شرکت‌های هواپیمایی ایران

پیوند به بیرون

• ایران ایر
• وبسایت رسمی
• فیسبوک
• پایگاه شرکت ایران ایر کارگو
• ناوگان هواپیمایی ایران ایر
• تصاویر هواپیماهای ایران ایر در گالری عکاسی هوانوردی ایران
• عکس‌های هواپیماهای ایران ایر در وب‌گاه airliners.net
• عکس‌های هواپیماهای ایران ایر در وب‌گاه PLANEPICTURES.NET