جداسازی بخش‌هایی از استان هرمزگان و الحاق آن به استان فارس

شهرستان پارسیان
شهرستان پارسیان موقعیت شهرستان پارسیان در ایران
مختصات: ۲۷°۱۲′۰″ شمالی ۵۳°۲′۰″ شرقی
منطقهٔ زمانی	+۳٫۵

طرح جداسازی بخش‌هایی از استان هرمزگان و الحاق آن به استان فارس در اواخر دولت دوم محمود احمدی نژاد به تصویب رسید و در دولت حسن روحانی در حال انجام است. بر مبنای این طرح پنج روستای صورباش، فارسی، اکبری، تمبو جنوبی و تمبو شمالی از بخش کوشکنار تابع شهرستان پارسیان در استان هرمزگان جدا شده و به شهرستان لامرد استان فارس ملحق می‌شود. این منطقه دارای چند اسکله و چند ناحیه ساحلی است که بدین ترتیب این طرح باعث همجواری استان فارس با ۶ کیلومتر از ساحل خلیج فارس و عدم همجواری استان هرمزگان با استان بوشهر و منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی می‌شود.

نقشه دسترسی استان فارس به خلیج فارس

روند اجرا

۹ مهر ۱۳۹۲ صادق عابدین، استاندار فارس، خبر از پیوستن روستاها به استان فارس داد که منجر به بروز اعتراضاتی در استان هرمزگان شد. عصر و شب ۱۶ مهر دست کم ۵۰۰۰ نفر از مردم بندرعباس در مقابل استانداری هرمزگان تجمع کردند. صبح روز بعد مقامات هرمزگان از توقف این الحاق خبر دادند و دولت حسن روحانی محمد احمدی را به جای عابدین به استانداری فارس منصوب کرد.

پیامدها

موافقین

بانیان و موافقین این طرح، «تامین امنیت بیشتر دریاهای جنوب، تسریع در توسعه مناطق ساحلی جنوب، بالفعل کردن ظرفیت تجاری این نوار از کشور، با مسمی شدن نام خلیج فارس و افزایش معابر استراتژیک به دریاهای آزاد» را از اهداف و دلایل این طرح اعلام کرده‌اند..

مخالفین

مخالفین این طرح معتقدند دلیل محرومیت منطقه باید ریشه‌ای حل شود نه از طریق انتقال این منطقه به استان فارس. به اعتقاد مخالفین رفتار مسئولین دو استان به گونه‌ای بوده است که انگار این دو استان زیر نظر دو دولت مختلف اداره شده و قرار است فقط به یک استان توجه ویژه شود.

علی قاسمی، عضو شورای شهر کوشکنار جوابیه‌ای برای جعفر قادری نوشته است و به دلایل وی پاسخ داده است.

فاصله زیاد به مرکز بخش

به نوشتهٔ قاسمی، با وجودی که طبق قانون تقسیمات کشوری، روستاهای تابعه هر بخش باید کمترین فاصله را نسبت به مرکز بخش داشته باشند، روستاهای فوق با لامرد فارس بیش از صد کیلومتر است و باعث سرگردانی و نارضایتی مردم روستاها خواهد شد در حالی که فاصلهٔ آنها به مرکز بخش کوشکنار ۵/۲ کیلومتر و با مرکز شهرستان پارسیان کمتر از ۳۰ کیلومتر فاصله دارند .

به گفته نماینده پارسیان در صورت انجام این انتقال مرکز استان یعنی شیراز، از این مناطق بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلومتر فاصله خواهد داشت.

از دست دادن مزیت همجواری با بوشهر

مسئولان استانی و نمایندگان هرمزگان بر این باورند که با الحاق ۵ روستای مرزی هرمزگان امتیاز همجواری هرمزگان با پارس جنوبی از دست خواهد رفت، و به این ترتیب پارسیان و کوشکنار از امتیاز پارس جنوبی برای به‌کارگیری نیروهای بومی و تخصیص اعتبارات عمرانی محروم خواهند شد. به نوشتهٔ علی قاسمی، تمامی منابع در آمدی ایجاد کننده عمران و آبادی منطقه غرب هرمزگان را از آن فارس خواهد کرد واین کار موجب توقف توسعه همه‌جانبهٔ غرب هرمزگان خواهد شد.

نابودی پارک ملی نایبند

به نوشتهٔ قاسمی، مسئولین استان فارس هدف خود از الحاق این پنج روستا را ایجاد ایجاد بندر آزاد و منطقه ویژه اقنصادی در این محدوده اعلام کرده‌اند که نیازمند خاک برداری و خاک ریزی در سطح بسیار وسیع و دگرگونی وسیع در ساختار محیط زیست است. این در حالی ست که به گفتهٔ نمایندهٔ پارسیان «مناطقی که در مصوبه دولت دهم به عنوان بخش‌هایی از هرمزگان برای جداسازی در نظر گرفته شده و مصوب شده است، شامل ۴ کیلومتر از سواحل مرجانی پارسیان و در مجموع ۱۰۰ کیلومتر مربع از اراضی منطقه کوشکنار در غرب پارسیان است که بسیاری از این مناطق تحت مدیریت پارک ملی – بین‌المللی نایبند به شمار می‌رود و اساساً دست‌اندازی در حد جابجایی مقداری از خاک این منطقه امکان‌پذیر نیست چه برسد که برخی بخواهند در تصور ایجاد بندر و جاده و تأسیسات در آن باشند» به گفتهٔ او زمین‌های این مناطق متعلق به روستاییان منطقه است که انبوهی نامه در مخالفت با این انتقال به مسئولین نوشته‌اند.

محرومیت ساحل نشینان بیشتر از دریا

به نوشته قاسمی، به دلیل ناممکن بودن تعیین دقیق خطوط مرزی در دریا، «استان فارس تحت عناوین گوناگون بیشتر مرزهای دریایی پارسیان و یا احتمالاً بوشهر را در اختیار خواهد گرفت در این صورت مرزنشینان دریا دل و ساحل نشین از نعمت عظیم خدادادی دریا محروم خواهند شد و این نعمت از آن استانی می‌شود که نزدیکترین شهرستان آن بیش از صد کیلومتر با دریا فاصله دارد و غرب پارسیان که در مجاورت دریا قرار دارد باید از این نعمت خدادادی دریا محروم شود» و این می‌تواند به بیکاری بین صیادان منجر شود.

ملی بودن نام خلیج فارس

به نوشته قاسمی، خلیج فارس نامی ملی و فرامنطقه‌ای است و هیچ استانی حق ندارد آن را برای خود مصادره کند. به گفته ابوالقاسم جراره نماینده بندرعباس «خلیج فارس متعلق به همه مردم ایران است، این که بخواهیم به دلیل آمدن نام فارس در خلیج بخشی از ساحل خلیج فارس را به استان فارس واگذار کنیم منطقی نیست.»

واکنش‌ها

جدا کردن بخشی از استان هرمزگان، باعث اعتراضات جمعی از مردم در شهرهای این استان شد که منجر به بازداشت عده‌ای شد. این اعتراضات با حمایت چهره‌هایی چون رضا صادقی و نمایندگان این استان در مجلس همراه شد، که اعلام کردند اجرای این تصمیم متوقف گردیده است.

احمد جباری نمایندهٔ غرب هرمزگان (از جمله پارسیان) اعلام کرده با جدیت در جهت لغو این طرح تلاش خواهد کرد. به گفتهٔ او، ابراهیم عزیزی، استاندار هرمزگان، به این دلیل که اهل استان فارس است این مصوبه را تأیید کرده است.

رضا صادقی، خواننده بندر عباسی ضمن حمایت از مردم هرمزگان در این خصوص گفت: «در این سال‌ها شاهد کم شدن بخش‌هایی از این استان بوده‌ایم و فکر می‌کنم با این روند باید برویم در دریا زندگی کنیم و در این خصوص من با مردم هرمزگان همراه خواهم بود.»

غلامعلی نعیم آبادی نماینده ولی فقیه در استان هرمزگان و امام جمعه بندر عباس مخالفت خود با این طرح را اعلام کرده و خواهان توقف آن شده است.

عبدالکریم هاشمی نخل ابراهیمی، نمایندهٔ شهرستانهای میناب، رودان، جاسک، سیریک و بشاگرد در مجلس در نطق میان دستور خود گفت که این طرح برای کشور نفعی ندارد، مردم هرمزگان را نگران کرده، آنان «مثل مردم فلسطین» تحت ظلم قرار گرفته‌اند و پلیس ضد شورش عدهٔ زیادی از جوانان را کتک زده و بازداشت کرده است. او به وزارت کشور هشدار داد مردم را بیش از این عصبانی نکنند.

۱۸۶ نماینده مجلس در نامه‌ای از حسن روحانی خواستند مصوبه را که «ناپخته است و باعث تنش شده» لغو کند. به گفتهٔ محمد آشوری تازیانی نماینده بندر عباس اکثریت نمایندگان مجلس حتی اکثر نمایندگان استان فارس به جز «چند تن که منافعشان در اجرای این طرح بود» موافق نمایندگان هرمزگان بوده و نامه را امضا کرده‌اند.

نمایندگان استان هرمزگان اعلام کرده‌اند در صورت باقی‌ماندن این مصوبه به طور دسته جمعی استعفا خواهند داد.

• جبهه متحد اصولگرایان هرمزگان متشکل از جامعه روحانیت، جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی، جمعیت ایثارگران، جمعیت موتلفه و جامعه اسلامی مهندسین و جبهه پیروان و رهبری با این طرح مخالفت کرد.
• نماینده تشکلهای سیاسی اصلاح طلب پاسخگویی به سئوالات مردم را وظیفه مسئولان دانست و از نحوهٔ برخورد با مردم انتقاد کرد.