خَزَندِگان از آب‌پرده‌داران هستند. سطح بدنشان از پوست خشک و شاخی پوشیده شده است. بدن پوشیده از پولک، یا قطعات و صفحات استخوانی متنوع است. اسکلت خزندگان کاملاً استخوانی است. قلبشان چهار حفره‌ای است. از آنجا که آرایه قدیمی «خزندگان» یک گروه فراگیر نیست، در سالهای اخیر کمتر استفاده می‌شود. طبقهٔ سنتی «خزندگان» (منطقه سبزرنگ در شکل) یک گروه نافراگیر شامل همه آب‌پرده‌داران (Amniota) به جز پستاندران و پرندگان است. بر خلاف آن، کلاد آب‌پرده‌داران خودش یک گروه فراگیر است.
نیای خزندگان از دوزیستان به‌شمار می‌آیند. خزندگان اولین جانورانی هستند که توانسته‌اند زندگی در خشکی را بطور کامل تحمّل نمایند.[نیازمند منبع]
در قلب آنها دهلیزها کامل و در بطنها دیوارهٔ بین آنها کاملاً نیست. جنین از چهار پردهٔ درون‌شامهamnion، برون‌شامهChorion، کیسه زرده و آلانتوئیس پوشیده می‌شود. مارها، مارمولک‌ها، تمساح و سوسمار، لاک پشتها جزء رده خزندگان است. طبقه‌بندی خزندگان بر اساس حفره‌های ناحیهٔ گیجگاهی است که به شکل تاق و کمان هستند. خزندگانی که در جمجمه، خود دو حفره کمانی دارند دوکمانان (دیاپسید) نامیده می‌شوند. آن‌هایی که بدون حفره کمانی هستند بی‌کمانان (آناپسید) و گروهی که یک حفره درهم‌جوشیده دارند هم‌کمانان (سیناپسید) نام دارند.
خزندگان از یک دودمان دوزیستی ابتدایی پدید آمدند که درنتیجهٔ تکامل تخمی که می‌توانست در محیط خشکی رشد کند، از وابستگی به آب آزاد شده بود. خزندگان بسرعت شاخه-شاخه شدند و در تمام محیط‌هایی که توسط پسر عموهای دوزیستی بزرگشان اشغال شده بود، گسترش یافتند و شکارچیان و رقبای موفقی گردیدند. دوزیستان بزرگ در اواخر دورهٔ تریاس بتدریج از میان رفتند.[۱]
خزندگان حتی تا اواخر دورهٔ پرمین در استیلا بر دیگر زیستمندان و بر محیط موفق بودند، و این موفقیت بویژه از ان دو گروه بود، پلیکوسورها و دَدکاوان (تراپسیدها). ددکاوان، با توجه به این حقیقت که پلیکوسورها (که توسط باله‌های پشتی بزرگشان شناخته می‌شوند) را در ابتدای دورهٔ تریاس از لحاظ گوناگونی تحت الشعاع قرار دادند، ممکن است فعالتر و مهاجمتر بوده باشند.[۱]
نخستین خزندگان جمجمه‌های بی‌کمان داشتند. این جمجمه‌ها فقط دارای سوراخ‌هایی برای بینی و چشم‌ها و چشم پینه آلی است و هیچ منفذ دیگری ندارد. به خزندگان دارای چنین جمجمه‌ای آناپسید می‌گویند. این خزندگان یک گروه پارافیلتیک می‌سازند که سایر گروه‌ها نیز از آن تکامل می‌یابند. فقط اندکی بعد از به وجود آمدن خزندگان – گروهی به نام سیناپسیدها از آنها جدا شدند. ویژگی سیناپسیدها داشتن یک منفذ در بخش گیجگاهی جمجه و پشت چشم‌ها است که محلی برای فعالیت عضلات آرواره‌ای فراهم می‌کند. این خزندگان همان خزندگان پستاندار مانند هستند که بعدها با تغییراتی در آنها – پستانداران به وجود می‌آیند. اندکی بعد از جدا شدن سیناپسیدها – گروه دیگری نیز به وجود آمدن که ویژگی ان‌ها داشتن دو منفذ در بخش گیجگاهی و زیر چشم بود. این خزندگان دیاپسیدها نام دارند. نقش این منافذ و حفره‌ها سبک تر کردن جمجه و همین طور ایجاد فضا برای عملکرد عضلات آرواره‌ای است که با قدرتمند کردن آرواره‌های خزندگان ان‌ها را به شکارچیان قهار تری تبدیل می‌کرد. خزندگان دیاپسید و آناپسید با توجه به آخرین نیای مشترک این خزندگان - به عنوان خزندگان واقعی یا همان سوراپسیدها طبقه بندی می‌شوند. برخی معتقدند که لاک پشتها خزندگان بازماندهٔ آناپسیدها هستند و این اعتقاد به خاطر ساختار جمجمهٔ این خزندگان است. ولی مدارک دیگری باعث شده که این خزندگان را جزو دیاپسیدها به حساب اورند. از جمله این مدارک می‌توان به مطالعات مولکولی و تعیین توالی ژن‌ها و پروتئین‌ها اشاره کرد که لاک پشتها را به عنوان عضوی از خزندگان دیاپسید نشان می‌دهد و مدرکی مهم برای این موضوع است.[۲]
