سده (اقلید)
| سده | |
|---|---|
 |
|
| کشور |  ایران |
| استان | فارس |
| شهرستان | اقلید |
| بخش | سده |
| سال شهرشدن | ۱۳۷۸ هجری شمسی |
| مردم | |
| جمعیت | هشت هزار نفر |
| روزهای یخبندان سالانه | ۱۵ آذر ماه تا ۲۵ بهمن ماه |
| اطلاعات شهری | |
| نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی | افضلي |
| شهردار | صمد يوسفي |
| تأسیس شهرداری | ۱۳۷۸ هجری شمسی |
| پیش‌شماره تلفنی | 0714459 |
سده شهری است در شمال استان فارس و در جنوب ایران.
محتویات
گویش و لهجه[ویرایش]
مردم این شهر به گویش لری بختیاری [۱] صحبت می‌کنند.
جغرافیای شهر سده[ویرایش]
سده حدود 125 کیلومتری شمال شرق شیراز قرار دارد.
از لحاظ تقسیمات اداری داری شهرداری، بخشداری، کمیته امداد، دانشگاه آزاد اسلامی،راهنمایی و رانندگی، اداره دارایی، تامین اجتماعی، اداره برق، بهزیستی، بانکهای ملی و کشاورزی، کتابخانه عمومی، تربیت بدنی، آموزش و پرورش، ثبت احوال، خدمات کشاورزی، مخابرات و دفتر پست، منطقه انتظامی، پاسگاه انتظامی، آتش نشانی، پمپ بنزین،هلال احمر و ... میباشد.
همچنین از لحاظ امکانات بهداشتی درمانی دارای یک بیمارستان، درمانگاه شبانه روزی، مرکز فوریت‌های پزشکی بین جاده‌ای ۱۱۵، و مراکز و خانه‌های بهداشت و زایشگاه میباشد.
پیشه اصلی مردم سده کشاورزی است و محصولات تولیدی شامل گندم، لوبیا، نخود، عدس و ... میباشد. کشاورزی از مشاغل اصلی اهالی این شهر می باشد. محصولات عمده آنها لوبیا و گندم می باشد. محصول لوبیای این منطقه یکی از مرغوب ترین محصولات لوبیای ایران محسوب می شود. لوبیا چیتی بیشتر از همه انواع لوبیا کشت می شود.
ده درصد حبوبات کشور در این ناحیه تولید می شود.
در آینده از نزدیکی این شهر آزادراه شیراز-اصفهان عبور خواهد کرد. همچنین کار مطالعاتی احداث راه آهن یاسوج-یزد نیز شروع شده است . این خط آهن از کنار شهر سده خواهد گذشت. جاده طریق الزضا (جاده اهواز - یزد) نیز از سده می گذرد.
تفرج گاه‌های اصلی آن چشمه قدمگاه (محل عبور علی بن موسی‌الرضا در مسیر حرکت به سوی مرو[نیازمند منبع])، آبشار تنگ براق سده و دریاچه سد ملاصدرا است.
جمعیت[ویرایش]
در سرشماری سال 1385 جمعیت سده 5572 نفر و تعداد خانوار آن 1497 نفر بوده است.[۲]
چشمه قدمگاه[ویرایش]
این مکان تفریحی درمحلی با پوشش گیاهی مناسب و محوطه ای سرسبز و درختکاری شده قراردارد. سه سرچشمه اصلی و پر اب دارد. موقعیت این چشمه برای ایجاد تاسیسات پذیرایی بین راهی بسیارمناسب است .درحال حاضر چشمه فوق پس از انباشت دریک حوضچه بخشی از زمین های اطراف را آبیاری می کند. آب مصرفی مردم شهر نیز از این چشمه ها تهیه می گردد. سرچشمه اصلی رود کر از این ناحیه می باشد.
سد ملاصدرا[ویرایش]
از نوع خاکی و سنگریزه ای است. روی سر شاخه‌های رود کر احداث شده است. درارای نیروگاه برقابی ملاصدرا نیز می باشد. این سد درسال 1385 در بخش سده احداث گردیده است. گفته می شود این سد یکی از زیانبارترین عواملی است که از نظر زیست محیطی موجب شده اقلیم سرحد چهاردانگه و سده به طور کامل عوض شود.
قدمت تاریخی[ویرایش]
سده در 331 قبل از میلاد مسیح دروازه پارس و پرسپولیس محسوب می شد. اسکندر مقدونی برای حمله به پرسپولیس از سده رد شد و آنجا را نیز به آتش کشید. سده یکی از مهمترین شکارگاهای پادشاهان ایران باستان بود و تپه های باستانی هم دراین شهر دیده می شود.
سده دارای مکانهای تاریخی از قبیل "تل مهر علی فارسی" و "تل نقاره" با قدمتی بیش از ۵ هزار سال است.[۳] بر اساس قدمت اشیای پیدا شده توسط اداره میراث فرهنگی استان فارس در تل مهر علی فارسی ،به احتمال زیاد برخی از جشنهای شاهنشاهی مربوط به دوره ساسانیان موسوم به سده در این مکان نیز برگزار می شده است.
در کوههای سده خرابه‌هایی از کلبه‌های سنگی موسوم به خرف خانه یا خرفت خانه وجود دارد، خرفت خانه خرابه‌هایی از کلبه سنگی بسیار کوچکی هستند که احتمالا در گذشته ایلهای باستانی قبل از کوج پیرهای قبیله خود را همراه با کمی آب و غذا در آن رها می کردند و سپس کوچ می کردند.
فصل دوم کاوش تپه مهرعلی فارسی[۴][ویرایش]
یا تل مهر پارسی که با گذشت زمان و ورود اسلام به ایران به تپه مهر علی فارسی تغییر نام داده است. قسمت اعظم یافته ها در مطالعات حکایت از فرهنگ دوره باکون و لپویی می کرد که مربوط به دوران تولید غذا و استقرار در روستاها بود که برای اولین بار درشمال استان فارس و در سرشاخه های رود کُر در هزاره پنجم (پیش از میلاد) اتفاق افتاد. علاوه براین بدست آوردن اثر مهر و مهره های گلی کوچک حکایت از یک نظام اداری نیز می کند که از مشخصه های یک سسیتم و الگوی پیچیده اجتماعی است که به دنبال آن یک مرکز قدرتمند فعال و نیروی سیاسی می طلبد که به نظر می رسد در هزاره پنجم (پیش از میلاد) در تل مهر علی فارسی حاکم بوده است.
این تپه متعلق به دوره پیش از تاریخ و آغاز دوره نو سنگی است که مردمان این منطقه برای اولین بار زندگی غار نشینی رها کرده و وارد مرحله تولید غذا و استقرار در روستا ها می شوند.
پارک جنگلی بنه و بلوط[ویرایش]
در تاریخ 15 اسفند 1395 با هدف احیا محیط زیست منطقه سده حدود 5500 اصله نهال بنه و بلوط در حاشیه شهر سده کاشته شد ، یکی از اهداف کار احداث بزرگترین پارک جنگلی حاشیه شهر با گونه های بومی بنه و بلوط است. بنه و بلوط دو گیاه بومی منطقه سده محسوب می شود که از 80 سال گذشته تا کنون به علت مصرف بی رویه چوب این درختان به عنوان هیزم توسط مردم همین ناحیه بخش بسیار عظیمی از آن از بین رفته است. بدون احتساب این 5500 درخت ، بنه و بلوط تقریبا در این ناحیه بسیار نادر است.
منابع[ویرایش]
- ↑ Payne, J.R.. The World's Major Languages. Bernard Comrie. Oxford: Oxford University Press, 1987. 514. ISBN 978-0-19-506511-4.
- ↑ «نتایج سرشماری ۱۳۸۵» (اکسل). درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
- ↑ «خبرگزاری میراث فرهنگی».
- ↑ «میراث آریا». سازمان میراث فرهنگی.
اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
