سده (اقلید)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از سده (فارس))
پرش به: ناوبری، جستجو
سده
کشور  ایران
استان فارس
شهرستان اقلید
بخش سده
سال شهرشدن ۱۳۷۸ هجری شمسی
مردم
روزهای یخبندان سالانه ۱۵ آذر ماه تا ۲۵ بهمن ماه
اطلاعات شهری
تأسیس شهرداری ۱۳۷۸ هجری شمسی
پیش‌شماره تلفنی 0714459

سده شهری است از توابع شهرستان اقلید در شمال استان فارس در جنوب ایران.

گویش و لهجه[ویرایش]

مردم این شهر به گویش «ریچی» از گویشهای گروه فارسی - تاجیک [۱]صحبت می‌کنند.

جغرافیای شهر سده[ویرایش]

از لحاظ تقسیمات اداری داری شهرداری و بخشداری(تحت نظر اقلید) کمیته امداد، بانکهای ملی و کشاورزی، کتابخانه عمومی، تربیت بدنی، آموزش و پرورش، ثبت احوال، خدمات کشاورزی، مخابرات و دفتر پست، پاسگاه انتظامی، آتش نشانی و یک جایگاه پمپ بنزین میباشد.

همچنین از لحاظ امکانات بهداشتی درمانی دارای یک بیمارستان، درمانگاه شبانه روزی، مرکز فوریت‌های پزشکی بین جاده‌ای ۱۱۵، و مراکز و خانه‌های بهداشت و زایشگاه میباشد.

کار اصلی مردم سده کشاورزی است و محصولات تولیدی شامل گندم، لوبیا، نخود، عدس و ... می‌باشد. کشاورزی از مشاغل اصلی اهالی این شهر می باشد. محصولات عمده آنها لوبیا و گندم می باشد. محصول لوبیای این منطقه یکی از مرغوب ترین محصولات لوبیای ایران محسوب می شود.

۳۵ درصد حبوبات کشور در این ناحیه تولید می شود. مقبره سید عبدالحسین ابراهیمی، فرزند سید سلیمان در این شهر قرار دارد.

در آینده از نزدیکی این شهر آزادراه شیراز-اصفهان عبور خواهد کرد.همچنین کار مطالعاتی احداث راه آهن یاسوج-یزد نیزشروع شده است .این خط آهن از کنار شهر سده خواهد گذشت.

تفرج گاه‌های اصلی آن چشمه قدمگاه (محل عبور علی بن موسی‌الرضا در مسیر حرکت به سوی مرو[نیازمند منبع]آبشار تنگ براق سده و دریاچه سد ملاصدرا است.

چشمه قدمگاه[ویرایش]

این مکان تفریحی درمحلی باپوشش گیاهی مناسب و محوطه ای سرسبز ودرختکاری شده قراردارد. سه سرچشمه اصلی و پر اب دارد. موقعیت این چشمه برای ایجاد تاسیسات پذیرایی بین راهی بسیارمناسب است .درحال حاضر چشمه فوق پس ازانباشت دریک حوضچه بخشی از زمین های اطراف راآبیاری می کند. آب مصرفی مردم شهر نیز از این چشمه ها تهیه می گردد. سرچشمه اصلی رود کر از این ناحیه می باشد.

قدمت تاریخی[ویرایش]

سده دارای و محوطه پیش از تاریخی "تل مهر علی فارسی" و "تل نقاره" با قدمتی بیش از ۵ هزار سال است.[۲] بر اساس قدمت اشیای پیدا شده توسط اداره میراث فرهنگی استان فارس در تل مهر علی فارسی ،به احتمال زیاد برخی از جشنهای شاهنشاهی مربوط به دوره ساسانیان موسوم به سده در این مکان نیز برگزار می شده است.

فصل دوم کاوش تپه مهرعلی فارسی[۳][ویرایش]

قسمت اعظم یافته ها در مطالعات حکایت از فرهنگ دوره باکون و لپویی می کرد که مربوط به دوران تولید غذا و استقرار در روستاها بود که برای اولین بار درشمال استان فارس و در سرشاخه های رود کُر در هزاره پنجم قبل از میلاد اتفاق افتاد علاوه براین بدست آوردن اثر مهر و مهره های گلی کوچک حکایت از یک نظام اداری نیز می کند که از مشخصه های یک سسیتم و الگوی پیچیده اجتماعی است که به دنبال آن یک مرکز قدرتمند فعال و نیروی سیاسی می طلبد که به نظر می رسد در هزاره پنجم قبل از میلاد در تل مهر علی فارسی حاکم بوده است.

این تپه متعلق به دوره پیش از تاریخ و آغاز دوره نو سنگی است که مردمان این منطقه برای اولین بار زندگی غار نشینی رها کرده و وارد مرحله تولید غذا و استقرار در روستا ها می شوند.

منابع[ویرایش]

  1. Payne, ‎J.R.. The World's Major Languages. Bernard Comrie. Oxford: Oxford University Press, 1987. 514. ISBN 97۸-۰-۱۹-۵۰6۵۱۱-۴. 
  2. «خبرگزاری میراث فرهنگی». 
  3. «میراث آریا». سازمان میراث فرهنگی. 

اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.