گورخر ایرانی

برای دیگر کاربردها، گور (ابهام‌زدایی) را ببینید.

گورخر ایرانی
Turkmenian Kulan (Equus hemionus kulan) at Korkeasaari Zoo.
وضعیت بقا
در خطر انقراض (IUCN 3.1)
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابدران
رده:	پستانداران
راسته:	فردسُمان
تیره:	اسبیان
سرده:	Equus
زیرسرده:	Asinus
گونه:	E. hemionus
نام علمی
Equus hemionus Pallas, 1775
محدوده پراکندگی

گور یا گورخر ایرانی، نوعی گورخر آسیایی (Equus hemionus) و پستاندار بزرگی متعلق به اسب‌سانان و بومی بیابان‌های ایران است.

به این حیوان خر وحشی ایرانی نیز می‌گویند. مانند اکثر حیوانات بزرگ تیره چرندگان تعداد آن به علت شکار و از بین رفتن محل سکونتشان کاهش یافته‌است. در سال‌های اخیر با اقدامات حفاظتی انجام شده فقط در منطقه حفاظت شده بهرام گور و پارک ملی قطرویه در تیرماه سال ۹۲ تعداد ۵۳۳ راس گور سرشماری شده که از این تعداد ۴۸۳ راس بالغ و ۵۰ راس کره بوده‌اند. در سال ۹۱ این تعداد ۴۳۳ راس بوده است. از دیگر اقدامات حفاظتی ایجاد سایت پرورش و تکثیر گورخر در مهریز یزد با ۳ راس گورخر در سال ۱۳۷۶ است. از این سایت تا سال ۱۳۹۲ , ۳۰ راس گور خر به استانهای کرمان، خراسان رضوی، فارس و سمنان و سایر استان‌ها منتقل شده است.

گورخر ایرانی از الاغ کمی بزرگ‌تر است، در حدود ۲۹۰ کیلو وزن دارد و طول بدن و سر حدوداً ۲٫۱ متر است و نسبت به الاغ شباهت بیشتری به اسب دارد. این جانور نسبت به اسب، پاهای کوتاه‌تری دارد و رنگش در خلال فصل‌ها تغییر می‌کند؛ در تابستان رنگش قهوه‌ای مایل به سرخ و در زمستان قهوه‌ای مایل به زرد است و بر پشتش نواری سیاه که با رنگ سفید احاطه شده، قرار دارد. گورها حدود ۴۰ سال عمر می‌کنند.

از گورخر ایرانی در سومر باستان برای کشیدن ارابه استفاده می‌کردند.

در بین حیات وحش متنوع فلات ایران، گورخر ایرانی نسل‌اش در معرض انقراض قرار دارد،

منابع

• ضیایی، هوشنگ. راهنمای صحرایی پستانداران ایران. انتشارات کانون آشنایی با حیات وحش. ۱۳۸۷.