جویبار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
جویبار
Wrestling Square juybar.jpg
کشور  ایران
استان مازندران
شهرستان جویبار
بخش مرکزی
نام(های) قدیمی باغلو
سال شهرشدن ۱۳۴۰[۱]
مردم
جمعیت ۲۷٬۱۱۷
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا ۰ متر
اطلاعات شهری
شهردار دکتر حمید بخشی [۲]
پیش‌شماره تلفنی ۰۱۲۴

جویبار (دربارهٔ این پرونده تلفظ )یکی از شهرهای استان مازندران و مرکز شهرستان جویبار است. جمعیت شهر جویبار در سال ۱۳۸۵، برابر با ۲۷٬۱۱۷ نفر بوده‌است.[۳] این شهر در گذشته «باغلو» نام داشت و مرکز دهستان گیل‌خوران در بخش مرکزی شهرستان قائم‌شهر بود. از میان دیدنی‌های آن می‌توان به دو زیارتگاه به نام‌های امامزاده مهدی میر هادی و امامزاده صادق رضا (که گفته می‌شود از نوادگان امام صادق هستند)، سواحل چیکرود، پل تاریخی آزان، خشت‌پل و تکیه کردکلا اشاره کرد.[۴]

رودخانه سیاهرود از میان این شهر عبور کرده و به دریای خزر می‌ریزد.[۵]

محدوده شهری[ویرایش]

در گذشته حریم شهری جویبار دو خیابان مابین میدان کشتی تا میدان امام (سپاه) و از آنجا تا آتش‌نشانی بود. با گذشت زمان این محدوده گسترش یافت.[۶]

شهر جویبار از محلات به هم پیوسته تشکیل شده است. این محلات عبارتند از:کلاگرمحله، سراجکلا، بالامحله، فقیه‌محله، جوان‌محله، تازه‌آباد، کردمحله و باغبان‌محله. همچنین کلاگرمحله یکی از بزرگترین محله‌های جویبار می‌باشد[۶] ۲۷ در صد از مساحت جویبار در بافت فرسوده قرار دارد.[۷]

نام‌گذاری[ویرایش]

به دلیل بودن رودهای فراوان در این شهر که از شهرهای مختلف به سمت دریای خزر جاری بودند این شهر را جویبار نامیدند. نام گذشته این شهر هم گیل‌خواران بود که گیل به معنی مردمان شجاع و جنگجو است.[۸]

تاریخ[ویرایش]

فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۳ می‌نویسد: «باغلو (مشهور به جویبار) قصبهٔ مرکز دهستان گیل‌خواران بخش مرکزی شهرستان شاهی است که در ۲۱ هزارگزی شمال شاهی و ۱۸ هزارگزی شمال باختری ساری در دشت واقع است. ناحیه‌ای است دارای آب و هوای معتدل مرطوب و ۳۱۰۰ تن سکنه، آب آنجا از چاه تأمین می‌شود و محصول عمدهٔ آن پنبه و غلات و کنجد و صیفی و شغل مردمش زراعت و راه آن به شاهی و کیاکلا شوسه‌است. کارخانهٔ پنبه‌پاک‌کنی دولتی در این قصبه دایر است. بازار عمومی جمعه در یک هزارگزی جنوب قصبه واقع است.»[۹] گمان می‌رود ﺍجتماع ﺍولیه مردم در شهرستان جویبار به دورﺍن صدر ﺍسلام باز گردد. ولی ﺍولین مدرک و نشانه ﺍز جویبار در کتاب سهمی، نویسنده تاریخ جورجان که در ﺍوﺍخر قرن چهارم و ﺍوﺍیل قرن پنجم زندگی می‌کرد در صفحه ۴۸۸ در مورد یک شخصیت علمی و فقهی برجسته با نام یعقوب تن بلائی ﺍز دهستان گیلخوﺍرﺍن) نام قدیمی جویبار (نوشته شدهﺍست. تاریخ مرگ ﺍین فرد ۲۹۲ هجری ذکر شدهﺍست. ﺁنچه مشخص ﺍست ﺍین ﺍست که در دورﺍن قاجار به دستور ﺁقا محمد خان گروهی ﺍز طوﺍیف کرد برﺍی محافظت ﺍز مناطق شمالی به ﺍین منطقه که مدتی به کردکلا معروف بود، مهاجرت کردند. محمد حسن خان کرد سرپرستی ﺍین منطقه رﺍ بدست گرفت. در سال ۱۳۱۰ در دوره پهلوی و به دستور رضاشاه کارخانه پنبهﺍی در مرکز شهر تاسیس شد که میتوﺍن گفت ﺍین کار ﺍولین سنگ بنای شهر جدید جویبار بود. هم‌زمان با ﺁن تاسیژﺍندﺍرمری و مخابرﺍت با مرکز تلفن مغناطیسی به ﺍین ﺍمر کمک کرد

  • ﺍولین‌های شهر جویبار کارخانه شالی کوبی توسط حسین منتظری تاسیس شد که ﺍلبته قبل ﺍز وی یک شخس ﺁلمانی که ﺍز جنگ جهانی متوﺍری شده و به ﺍین منطقه پناه ﺁورده بود یک کارخانه شالی کوبی ﺍحدﺍث کرد.
  • ﺍولین کمباین توسط ﺁقایان میر ﺍکبر ﻻریمی و ﺁقای پنبه کار به ﺍین منطقه ﺁورده شد.
  • ﺍولین موتور برق جهت برق رسانی به خانه‌های جویبار توسط حاج ﺁقای محمد علی شعیری در جویبار به کار ﺍندﺍخته شد و در کنار مسجد جامع کنونی قرﺍر گرفت.
  • ﺍولین رئیس ﺍنجمن شهر ﺁقای حاج ﺍبرﺍ‌هیم ﺍقبالیان بود.
  • ﺍولین دفتر ﺍزدوﺍج و طلاق در سال ۱۳۱۳ توسط شیخ مصطفی وردﺍسبی ﺍفتتاح شد.) ﺍز نکات جالب توجه ﺍین بود که تا سال وفاتشان یعنی ۱۳۴۵ فقط ۱۳ مورد طلاق ثبت کرده بود.
  • ﺍولین شهردﺍر جویبار ﺁقای گلچین بود
  • ﺍولین ﺍستادیوم ورزشی در سال ۱۳۴۵ ﺍفتتاح شد.
  • ﺍولین کتابخانه در سال ۱۳۴۵ ﺍفتتاح شد.
  • ﺍولین شرکت تعاونی در سال ۱۳۳۸ ﺍفتتاح شد.
  • ﺍولین حمام توسط ﺍستاد رفیع رنجبر در جویبار و شیخ شیخ مصلحی در کلاگرمحله دﺍیر شد.
  • ﺍولین ﺍتومبیل توسط حاج شکرﺍلله فلاح به ﺍین شهر وﺍرد شد.
  • ﺍولین سالن پین پنگ در سال ۱۳۴۶ در محوطه پار ملی بنا گردید که ﺍکنون کلانتری شماره یک در ﺁن ﺍستقرﺍر دﺍرد.
  • ﺍولین دیپلمه و ﺍولین پزشک جویبار ﺁقای هیبت ﺍلله وردﺍسبی بود.
  • ﺍولین در سال ۱۳۶۸ با پیگیری‌های مکرر بعضی ﺍز زحمتکشان، وزﺍرت کشور با تاسیس بخشدﺍری در جویبار موﺍفقت نمود. و ﺍین بخشدﺍر در سال ۱۳۷۰ شروع به فعالیت نمود.

در سال ۱۳۱۲ شخسی به نام) یپرم ﺍرمنی (تاجر، با جند نفر تاجر محلی در جویبار کارخانه پنبه پاک کنی تاسیس کردند که در سال ۱۳۱۷ رضا شاه مالک ﺍین کارخانه کوچک شده و کارخانه بزرگ رﺍ تاسیس کرد.

  • ﺍولین مدرسه رﺍ در مرحوم شیخ مصطفی وردﺍسبی با مرحوم شیخ ﺍسماعیل مهجور، در سال ۱۳۱۶ جویبار رﺍه ﺍندﺍزی کردند که همان مدرسه سعدی بود.از شاخص ترین مدیرآن به علی مدانلو(علی آقا مدیر) و معلمان این مدرسه می توان به حسینعلی یعقوبی و عبدالرحیم معتمدی اشاره کرد.

در زمان رضا شاه برﺍی بار ﺍول بهدﺍری تاسیس کردند که ﺁقای نادری به عنوﺍن * ﺍولین پزشک و ﺁقای نجاتی به عنوﺍن پزشک یار به کار مشغول شدند. در سال ۱۳۱۴ سازمان شیلات برقرﺍر شد شهرداری جویبار برای اولین بار در سال ۱۳۴۰ با انتخاب شهردار از سوی استاندار مازندران شروع به فعالیت نمود.[۱]

نگارخانه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «شهردار جویبار خبر داد:اجرای ۵۷ کیلومتر کانال هدایت آب‌های سطحی در شهر جویبار»(فارسی)‎. راوی. بازبینی‌شده در ۹ شهریور ۱۳۸۹. 
  2. http://www.juybar.ir/pages.aspx?i=30
  3. پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران
  4. دهکده جهانی پارپیرار، بازدید: فوریه ۲۰۰۹.
  5. «میزان آبدهی رودخانه سیاهرود به صفر رسید»(فارسی)‎. 
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «علل پیدایش شهر جویبار»(فارسی)‎. تبیان. بازبینی‌شده در ۸ شهریور ۱۳۸۹. 
  7. «۲۷ درصد جغرافیای جویبار در بافت فرسوده قرار دارد»(فارسی)‎. فارس‌نیوز. بازبینی‌شده در ۲۲ مهر ۱۳۸۹. 
  8. «وجه تسمیه شهرستان جویبار»(فارسی)‎. تبیان مازندران. بازبینی‌شده در ۸ مهر ۱۳۸۹. 
  9. دهخدا

پیوند به بیرون[ویرایش]