شهرستان جویبار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
شهرستان جویبار
شهرستان جویبار در استان مازندران
اطلاعات کلی
کشور ایران Flag of Iran.svg
استان مازندران
نام‌های پیشین باغلو، گیل‌خواران
سال شهرستان شدن ۱۳۷۶[۱]
مردم
جمعیت ۷۰٬۲۰۴ نفر[۲]
داده‌های دیگر
فرماندار رضا گنجی [۳]
پیش‌شماره تلفنی ۰۱۱

شهرستان جویبار یکی از شهرستانهای مرکزی استان مازندران است. با ۶/۲ درصد جمعیت مازندران تا چند سال گذشته بخشی از شهرستان قائمشهر محسوب می‌شده‌است. مرکز این شهرستان شهر جویبار است.[۴]

میدان کشتی

مختصات جغرافیایی آن ۴۷،۵۲ تا ۵۸،۵۹،۵۲ طول شرقی از نصف النهار مبدا و ۳۳،۳۶ تا ۴۷،۳۶ عرض شمالی است. حدود آن از شمال به دریای مازندران از جنوب به شهرستان قائمشهر از شرق به شهرستان ساری واز طرف غرب به شهرستان بابلسر می‌رسد.

رودخانه سیاهرود از میان این شهرستان عبور کرده و به دریای خزر می‌ریزد.[۵]

تقسیمات کشوری[ویرایش]

جویبار پیشتر بخشی از شهرستان قائم‌شهر بود و در سال ۱۳۷۶ به شهرستان تبدیل شد.طبق تقسیمات کشوری سال ۱۳۷۷ دارای دو بخش گیل‌خواران و مرکزی و ۴ دهستان حدود ۳۰۰ کیلومتر مربع وسعت بوده‌است.[۶]

شهر: کوهی‌خیل

شهر: جویبار


تاریخ[ویرایش]

گمان می‌رود اجتماع اولیه مردم در شهرستان جویبار به دوران صدر اسلام باز گردد. ولی اولین مدرک و نشانه از جویبار در کتاب سهمی، نویسنده تاریخ جورجان که در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم زندگی می‌کرد در صفحه ۴۸۸ در مورد یک شخصیت علمی و فقهی برجسته با نام یعقوب تن بلائی از دهستان گیل‌خواران (نام قدیمی جویبار) نوشته شده‌است. تاریخ مرگ این فرد ۲۹۲ هجری ذکر شده‌است.[۷] آنچه مشخص است این است که در دوران قاجار به دستور آقا محمد خان گروهی از طوایف کرد برای محافظت از مناطق شمالی به این منطقه که مدتی به کردکلا معروف بود، مهاجرت کردند. محمد حسن خان کرد سرپرستی این منطقه را بدست گرفت.[۸]

در سال ۱۳۱۰ در دورهٔ پهلوی و به دستور رضاشاه کارخانه پنبه‌ای در مرکز شهر تاسیس شد که می‌توان گفت این کار اولین سنگ بنای شهر جدید جویبار بود. هم زمان با آن تاسیس ژاندارمری و مخابرات با مرکز تلفن مغناطیسی به این امر کمک کرد.[۹]

مردم[ویرایش]

میدان امام (سپاه)

طبق آمار سال ۱۳۸۵ جمعیت شهرستان جویبار ۷۰٬۲۰۴ نفر بوده‌است و ۶۸٪ جمعیت در نقاط روستایی سکونت داشته‌اند. از این تعداد ۵۲٬۳۸۴ نفر باسواد بوده‌اند. همچنین نرخ بیکاری در این شهرستان در حدود ۶٫۵ درصد است.[۱۰]

درسال ۱۳۸۸ در این شهرستان درحدود ۱۷۵ واحد آموزشی در مقاطع مختلف تحصیلی در حال آموزش به ۱۳۰۰۰ دانش آموز می‌باشند.[۱۱]

مراکز آموزشی و درمانی[ویرایش]

دانشگاه آزاد اسلامی[ویرایش]

این دانشگاه در سال ۱۳۸۱ تاسیس شد. بیش از ۲۰۰۰ دانشجو در سطوح کاردانی و کارشناسی در این دانشگاه مشغول به تحصیل می‌باشند.[۱۲]

دانشگاه پیام نور[ویرایش]

این دانشگاه در سال ۱۳۸۴ تاسیس شد و از سال ۱۳۸۶ پذیرش دانشجو در آن آغاز شده‌است. در حدود ۳۰۰ دانشجو در این دانشگاه مشغول به تحصیل می‌باشند.[۱۳]

بیمارستان عزیزی[ویرایش]

این بیمارستان که بیشتر بیمارستانی دانشگاهی، درمانی شناخته می‌شود، در سال ۱۳۷۵ در زمینی به مساحت یک هکتار و ۲۵۰ متر با ظرفیت ۲۵ تخت ثابت ساخته شده‌است و تنها بیمارستان این شهرستان می‌باشد.[۱۴] [۱۵]

مراکز تاریخی و تفریحی[ویرایش]

ساختمان فرمانداری

در شهرستان جویبار تاکنون ۲۰ اثر تاریخی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌است. ۱۱ تپه تاریخی با قدمت هزاره اول پیش از میلاد، محوطه باستانی انبارسر، تکایای چهل‌تن، بیزکی، کردکلا، امام‌زاده حبیب‌الله، سقاتالار بیزکی، پل جمعه بازار و سیکاپل از جمله این آثار باستانی ثبت شده می‌باشند. [۱۶]

سواحل چپکرود[ویرایش]

سواحل چپکرود به طول ۱۸ کیلومتر از بکرترین سواحل در استان مازندران محسوب می‌شود. این سواحل دارای چند طرح سالم سازی دریا نیز می‌باشد.[۱۷][۱۸]

خشت‌پل (جمعه بازار) بر روی سیاهرود

جمعه بازار[ویرایش]

جمعه بازار، بازاری تاریخی در جویبار است که بصورت هفتگی هر جمعه برپا می‌شود. این بازار در سراجکلا، نزدیکی سیاهرود و در کنار پل خشتی این شهر قرار دارد.[۱۹][۲۰][۲۱]

پل جمعه بازار (خشت پل) جویبار[ویرایش]

پل خشتی جمعه بازار که به خشت پل نیز معروف است در دوران قاجار ساخته شده‌است در فاصله پنج کیلومتری جویبار و بر روی رودخانه سیاهرود قرار دارد. طول دهنه این پل ۲۰ متر و عرض آن ۷٫۵ متر می‌باشد. این پل دارای ۵ طاق جناقی است و پایه‌های آن درجهت مخالف جریان آب دارای موج شکن مثلثی شکل می‌باشد. به دلیل رفت و آمد زیاد و نگهداری نامناسب در حال تخریب است. در حال حاضر پل دیگری در کنار این پل در دست احداث می‌باشد.[۲۲][۲۳]

سیکاپل[ویرایش]

پل تاریخی سیکاپل که به پل درویش محمدشاه نیز معروف است در روستای درویش محمدشاه و نزدیکی شهر جویبار و بر روی سیاهرود قرار دارد. این پل در دوره قاجار ساخته شده و احتمال می‌رود بیشتر از ۲۰۰ سال از ساخت آن گذشته باشد. مقبره امامزاده درویش محمد شاه که گفته می‌شود از نوادگان علی بن حسین از امامان شیعه می‌باشد در فاصله ۳۰۰ متری این پل قرار دارد.[۲۴] این پل با شماره ۲۱۹۹۳ در فهرست آثار ملی کشور ثبت گردیده‌است.[۲۵]

پل ازان[ویرایش]

پل ازان که در زمان قاجاریه ساخته شده‌است شش چشمه طاق دارد و ارتفاع بلندترین آن‌ها از سطح آب شش متر است. این پل در روستای ازان قرار دارد. [۲۶] این پل در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. [۲۷]

تکیه کردکلا[ویرایش]

این تکیه در سال ۱۲۸۰ هجری قمری ساخته شده ودر ۲۸ کیلومتری شمال غربی جویبار واقع شده‌است. این بنا دارای نمایی آجری و سقفی پوشیده از سفال است و دارای یک ایوان و شش ستون چوبی است که در ایوان آن کتیبه‌ها و نقاشی‌هایی از صحنه‌های جنگ، شکار حیوانات و مراسم مذهبی به چشم می‌خورد. [۲۸]

تپه‌های باستانی[ویرایش]

در شهرستان جویبار تعداد زیادی تپه باستانی وجود دارد که از بین آنها می‌توان به تپه اسماعیل‌کلا بزرگ، تپه جن‌کتی، تپه حیدرآباد، تپه دونچال، تپه دین‌بن، تپه دین‌چفت‌سر، تپه دین‌لاریمی، تپه شورکا و تپه فوتم‌سنگ‌پل اشاره نمود. [۲۹] [۳۰]

دیگر مراکز مذهبی[ویرایش]

  • مقبره امامزاده شاه‌رضا در روستای شاهرضامحله [۳۱]
  • مقبره سید زین‌العابدین در روستای سید زین العابدین [۳۱]
  • مقبره امامزاده قاسم در روستای اسماعیل کلا بزرگ [۳۱]
  • مقبره امامزاده محمود در روستای امامزاده محمود [۳۱]
  • مقبره امامزاده حسن‌رضا در در جاده ارتباطی جویبار به قائم‌شهر [۳۱]
  • مقبره امامزاده صادق‌رضا در روستای کردکلا [۳۱]
  • سقا نفار حیدر آباد جاده جویبار به سمت دریا
  • امامزاده هفت تن روستای پطروط
  • مقبره امامزاده حمزه در روستای{زیار محله ی مشکاباد}
  • مقبره امامزاده صادق رضا در روستای پهناب محله

محصولات[ویرایش]

نقشه شهرستان جویبار به همراه روستاهای آن
نی‌زاری در جویبار

کشاورزی[ویرایش]

سطح زیر کشت برنج در این شهرستان ۱۰٫۰۰۰ هکتار می‌باشد. [۳۲]۱۵۰ هکتار از اراضی جویبار زیر کشت کلزا است. [۳۳]

در حدود ۹ هکتار فضای گلخانه‌ای در شهرستان جویبار ایجاد شده‌است که در آن سالانه ۱۲ تا ۱۵ هزار شاخه گل استرلیزا و یک میلیون شاخه بریده گل نرگس تولید می‌شود.[۳۴]

صیادی[ویرایش]

سالانه بیش از هزار تن انواع ماهی از آب‌بندان‌ها و همچنین ساحل دریای خزر در شهرستان جویبار صید می‌شود که از طریق ۵ تعاونی با سود سالانه ۴۵ میلیارد ریال توزیع می‌شود. ۵۲۵ نفر در این تعاونی‌ها مشغول به کار هستند.[۳۵]

آب‌بندان‌ها[ویرایش]

در حدود ۴۷ قطعه آب‌بندان با بیش از ۲٫۳۲۳ هکتار وسعت در جویبار وجود دارد که یکی از مهمترین منابع ذخیره آب در فصول بارندگی برای کشت برنج و همچنین پرورش ماهیان گرم آبی می‌باشد. ظرفیت این آب‌بندان‌ها در حدود ۷۳٫۹۶۰٫۰۰۰ متر مکعب می‌باشد. [۳۲] روستاهای گل‌محله، لاریم، انارمرز، پهناب محله ،زرین‌کلا، میستان، شهنه‌کلا و اسماعیل‌کلا بزرگ در بین روستاهای این شهر بیشترین مقدار آب‌بندان را به خود اختصاص داده‌اند. [۳۱]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وب‌گاه رسمی وزارت کشور ایران. بازبینی‌شده در آبان ۱۳۸۹. 
  2. «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵، جمعیت تا سطح آبادی بر حسب سواد»(فارسی)‎. وب‌گاه رسمی مرکز آمار ایران. بازبینی‌شده در آبان ۱۳۸۹. 
  3. «رضا گنجی به عنوان سرپرست فرمانداری شهرستان جویبار معرفی شد»(فارسی)‎. ایرنا. 
  4. «استانداری مازندران». 
  5. «میزان آبدهی رودخانه سیاهرود به صفر رسید»(فارسی)‎. 
  6. «سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵، جمعیت تا سطح آبادی‌ها بر حسب سواد»(فارسی)‎. مرکز آمار ایران، ۱۳۸۵. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۲. 
  7. «تاریخچه شهرستان جویبار»(فارسی)‎. تبیان مازندران. بازبینی‌شده در ۲۹ فروردین ۱۳۸۹. 
  8. «معرفی شهرستان جویبار»(فارسی)‎. تبیان مازندران. بازبینی‌شده در ۲۹ فروردین ۱۳۸۹. 
  9. «علل پیدایش شهر جویبار»(فارسی)‎. تبیان مازندران. بازبینی‌شده در ۲۹ فروردین ۱۳۸۹. 
  10. «سالانه ۳۳ هزار نفر به بیکاران مازندران اضافه می‌شود»(فارسی)‎. روزنامه قدس. بازبینی‌شده در ۲۴ فروردین ۱۳۸۹. 
  11. «مدرسه‌سازی در جویبار رشد خوبی دارد»(فارسی)‎. ایرنا. بازبینی‌شده در ۲۹ فروردین ۱۳۸۹. 
  12. «ساخت آزمایشگاه دانشگاه آزاد جویبار آغاز شد.»(فارسی)‎. فارس نیوز. بازبینی‌شده در ۸ فروردین ۱۳۸۹. 
  13. «دانشگاه پیام نور جویبار از داشتن فضای آموزشی ملکی بی بهره‌است»(فارسی)‎. ایرنا. بازبینی‌شده در ۲۴ فروردین ۱۳۸۹. 
  14. «بیمارستان‌ها (مازندران)»(فارسی)‎. تبیان استانها. بازبینی‌شده در ۲۴ فروردین ۱۳۸۹. 
  15. «افزایش تجهیزات پزشکی و درمانی در تنها بیمارستان جویبار ضروری است»(فارسی)‎. ایرنا. بازبینی‌شده در ۱۰ شهریور ۱۳۸۹. 
  16. «ثبت ۲۰ اثر تاریخی جویبار در فهرست آثار ملی»(فارسی)‎. شبکه خبر. بازبینی‌شده در ۱۰ شهریور ۱۳۸۹. 
  17. «شهردار جویبار خواستارتعامل بیشتردستگاههای اجرایی برای جذب گردشگر شد»(فارسی)‎. ایرنا. بازبینی‌شده در ۲۴ فروردین ۱۳۸۹. 
  18. «فرماندار جویبار به شهرداری برای اجرای طرح دریا یک هفته مهلت داد»(فارسی)‎. فارس نیوز. بازبینی‌شده در ۲۵ فروردین ۱۳۸۹. 
  19. «نیک‌نژاد: جمعه بازار جویبار ساماندهی می‌شود»(فارسی)‎. فارس نیوز. بازبینی‌شده در ۲۸ فروردین ۱۳۸۹. 
  20. «ستاد ساماندهی جمعه بازار جویبار تشکیل شد»(فارسی)‎. ایرنا. بازبینی‌شده در ۲۸ فروردین ۱۳۸۹. 
  21. «اعتراض جمعی از کسبه جمعه بازار جویبار»(فارسی)‎. شمال نیوز. بازبینی‌شده در ۲۸ فروردین ۱۳۸۹. 
  22. «پل تاریخی جمعه بازار نیاز به ترمیم دارد»(فارسی)‎. 
  23. «خشت پل جویبار»(فارسی)‎. پی سی آنلاین. بازبینی‌شده در ۲۵ فروردین ۱۳۸۹. 
  24. «پل تاریخی سیکاپل مازندران در معرض تخریب»(فارسی)‎. شبکه ساختمان. بازبینی‌شده در ۲۸ فروردین ۱۳۸۹. 
  25. «پل سیکاپل به‌عنوان راه ارتباطی روستاهای جویبار، نیازمند مرمت است»(فارسی)‎. ایرنا. بازبینی‌شده در ۲۹ فروردین ۱۳۸۹. 
  26. «پل آزان»(فارسی)‎. پی‌سی آنلاین. بازبینی‌شده در ۸ شهریور ۱۳۸۹. 
  27. «پل تاریخی آزان»(فارسی)‎. سازمان میراث فرهنگی، صنایع و گردشگری. بازبینی‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۸۹. 
  28. «تکیه کردکلا»(فارسی)‎. پی‌سی آنلاین. بازبینی‌شده در ۸ شهریور ۱۳۸۹. 
  29. «تپه اسماعیل‌کلا بزرگ»(فارسی)‎. سازمان میراث فرهنگی، صنایع و گردشگری. بازبینی‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۸۹. 
  30. «آثار باستانی»(فارسی)‎. سازمان میراث فرهنگی، صنایع و گردشگری مازندران. بازبینی‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۸۹. 
  31. ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ ۳۱٫۲ ۳۱٫۳ ۳۱٫۴ ۳۱٫۵ ۳۱٫۶ «اماکن زیارتی، توریستی و تفریحی جویبار»(فارسی)‎. تبیان مازندران. بازبینی‌شده در ۲۸ فروردین ۱۳۸۹. 
  32. ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ «آبگیری ۸۰ درصد آب‌بندان‌های شهرستان جویبار»(فارسی)‎. فارس نیوز. بازبینی‌شده در ۲۵ فروردین ۱۳۸۹. 
  33. «اجرای طرح آرمانی کلزا در شهرستان جویبار»(فارسی)‎. خبرگزاری موج. بازبینی‌شده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۹. 
  34. «نه هکتار فضای گلخانه‌ای در جویبار وجود دارد»(فارسی)‎. ایرنا. بازبینی‌شده در ۲۹ فروردین ۱۳۸۹. 
  35. «تعاونی‌های صیادی پره جویبار ۴۵ میلیارد ریال درآمد دارند»(فارسی)‎. ایرنا. بازبینی‌شده در ۲۹ فروردین ۱۳۸۹. 

پیوند به بیرون[ویرایش]