آداد-نراری سوم
آداد-نراری سوم | |
---|---|
پادشاه آشوریه | |
مجسمه سنگی آداد-نراری
|
|
دوران | ۸۱۱ ق. م-۷۸۳ ق.م. |
نام کامل | آداد-نراری، آداد-ناراری، آداد-نیراری، اداد-نیراری |
پیش از | شلمنسر چهارم |
پس از | شمشی-آداد پنجم |
دودمان | آشوریان |
پدر | شمشی-آداد پنجم |
مادر | ملکه سمیرامیس |
فرزندان | آشور-نراری پنجم، شلمنسر چهارم، آشور-دان سوم |
دین | ادیان طبیعی |
آداد-نراری سوم از سال ۸۱۱ تا سال ۷۸۳ پیش از میلاد پادشاه آشور بود.
او در دوران کودکی وارث تخت و تاج آشور شد. در واقع در اوایل کار، مادرش ملکه سمیرامیس امور مُلک را اداره میکرد. سمیرامیس و پسرش بارها علیه ماد و ماننا لشکر کشی کردند. در سالهای ۸۰۹ و ۸۰۷ پ.م. علیه ماد و سال ۸۰۶ پ.م. علیه ماننا و در سالهای ۸۰۰، ۷۹۹، ۷۹۷ پ.م. علیه نامرو[۱] و در سالهای ۷۹۳، ۷۹۲، ۷۸۸ پیش از میلاد. آشوریان قصد داشتند سرزمین ماد را کاملاً مطیع و منقاد خویش سازند. دوران حکومت آداد نراری سوم با آغاز تهاجم مینوآ پادشاه اورارتو به اراضی پیرامون دریاچه اورمیه مصادف بود. به احتمال قوی سمیرامیس و آدادنراری با پادشاه مزبور دوبار در ماننا، پنج بار در جنوب دریاچه وان در خوبوشکیه و یک بار در درّه علیای فرات پیکار کردند.
در ۸۱۰ پیش از میلاد آداد-نراری سوم به ماد لشکر کشید و صفحات غربی فلات ایران را تصرف کرد.[۲]
محتویات
گزارش سالنامهها[ویرایش]
دربارهٔ این لشکرکشیها فقط از یادآوری فهرستواری که در "فهرست اسامی مردان سال" به عمل آمده و همچنین از نبشتهٔ رسمی که اندکی مشروحتر است، اطلاعات مختصری در دست است.[۳] سالنامههای سمیرامیس و آداد نراری سوم به دست نیامده است. از لوح نمرود چنین مستفاد میگردد که آشوریان در سال ۸۰۲ پ.م. مدعی فرمانروایی بر الیپی،[۴] خار خار و آرازیاش[۵] و مسو و کشور مادای و سراسر گیزیل بوندا و ماننا[۶] و پارسوا و آلابریا[۷] و آبدادان تا آندیا[۸] و دریای خزر بودند. همهٔ این سرزمینها در این لوح نمرودی و نوشتههای شمشی-آداد پنجم تحت عنوان نائیری تسمیه شدهاند.
مادای[ویرایش]
این که نام خارخار[۹] و آرازیاش[۱۰] علیحده قید شدهاست نشان میدهد که چون در لوح نمرود[۱۱] از کشور مادای[۱۲] سخن گفته میشود منظور نواحیی است که آن سوتر از خطهٔ قزوین در دامنههای کوه البرز قرار داشتند.
خبر کتسیاس[ویرایش]
وقایع و جهانگشایی ملکه سمیرامیس بعد از سال ۸۰۲ پ.م. بر ما مجهول است. سمیرامیس و آداد نراری سوم بعد از آن تاریخ پنج بار به خاک ماد لشکر کشیدند. به گفتهٔ کتسیاس سمیرامیس به نقاط دور دست مشرق تا غرب[۱۳] لشکر کشید و جنگ کرد. گر چه اعتماد به گفتههای کتسیاس دشوار است ولی محتملا تا حدّی روایت موثقی را نقل کرده است، زیرا در فاصلهٔ سالهای - ۷۸۸ تا ۸۰۲ پ.م. - آشوریان پیشرفت مهمی بسوی مشرق کردند اگر چه گمان نمیرود به اراضی اصلی غرب دست یافته باشند.
گفتههای کتسیاس دربارهٔ سمیرامیس[ویرایش]
مضمون داستان سراسر افسانهٔ کتسیاس دربارهٔ سمیرامیس بدین قرار است: سمیرامیس که به وضع معجزهآسایی زاده شده بود و توسط الهه سوری[۱۴] در کتو[۱۵] رها شده بود بوسیلهٔ کبوتران تغذیه میشد که شبانان وی را یافته و به سیما سردار آشوری دادند. از آن پس وی زن ساتراپ اننا[۱۶] شد و به اتفاق وی در لشکرکشی ینن علیه باکتریا شرکت جست و اندرزهایی داد که چگونه باکتریا را مسخر سازند. ینن پادشاه[۱۷] سمیرامیس را زن خویش کرد و وی پسری بنام نین[۱۸] برای وی آورد. پس از مرگ ینن سمیرامیس فرزند خود نین[۱۹] از مسند حکومت طرد کرد و بابل را بنا کرد و تصویر خویش را بر صخرهٔ بغستان[۲۰] نقر کرد و لیبی و حبشه و مصر را مطیع خویش ساخت و مجدداً در باکتریا و هندوستان جنگ کرد و به نیرنگ پسر خویش را اسیر عشق خویش ساخت...
پانویس[ویرایش]
- ↑ نامرو، نامار
- ↑ تاریخ ایران باستان/حسن پیرنیا/موسسه انتشارات نگاه/صفحهٔ ۱۵۲.
- ↑ نوشتهٔ بریده بریده از نامرود که اصل آن مفقود است
- ↑ کرمانشاه کنونی
- ↑ در شمال همدان
- ↑ در متن موننا
- ↑ در قسمت علیای زاب کوچک
- ↑ اراضی زنجان و گیلان. اندیان نام شاه گیلان در شاهنامه است
- ↑ اراضی همدان و دژ اکباتان
- ↑ ری باستان
- ↑ ۸۰۲ پ.م.
- ↑ قبیله کوچک مادای برهبری دیوک در کرانههای قزل اوزن
- ↑ باکترا، آسیای میانه
- ↑ الههٔ اکدی
- ↑ محتملا کنّو
- ↑ محتملا ماننا
- ↑ Shamshi-Adad V
- ↑ آداد نراری سوم
- ↑ این واژه پیشوند نینوا پایتخت آشور است
- ↑ بیستون
جستارهای وابسته[ویرایش]
منایع[ویرایش]
- ای.م. دیاکونوف. تاریخ ماد. ترجمه کریم کشاورز. انتشارات: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. ۱۳۸۰. ISBN 964-445-106-6
پیوند به بیرون[ویرایش]
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ آداد-نراری سوم موجود است. |
|
|