دادگاه ویژه روحانیت
| جمهوری اسلامی ایران | |
 |
|
|
ارکان نظام جمهوری اسلامی ایران
رهبران
معاونان اول
رئیسان مجلس
رئیسان قوه قضائیه
رئیسان سازمان صدا و سیما
|
دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت یکی از ارکان دستگاه قضایی ایران است که درخرداد ۱۳۵۸ بدستور آیت‌الله خمینی تاسیس شد.
دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت مستقیماً زیر نظر رهبر ایران فعالیت کرده و روند دادرسی در آن نیز با قوه قضائیه و سایر دادگاه‌های ایران متفاوت است.[۱] دادگاه ویژه روحانیت ، در عمر سی ساله خود بسیاری از روحانیون منتقد جمهوری اسلامی را محاکمه کرده که از جمله مهمترین آنان آیت الله سید حسین کاظمینی بروجردی[۲]،آیت‌الله سید محمّدکاظم شریعتمداری، آیت‌الله حسینعلی منتظری، عبدالحمید معصومی تهرانی[۳]، عبدالله نوری، محسن کدیور[۴] و حسن یوسفی اشکوری،[۵] مهدی هاشمی، هادی قابل و هادی خامنه‌ای و مجید جعفری تبار و محمدرضا نکونام هستند.[۶] این دادگاه همچنین مهدی خزعلی، فرزند آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی که پزشکی غیر روحانی است، را احضار و زندانی نمود.[۷]
همچنین در پی دست دادن محمد خاتمی با یک خانم در سفر به ایتالیا، برخی از وی به دادگاه ویژه روحانیت شکایت کرده و مشاور احمدی نژاد در امور روحانیون نیز خواستار محاکمه وی شد.[۸]
این دادگاه همچنین ضمن محاکمه محمد موسوی خوئینی‌ها مدیر مسئول روزنامه سلام حکم به توقیف پنج ساله این روزنامه داد.[۹] این دادگاه همچنین بدون نیاز به استناد به قوانین مصوبه کشور، بنا به احکام شرعی به صدور حکم می‌پرداخت.[نیازمند منبع]
دادگاه ویژه روحانیت در دوران اصلاحات فعالیت بیشتری یافت و بسیاری از روحانیون اصلاح طلب را محاکمه کرد.[نیازمند منبع]
نمایندگان مجلس هفتم پس از تصویب طرح دولت احمدی نژاد برای قطع بودجه کمک به احزاب و نهادهای غیر دولتی، بودجه آنرا میان نهادی‌های حکومتی تقسیم کردند که از این میان ۱۵۰ میلیارد ریال نصیب این دادگاه شد.[۱۰]
احکام شدید علیه روحانیون منتقد در حالی از سوی این دادگاه صادر می‌شد که در جریان انتشار فیلم یک روحانی در حال روابط جنسی، وی تنها به صد ضربه شلاق، تبعید و خلع لباس محکوم گردید.[۱۱]
ساختار[ویرایش]
رئیس دادگاه ویژه روحانیت محمدجعفر منتظری و دادستان ویژه روحانیت ابراهیم رئیسی است .
همچنین محمد مجتهدزاده که پس از عبداللهی دادستان قم شده است مهمترین دادستانی کل کشور پس از تهران است. این دادگاه در ۱۰ شهر (تهران، قم، اصفهان، شیراز، اهواز، تبریز، همدان، مشهد، کرمان و گیلان) دارای دادگاه است و عهده دار صرفاً دعاوی کیفری علیه روحانیون بوده و دعاوی حقوقی و مالی را علیه ایشان نمی‌پذیرد و دعاوی خانوادگی نیز صرفاً تا جهاتی که کیفری باشد مورد دقت قرار می‌گیرد.[نیازمند منبع]
شکایات ابتدا در دادسرای استان مربوطه در نزد دادستان همان استان طرح می شود. سپس با دستور دادستان به یکی از شعبات دادیاری ارجاع می شود. و مجددا برای صدور کیفرخواست به نزد دادستان ارجاع می شود. پس از صدور کیفرخواست پرونده به دادگاه بدوی ارجاع می شود که در همان دادسرا قرار دارد. پس از صدور رای بدوی، در صورت اعتراض یکی از طرفین، به دادگاه تجدیدنظر ویژه روحانیت ارجاع می شود که فقط در تهران وجود دارد. رای دادگاه تجدیدنظر قطعی است و فقط مشتکی عنه روحانی می تواند درخواست اعاده دادرسی نماید. تمام مراحل محرمانه انجام می گیرد و تمام ابلاغ ها و آرای صادره به صورت حضوری ابلاغ می شود. شاکی حق دریافت هیچکدام از اوراق و اسناد پرونده و حتی آرای صادره را ندارد. معمولا آرای محاکم بدوی قاطع و شدید است ولی در دادگاه تجدیدنظر تقلیل و تحلیل می یابد و یا مجازات ها تعلیق می شوند. در طول روند رسیدگی معمولا سعی بر ایجاد مصالحه و توافق طرفین می شود تا شخص روحانی محکومیت کیفری پیدا نکند. سیر روند رسیدگی به دلیل حجم کم پرونده ها معمولا در کمتر از یکسال و سریعتر از محاکم عمومی است.
پانویس[ویرایش]
- ↑ «دادگاه ویژه روحانیت، غیرقانونی است» در وب‌گاه زمانه (۸ اسفند ۱۳۸۷)
- ↑ «سید حسین کاظمینی بروجردی».
- ↑ «کمینه گزارشگران حقوق بشر».
- ↑ «خلع لباس و چهل ماه حبس برای هادی قابل». بی‌بی‌سی فارسی، ۱۴ بهمن ۱۳۸۶.
- ↑ «حسن یوسفی اشکوری آزاد شد». بی‌بی‌سی فارسی، ۶ فوریه ۲۰۰۵.
- ↑ انضباط و مجازات، نظارت سیاسی بر حوزه علمیه در ایران در وب‌گاه بی‌بی‌سی فارسی (۱۸ ژوئیه ۲۰۰۵)
- ↑ بی‌بی‌سی
- ↑ «مشاور رئیس‌جمهور: مأموریت خاتمی شایعه‌است». فرارو، ۲۴ مرداد ۱۳۸۶.
- ↑ «توقیف پنج ساله روزنامه سلام تمام شد». بی‌بی‌سی فارسی، ۶ ژوئیه ۲۰۰۶.
- ↑ «کمک دولت ایران به احزاب و نهادهای غیردولتی قطع شد». بی‌بی‌سی فارسی، ۲۳ اسفند ۱۳۴.
- ↑ «برخورد قضایی با متهم پدیده بلوتوثیِ روزهای اخیر». تابناک، ۱۸ آبان ۱۳۸۷.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- روایت دکتر نوری‌زاده از انزوای آیت‌الله طباطبایی قمی رادیو زمانه، ۷ اسفند ۱۳۸۷
