سپهبد

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
درجه‌های ارتش ایران
نیروها
زمینی و هوایی دریایی
ارتشبد دریابد
سپهبد دریاسالار
سرلشکر دریابان
سرتیپ دریادار
سرتیپ دوم دریادار دوم
سرهنگ ناخدا یکم
سرهنگ دوم ناخدا دوم
سرگرد ناخدا سوم
سروان ناوسروان
ستوان ۳، ۲ و ۱ ناوبان ۳، ۲ و ۱
استوار ۲ و ۱ ناواستوار ۲ و ۱
گروهبان ۳، ۲ و ۱ مهناوی ۳، ۲ و ۱
سرجوخه سرناوی
سرباز ۲ و ۱ ناوی ۲ و ۱
سرباز ناوی

سِپَهبَد (تلفظ معمول: سپهبُد) نام یکی از درجات ارتشی است. سپهبد فرمانده یک سپاه از ارتش است. سپاه یکی از یگان‌های ارتشی است که معمولاً از بیش از ۳۰٬۰۰۰ سرباز، یعنی سه لشکر، تشکیل شده‌است.

سپهبد معادل Lieutenant General (ژنرال سه‌ستاره) در نیروهای نظامی آمریکا و معادل دریاسالار در نیروی دریایی است.

در ایران[ویرایش]

در ۱۹ فروردین ۱۳۰۹، احمد امیراحمدی درنتیجهٔ نبرد کردستان در برابر اسمعیل سیمیتقو به درجهٔ سپهبدی رسید و برای نخستین بار، این درجه در ارتش ایران معمول شد.[۱]

پس از او، به‌ترتیب این افراد به درجهٔ سپهبدی رسیدند: فرانسوا ژرژ ژاندر[پانویس ۱]، محمد شاه‌بختی، مرتضی یزدان‌پناه، محمد نخجوان، امان‌الله جهانبانی، حاج‌علی رزم‌آرا[پانویس ۲]، علی‌اصغر نقدی، فرج‌الله آق‌اولی[پانویس ۳]، فضل‌الله زاهدی و عبدالله هدایت. تا سال ۱۳۳۶ این درجه، که معادل دریاسالار در نیروی دریایی و امیرنویان (نویان) در رتبه‌های نظامیِ دورهٔ قاجار بود، بالاترین درجهٔ ارتش ایران به‌شمار می‌رفت، ولی در این سال درجهٔ ارتشبد و معادل آن «دریابد» در نیروی دریایی ابداع شد.[۲][۳]

بعد از انقلاب، این درجه به هیچ فرد زنده‌ای اعطا نشد، اما دو تن از سپهبدهای نیروی هواییِ شاهنشاهی، یعنی سپهبد سید سعید مهدیون و سپهبد شاپور آذربرزین برای مدت کوتاهی پس از انقلاب، به ترتیب سرپرستی و ریاست ستاد نیروی هوایی ملی ایران را عهده‌دار شدند. همچنین در چند روز نخست پس از انقلاب، سپهبد محمدعلی نوروزی سرپرست شهربانی کل کشور، سپهبد احمدعلی محققی سرپرست ژاندارمری کل کشور و دریاسالار کمال حبیب‌اللهی رئیس ستاد نیروی دریایی ملی گردیدند. پس از ترور سرلشکر محمدولی قره‌نی و سرلشکر علی صیاد شیرازی، درجهٔ آنان به سپهبدی ترفیع یافت.

جستارهای وابسته[ویرایش]

نگارخانه[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. François Georges Gendre سرلشکر فرانسوی که با یک درجه بالاتر (سپهبدی) در ارتش ایران استخدام گردید و در زمان رضاشاه مدتی مدیر دروس دانشگاه جنگ بود.
  2. در فروردین ۱۳۲۷ سرلشکر محمد نخجوان، سرلشکر امان‌الله جهانبانی و سرلشکر حاج‌علی رزم‌آرا همزمان به درجهٔ سپهبدی ترفیع یافتند.
  3. در فروردین ۱۳۳۰ سرلشکر علی‌اصغر نقدی و سرلشکر فرج‌الله آق‌اِولی همزمان به درجهٔ سپهبدی ترفیع یافتند.

منابع[ویرایش]