سید محمود هاشمی شاهرودی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از محمود هاشمی شاهرودی)
پرش به: ناوبری، جستجو
آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی
آیت الله شاهرودی - سال ۱۳۹۴
ریاست قوه قضائیه ایران
مشغول به کار
۲۴ مرداد۱۳۷۸ – ۲۴مرداد۱۳۸۸
رهبر سیدعلی خامنه‌ای
پیش از او: محمد یزدی
بعد از او: صادق لاریجانی
نمایندهٔ مجلس خبرگان رهبری از استان خراسان رضوی
مشغول به کار
۱۳۷۷[نیازمند منبع] – اکنون
اطلاعات شخصی
تولد سید محمود هاشمی شاهرودی
۱۰ شهریور ۱۳۲۷ (۶۷ سال)
نجف، عراق
ملیت  ایران  عراق
محل اقامت ۲
پیشه سیاستمدار و مرجع تقلید شیعه
دین اسلام شیعه
کنیه(ها) آیت الله
جمهوری اسلامی ایران
Emblem of Iran.svg

سیاست و حکومت ایران


سید محمود هاشمی شاهرودی (زادهٔ ۱۰ شهریور ۱۳۲۷ نجف) سیاست‌مدار ایرانی‌تبار زادهٔ عراق، از مراجع تقلید شیعه[۱][۲][۳]، عضو فقیه شورای نگهبان (از سال ۱۳۷۳ تاکنون بجز ده سال ریاست قوه قضائیه)[۴][۵]، نائب رئیس دوم مجلس خبرگان رهبری، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و مجمع تشخیص مصلحت نظام است. همچنین وی با حکم رهبر انقلاب اسلامی ایران، رئیس مؤسسهٔ «دائرةالمعارف فقه اسلامی بر طبق مذهب اهل بیت» است.[۶]

هاشمی شاهرودی سابقه ریاست قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۸، ریاست مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق و عضویت در حزب الدعوه عراق را نیز دارد.[۷][۸]

زندگینامه[ویرایش]

تولد و دوران کودکی[ویرایش]

سید محمود هاشمی شاهرودی در سال ۱۳۲۷ در شهر نجف اشرف و در خانواده‌ای مذهبی و از سادات منسوب به حسین بن علی به دنیا آمد.[۹] پدرش سید علی حسینی شاهرودی، از استادان و بزرگان حوزه علمیه نجف بود.[۱۰] مادرش فرزند سید علی مددی موسوی قائنی از علمای دینی و از اهالی روستای سیدان استان خراسان جنوبی بود.[۱۱][۱۲]

دوران تحصیل[ویرایش]

وی تحصیلات ابتدایی را در مدرسه علویه نجف به پایان رساند و سپس به تحصیلات حوزوی پرداخت. وی با توجه به موقعیت علمی خانوادگی توانست در مدتی اندک، دروس دوره سطح را به پایان برساند.[۱۳] پس از آن به درس سید محمدباقر صدر رفت. وی در کلاس‌های درس روح‌الله خمینی و سید ابوالقاسم خویی هم حضور داشت .

مؤسس و رئیس هیئت امنا دانشگاه عدالت[ویرایش]

«دانشگاه عدالت»، دانشگاهی غیردولتی و غیرانتفاعی است که در راستای سند جامع علمی کشور و به منظور احیاء فرهنگ و تمدن اسلامی - ایرانی با اهتمام مرجع جهان تشیع آیه الله هاشمی شاهرودی، پس از طی مراحل قانونی در تاریخ ۱۳۹۱/۰۳/۱۶ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است. از آنجا که شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان مرجع عالی سیاستگذاری، تعیین خط مشی، تصمیم‌گیری و هماهنگی و هدایت امور فرهنگی، آموزشی و پژوهشی کشور در چارچوب سیاست‌های کلی نظام محسوب می‌شود، بنابراین تصمیمات و مصوبات آن لازم‌الاجرا و در حکم قانون است. از مهمترین اهداف تأسیس «دانشگاه عدالت» میتوان به؛ تقویت ارتباط بین حوزه و دانشگاه، بومی سازی علوم انسانی، توسعه پژوهش‌های بنیادی و کاربردی به منظور نظریه‌پردازی در رشته‌های مختلف علوم و معارف اسلامی، دستیابی به علم بومی (ایرانی ـ اسلامی) با نگاه انتقادی ـ علمی به نظریه‌های ترجمه‌ای در زمینه‌های علوم انسانی و نیز تلاش در جهت نشر فرهنگ اسلامی و معارف اهل‌بیت (ع)، اشاره کرد.

فعالیت‌های سیاسی[ویرایش]

سید محمود هاشمی شاهرودی پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ در ایران به ایران آمد و رابط سید روح‌الله خمینی و سید محمدباقر صدر گردید و پیام‌های مراجع تقلید ساکن شهر نجف را به روح‌الله خمینی می‌رساند. او همچنین تشکیلاتِ جامعه روحانیت مبارز و مجلس اعلای عراق را به راه انداخت و آن را مدیریت و سازمان‌دهی کرد.[۱۴]

سید محمود هاشمی شاهرودی سال‌ها از اعضای شورای نگهبان بود تا اینکه با حکم سید علی خامنه‌ای در ۴ مرداد ۱۳۷۸ به ریاست قوه قضائیه ایران منصوب شد و تا سال ۱۳۸۸ این منصب را در اختیار داشت. وی در سال ۱۳۷۸ به عضویت شورای عالی انقلاب فرهنگی درآمد و پس از پایان دوره ریاست در قوه قضائیه به عضویت در شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب گشت. همچنین در مردادماه سال ۱۳۹۰ سید علی خامنه‌ای در حکمی سید محمود هاشمی شاهرودی را به ریاست هیئت عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه منصوب نمود.[۱۵]

علی‌اکبر ناطق‌نوری در خاطراتش مطرح می‌کند: «آیت‌الله سید محمود هاشمی‌شاهرودی نه جزء جناح راست یا چپ بوده و نه در یک فراکسیونی می‌باشد ...»[۱۶][۱۷]


جانشینی برای رهبر کنونی[ویرایش]

هر چند او نسبت به محسنی اژه ای و صادق لاریجانی سن بیشتری دارد، اما با توجه به نفوذی که روس ها در چینش ارکان نظام برای خود قائل اند، تحلیل گران روسیه او را به عنوان محتمل ترین جانشین برای رهبر کنونی تعیین می کنند، روس ها در این باره به نقل یک خاطره متوسل شده اند، خاطره ی مجلسی که (به روایت رسانه های روسیه) در آن آیت الله خامنه ای از شاهرودی به عنوان جانشین خود نام برده[۱۸]

آثار[ویرایش]

وی در زمینه‌های گوناگون کتاب‌هایی منتشر کرده است که برخی از آن‌ها به شرح زیر است:[۱۰][۱۴][۱۹]

  • بحوث فی علم الاصول (تقریرات درس‌های اصول شهید صدر در ۷ جلد)
  • اضواء و آراء: تعلیقات علی کتابنا بحوث فی علم الاصول (۳ جلد)
  • دروس فی علم الاصول
  • درسنامه اصول فقه (۵ جلد)
  • قاعده الفراغ و التجاوز
  • قراءات فقهیه معاصره (۲ جلد)
  • بحوث فی الفقه الزکاه (۴ جلد)
  • بحوث فی الفقه الخمس (۲ جلد)
  • بحوث فی الفقه المضاربه
  • بحوث فی الفقه الشرکه
  • بحوث فی الفقه الزراعی
  • کتاب الاجاره (۲ جلد)
  • موسوعه الفقه الاسلامی طبقا لمذهب اهل البیت علیهم السلام (تاکنون ۳۲ جلد)
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام (تاکنون ۵ جلد)
  • معجم فقه الجواهر (۶ جلد)
  • المعجم الفقهی لکتب الشیخ الطوسی (۶ جلد)
  • موسوعه الفقه المقارن (تاکنون ۶ جلد)
  • تحقیق و بازنگری کتاب الغدیر علامه امینی (چاپ جدید ۱۴ جلد)
  • منهاج الصالحین
  • مناسک الحج
  • استفتائات فی الحج
  • تدوین السیره النبویه و دراستها
  • محاضرات فی الثورة الحسینیة
  • الصوم، تربیة و هدایة
  • بایسته‌های فقه جزا
  • صحیفه عدالت
  • توضیح المسائل
  • استفتائات
  • رساله احکام جوانان
  • مناسک حج
  • احکام عمره مفرده
  • رسالت حسینی
  • تفسیر آیه «مودت ذی القربی»
  • حکومت اسلامی
  • جهان‌بینی اسلامی

پانویس[ویرایش]

  1. اعلام مرجعیت آیت‌الله هاشمی شاهرودی
  2. هاشمی شاهرودی اعلام مرجعیت کرد
  3. ورود رسمی آیت‌الله هاشمی شاهرودی به جرگه مرجعیت
  4. اسامی اعضای شورای نگهبان از ابتدا تاکنون
  5. ابقای سه تن از فقهای شورای نگهبان و انتصاب عضو جدید
  6. موسوعةالفقه‌الاسلامی طبقا لمذهب اهل‌البیت
  7. پایان آخرین بازمانده حکیم فرارو
  8. سید محمود هاشمی شاهرودی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
  9. «پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت‌الله العظمی هاشمی شاهرودی». پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت‌الله العظمی هاشمی شاهرودی. بازبینی‌شده در ۲۰۱۵-۰۲-۰۴. 
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ زندگینامه آیت‌الله هاشمی شاهرودی
  11. هاشمی شاهرودی از روستای " سیدان" زادگاه جد مادری اش دیدن کرد
  12. والده آیت‌الله هاشمی شاهرودی و مادر سه شهید درگذشت
  13. زندگینامه: سید محمود هاشمی شاهرودی (1327-)
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ زندگینامه حضرت آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی پایگاه اطلاع‌رسانی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
  15. زندگینامه: سید محمود هاشمی شاهرودی (1327-)
  16. خاطرات علی اکبر ناطق نوری
  17. http://www.mashreghnews.ir/fa/news/58620/آیت‌الله-هاشمی-شاهرودی-کیست
  18. https://ir.sputniknews.com/persian.ruvr.ru/2014_10_07/278329266/
  19. زندگینامه: سید محمود هاشمی شاهرودی (1327-)

منابع[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]