وزارت کشور (ایران)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از وزارت کشور ایران)
پرش به: ناوبری، جستجو
Ministry of Interior affairs(Ministry of State)
وزارت کشور
Emblem of Iran.svg
اطلاعات کلی سازمان
بنیادگذاری 1901
حوزهٔ قدرت ایران
ستاد Topkhaneh, تهران
وزیر مسئول عبدالرضا رحمانی فضلی
وبگاه
Official Website

مختصات: ۳۵°۴۳′۱۰.۰۶″ شمالی ۵۱°۲۴′۱۱.۴۸″ شرقی / ۳۵.۷۱۹۴۶۱۱° شمالی ۵۱.۴۰۳۱۸۸۹° شرقی / 35.7194611; 51.4031889

جمهوری اسلامی ایران
Emblem of Iran.svg

سیاست و حکومت ایران


وزارت کشور نام یک دستگاه دولتی است که به اداره امور درون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. عبدالرضا رحمانی فضلی در حال حاضر وزارت کشور را بر عهده دارد. زیرمجموعه‌های وزارت کشور در هر استان عبارتند از: استانداری و فرمانداری. از مهمترین وظایف وزارت کشور برگزاری انتخابات می‌باشد. این وزارتخانه دارای ۵ معاونت وزیر می‌باشد.[۱] وزیر کشور همچنین می‌تواند جانشین فرمانده کل قوا در نیروی انتظامی و نیز رئیس شورای امنیت کشور باشد.

شرح وظایف[ویرایش]

فراهم نمودن موجبات حفظ نظم وامنیت در سراسر کشور و تأمین آزادی‌های سیاسی واجتماعی در چارچوب قانون اساسی و سایر قوانین مملکتی و اجرای سیاست عمومی دولت بمنظور پیشبرد برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی عمرانی و حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی با استفاده از مشارکت‌های عمومی ونظارت بر اداره امورمناطق کشور از طریق استانداران، فرمانداران، بخشداران و دهداران و همچنین شناسائی و تعیین هویت افراد ورفع بحرانهای ناشی از حوادث و وقایع غیر مترقبه.[۲]

مأموریت‌ها و وظایف اصلی وزارت کشور[ویرایش]

  • تأمین و حفظ امنیت داخلی واستقرار نظم و آرامش در کشور و ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های اطلاعاتی، انتظامی و نظامی و حفاظت از مرزها.
  • تمشیت امور نیروی انتظامی.
  • تلاش در جهت تحقق و توسعه آزادی‌های سیاسی و اجتماعی در چارچوب قانون اساسی و سایر قوانین کشور و تأمین توسعه سیاسی و اجتماعی پایدار و ارتقاء سطح مشارکت عمومی.
  • زمینه سازی برای فعالیت مطلوب احزاب و تشکل‌های سیاسی وغیر دولتی و نظارت بر فعالیت آنها.
  • هدایت و راهبری و پشتیبانی شوراهای اسلامی و نظارت بر فعالیت آنها.
  • ایجاد نظام مطلوب تقسیمات کشوری.
  • هماهنگی و هدایت استانداران برای تحقق سیاست‌های عمومی و برنامه‌های دولت.
  • سیاست گذاری، راهبری و نظارت بر امور مربوط به اتباع و مهاجرین خارجی.
  • اجرای سیاست‌های عمومی دولت به منظور پیشبرد برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی و عمرانی.
  • برنامه ریزی بمنظور انجام امور انتخابات.
  • هماهنگی در جهت توسعه امور عمرانی شهرها و روستاها و هدایت و پشتیبانی فنی – اجرایی شهرداری‌ها و دهیاری‌ها و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات مربوط به آنها.
  • برنامه ریزی و اعمال مدیریت در جهت رفع بحرانهای ناشی از حوادث طبیعی و سوانح غیر مترقبه.
  • شناسائی وتعیین هویت ایرانیان.[۳]

جانشینی فرمانده کل قوا در نیروی انتظامی[ویرایش]

مطابق روال مرسوم در هر دوره پس از انتخاب و استقرار دولت، در اغلب موارد رهبر ایران طی حکمی وزیر کشور را به جانشینی فرمانده کل قوا در نیروی انتظامی منصوب می‌کند و اختیاراتش در امور نیروی انتظامی به وزیر کشور تفویض می‌شود.[۴][۵][۶] در دولت خاتمی، رهبر جمهوری اسلامی از تفویض جانشینی خود در نیروی انتظامی به عبدالله نوری خودداری کرد و این جانشینی به عبدالواحد موسوی لاری (دومین وزیر کشور دولت خاتمی) تفویض شد. همچنین پس از دوره وزارت مصطفی پورمحمدی این جانشینی به سیدمهدی هاشمی، سرپرست وقت وزارت کشور، تفویض نشد و علی کردان در چند ماهی که وزارت کشور را در دولت نهم بر عهده داشت، نیز این حکم را دریافت نکرد.[۷] عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور (دولت روحانی) در تاریخ ۱۳۹۲/۰۷/۲۵ پس از پایان مراسم تودیع و معارفه استاندار جدید گیلان در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤالی مبنی بر تفویض اختیار فرماندهی کل قوا در امور نیروی انتظامی به وزیر کشور اظهار کرد:‌ فرماندهی معظم کل قوا حکم جانشینی خودشان در نیروی انتظامی را به بنده دادند و به نحو مطلوب منویات ایشان را پیگیری می‌کنیم[۸].

رئیس شورای امنیت کشور[ویرایش]

بر اساس اصل ۱۷۶ قانون اساسی ایران، شورای امنیت کشور به عنوان شورای فرعی و زیر مجموعه شورای عالی امنیت ملی می‌باشد که در حدود قوانین و در چارچوب مصوبات شورای عالی امنیت ملی وظایفی همچون تأمین امنیت داخلی کشور، هماهنگی بین شورای تأمین استان‌ها، هماهنگی بین نیروهای انتظامی و امنیتی در تأمین امنیت داخلی کشور و استان‌ها، تعیین چارچوب حفاظت از شخصیت‌ها (به غیر از حفاظت مربوط به شخصیت‌های عالی رتبه و طراز اول کشور که به عهده شورای عالی امنیت ملی است)، تعیین چارچوب صدور مجوز حمل و نگهداری سلاح و مهمات و مواد ناریه مجاز و جمع‌آوری سلاح و مهمات و تجهیزات غیرمجاز و سایر موارد مذکور در قانون یا مواردی که از سوی شورای عالی امنیت ملی بر عهده این شورا گذاشته می‌شود را بر عهده دارد. ریاست شورای امنیت کشور به عنوان یکی از شوراهای فرعی و زیر مجموعه شورای عالی امنیت ملی با رئیس جمهور یا فردی است که توسط رئیس جمهور انتخاب می‌شود. معمولاً با توجه به همگرایی و تناسب اختیارات وزارت کشور با شورای امنیت کشور، وزیر کشور طی حکمی از سوی رئیس جمهور به ریاست شورای امنیت کشور منصوب می‌شود. حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، در ۱۴ آبانماه ۱۳۹۲ طی حکمی عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، را به عنوان رئیس شورای امنیت کشور منصوب کرد.[۹][۱۰]

حوزه وزیر[ویرایش]

حوزه وزیر، خود به هشت بخش تقسیم می‌شود که شامل دفتر وزارتی، دفتر جانشین فرماندهی کل قوا در امور ناجا، مرکز حراست، مرکز نوسازی، تحول اداری و فناوری اطلاعات، دفتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات، مرکز مطالعات راهبردی و آموزش، دفتر روابط عمومی و مرکز امور اجتماعی و فرهنگی می‌باشد که مرکز امور اجتماعی و فرهنگی دارای ۳ معاونت با عناوین معاونت امور اجتماعی، فرهنگی و صیانت از حقوق شهروندی، معاونت امور سازمان‌های مردم‌نهاد و معاونت امور بانوان می‌باشد.[۱]

معاونت‌ها[ویرایش]

وزارت کشور ایران از ۵ معاونت تشکیل شده است که اسامی این معاونت‌ها و زیرمجموعه‌هایشان به شرح زیر می‌باشد:[۱]

  • معاونت امنیتی و انتظامی
    • دفتر امور امنیتی
    • دفتر امور انتظامی
    • دفتر امور اتباع و مهاجرین خارجی
    • دفتر امور مرزی
  • معاونت سیاسی
    • دفتر امور سیاسی
    • دفتر انتخابات
    • دفتر تقسیمات کشوری
  • معاونت هماهنگی امور عمرانی
    • دفتر فنی
    • دفتر حمل و نقل و دبیرخانه شورایعالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور
    • دفتر امور شوراها و شهرداری‌ها
  • معاونت برنامه‌ریزی، توسعه منابع و امور اقتصادی
    • اداره کل توسعه منابع انسانی
    • دفتر برنامه‌ریزی و بودجه
    • دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری‌ها
    • اداره کل امور مالی
    • اداره کل رفاه و پشتیبانی
  • معاونت امور حقوقی، مجلس و بین‌الملل
    • دفتر امور حقوقی
    • دفتر امور مجلس
    • دفتر امور بین‌الملل

وزیران کشور جمهوری اسلامی[ویرایش]

ردیف وزیر کشور رئیس‌جمهور - نخست‌وزیر دورهٔ مسئولیّت
۱ احمد صدر حاج سید جوادی دولت موقت ۱۳۵۷
۲ هاشم صباغیان دولت موقت
۳ اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۸
۴ محمدرضا مهدوی کنی محمدعلی رجایی - محمدجواد باهنر تشکیل مجلس اول تا ترور باهنر و رجایی
۵ کمال الدین نیک روش مهدوی کنی
و سپس میر حسین موسوی
از ۱۳۶۰
تشکیل شورای موقت ریاست‌جمهوری تا دولت موسوی
۶ علی‌اکبر ناطق نوری میرحسین موسوی ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴
۷ علی‌اکبر محتشمی‌پور میرحسین موسوی ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸
۸ عبدالله نوری اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲
۹ علی‌محمد بشارتی جهرمی اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶
۱۰ عبدالله نوری محمد خاتمی ۱۳۷۶ تا ۳۱ خرداد ۱۳۷۷
استیضاح شد
۱۱ عبدالواحد موسوی لاری محمد خاتمی ۱۳۷۷ تا مرداد ۱۳۸۴
۱۲ مصطفی پورمحمدی محمود احمدی‌نژاد مرداد ۱۳۸۴ تا اردیبهشت ۱۳۸۷
برکنار شد
۱۳ سید مهدی هاشمی محمود احمدی‌نژاد اردیبهشت ۱۳۸۷
سرپرست
۱۴ علی کردان محمود احمدی‌نژاد اردیبهشت تا آبان ۱۳۸۷
استیضاح شد
۱۵ صادق محصولی محمود احمدی‌نژاد از آبان ۱۳۸۷ تا شهریور ۱۳۸۸
۱۶ مصطفی محمدنجار محمود احمدی‌نژاد از شهریور ۱۳۸۸ تا مرداد ۱۳۹۲
۱۷ عبدالرضا رحمانی فضلی حسن روحانی از مرداد ۱۳۹۲ تا کنون
واحد تقسیمات کشوری ایران مسئول نهاد مرتبط مرکز
کشور وزیر کشور وزارت کشور پایتخت
استان استاندار استانداری مرکز استان
شهرستان فرماندار فرمانداری (ویژه) مرکز شهرستان
بخش بخشدار بخشداری مرکز بخش
دهستان دهدار دهداری مرکز دهستان
شهر شهردار شهرداری ندارد
روستا دهیار دهیاری ندارد


ساختمان وزارت کشور[ویرایش]

نوشتار اصلی: ساختمان وزارت کشور

از پایان سال ۱۳۵۹ وزارت کشور از ساختمان پیشین خود در خیابان بهشت به ساختمان وزارت کشور (ساختمان کنونی) در میدان فاطمی منتقل شد.[۱۱]

پانویس[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]