استوا
مختصات: ۰°۰′۰″ شمالی ۷۷°۵۹′۳۱″ غربی / ۰.۰۰۰۰۰° شمالی ۷۷.۹۹۱۹۴° غربی
اِستِوا (عامیانه: اُستُوا) یا نیمگان[۱] نام خطّی فرضی است که کره زمین را به دو بخش نیمکره شمالی و نیمکره جنوبی بخش میکند. فاصلهٔ نقاط بر روی خط استوا از قطبهای شمال و جنوب به یک اندازهاست.
خط استوا مبدأ عرض جغرافیایی و درجهٔ آن صفر میباشد. ۹۰ درجه عرض جغرافیایی به سوی شمال خط استوا و ۹۰ درجه دیگر آن به سوی جنوب خط استوا کشیده شدهاست. در کره زمین، هر یک از این عرضها به فاصلههای برابر قرار گرفته و به طور میانگین هر درجهٔ آن معادل ۰۴۲/۱۱۱ کیلومتر و یا ۶۹ مایل محاسبه شدهاست.[۲]
خط استوای زمین همچنین بزرگترین محیط را با درازای ۴۰۰۷۶ کیلومتر دارا میباشد. هر اندازه به سوی شمال و یا جنوب خط استوا برویم، محیط عرض جغرافیایی کوچک میشود تا این که در نقطهٔ قطب به درجهٔ صفر نزدیک میشود.[۲]
سطح کره زمین در خط استوا به مقدار ۴۰۰۰۰ کیلومتر در شبانهروز حرکت میکند. این به معنای سرعتی برابر ۱۶۷۰ کیلومتر بر ساعت است. این سرعت از تقسیم محیط کره زمین در خط استوا (حدود ۴۰۰۷۰ کیلومتر) بر تعداد ساعات شبانهروز (۲۴) محاسبه میشود.[۳]
نام خط استوا در فارسی کاربردی دیرینه دارد و در اشعار فارسی نیز دیده میشود: نمونه از خاقانی:[۴]
مرکب همت بتاز یکره و بیرون جهان | از سر طاق فلک تا به حد استوا |
نظامی خمسه
خط استوا بر افق سرنهاد | میانجی به قطب شمال اوفتاد |
بر استوای قامتشان گویی ابروان | بالای سرو راست هلالی خمیدهاند |
کشاورزی در مناطق استوایی[ویرایش]
در مناطق استوایی بیشتر کشت قهوه و کائوچو رواج دارد. چرا که این مناطق محیط بسیار مناسبی برای کشت این محصولات هستند و میتوان گفت که مواد اولیهٔ بیشتر شرکتهای مشهور تولید قهوهٔ جهان، در این مناطق وجود دارد و این کارخانهها در مناطق استوایی دارای مزارع انحصاری هستند. در آغاز قرن نوزدهم میلادی هم کشورهای استعمارگر از این مسئله و سود زیادی که در کشت قهوه و کائوچو در این مناطق وجود دارد، با خبر بودند. از همین رو در آن سالها بخش زیادی از جنگلهای استوایی را با آتش زدن یا قطع کردن درختان از بین بردند و به مزارع تبدیل کردند.
گذر از مناطق[ویرایش]
منابع[ویرایش]
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ استوا موجود است. |
ویکیپدیای انگلیسی.
- ↑ GEONAMES - Zones of the Earth
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ آشیان، بازدید: نوامبر ۲۰۰۹.
- ↑ پایگاه ملی دادههای علوم زمین کشور: آشنایی با کره زمین، بازدید: نوامبر ۲۰۰۹.
- ↑ دهخدا
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |
|