اصطخری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
اصطخری
Died 957 CE
Era دوران طلایی اسلام
Region جهان اسلام
School or tradition
Balkhi school
Main interests
Islamic geography
نقشه‌ای از اصطخری از متن کتاب الاقالیم.
نقشه‌ای از خلیج فارس از اصطخری.

أبو إسحق إبراهیم بن محمد الفارسی معروف به اصطخری (تاریخ مرگ: ۳۳۶ خورشیدی) از جغرافیدانان و نقشه‌کشان برجستهٔ ایرانی در سدهٔ ۴ هجری قمری و ۱۰ میلادی است. نام «اصطخری» برگرفته از نام شهر باستانی اصطخر در استان فارس ایران می‌باشد.

زندگی[ویرایش]

او هم‌دورهٔ ابن حوقل بوده‌است. آن‌ها در هند با یکدیگر دیدار کردند و نه تنها کتاب‌هایشان هم‌نام است، بلکه در بسیاری از موارد از اصطلاحات یکسانی استفاده کرده‌اند.وی از هند تا اقیانوس اطلس را گشته است. فعالیت وی بیشتر در ترسیم نقشه بوده است.

آثار[ویرایش]

صور الاقالیم[ویرایش]

یکی ار آثار مهم وی کتاب «صور الاقالیم» می‌باشد که در آن در مورد جغرافیای عربستان، شمال آفریقا ٬ خلیج فارس ٬ اندلس ٬ مصر ٬ شام ٬ بیت المقدس ٬ خوزستان ٬ فارس ٬ کرمان ٬ سند ٬ آذربایجان ٬ ارمنستان ٬ طبرستان ٬ دیلم ٬ دریای خزر ٬ خراسان ٬ سیستان ٬ ماوراءالنهر با رسم نوزده نقشه بحث نموده است.این کتاب در سال ۱۸۳۹ در آلمان به چاپ رسید

مسالک و ممالک[ویرایش]

مسالک و ممالک به معنای «راه‌ها و ایالت‌ها» است.این کتاب نیز در زمینه جغرافیا است و شبیه کتاب الاقالیم است.اما اختلافتی با آن دارد.این کتاب دویست سال بعد از نوشته شدنش توسط استخری، ترجمه گردید. نسخه‌های خطی دیگری از کتاب مسالک و ممالک و همچنین صورالاقالیم استخری در کتابخانه‌های بزرگ جهان موجود است. از جمله نسخه خطی کتابخانه ملی وین به متن فارسی منسوب به خواجه نصیرالدین طوسی و نسخه کتابخانه موزه ملی ایران (ایران باستان) مورخ ۷۲۶ هجری به خط ابن ساوجی.

منابع[ویرایش]

  • دانشنامهٔ بزرگ اسلامی
  • مسالک و ممالک: ترجمه فارسی قرن پنجم/ شش‍م هج‍ری/ تالیف ابواسحق ابراهیم اصطخری؛ [ته‍ران]: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۸.
  • «فرهنگ مکتشفین و جغرافی نویسان جهان».نیک بین، نصرالله.انتشارات نبوی، چاپ وزیری ٬ ۱۳۷۵ .
  • مسالک و ممالک اصطخری، ویرایش ایرج افشار، انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران ۱۹۶۱م.