سون هدین

سون هدین

سون آندرس هدین (به سوئدی: Sven Anders Hedin) (زادهٔ ۱۹ فوریهٔ ۱۸۶۵ - مرگ ۲۶ نوامبر ۱۹۵۲) جغرافیدان، مکان‌نگار، عکاس، کاوشگر و سفرنامه نویس سوئدی بود.

او در خلال سفر اکتشافی‌اش در آسیای میانه اکوه‌های پامیر را کاوید (این رشته‌کوه چندی به افتخار او هدین خوانده می‌شد)، سرچشمهٔ رودهای برامپورا، سند و ستلج را یافت و دریاچه لوپ‌نور، ویرانه‌های شهرهای باستانی و مکان‌های باستانشناسی و دیوار چین را نیز در بیابان حوضه تاریم مورد بررسی قرارداد. نتیجهٔ بسیاری از کاوش‌های او پس از مرگش منتشر شد.

هدین به ایران هم سفر کرده‌بود. نخستین بار در ۱۸۸۶ میلادی پس از اقامتی در باکو از راه دریای مازندران رهسپار ایران شد، از کوه‌های البرز گذشت و به تهران رسید و سپس شهرهای اصفهان، شیراز و بوشهر را دید و از راه این بندر به بغداد رفت از راه بغداد به کرمانشاه آمده و باز به تهران بازگشت و از راه قفقاز راهی اروپاشد. یک سال پس از آن او سفرنامه‌اش را دربارهٔ این سفر منتشر نمود. در ۱۸۹۰ برای بار دوم به ایران سفرکرد و اینبار در سمت کنسول‌دومی سفارت سوئد در ایران. در این سفر با شاه ایران هم دیدار کرد و نشان سرافیم را از سوی پادشاه سوئد بدو پیشکش نمود. وی در معیت ناصرالدین شاه به دیدن کوه دماوند رفت و خود به همراه چند تن دیگر از کوه بالا رفتند. آنگاه از راه شهرهای مشهد، عشق‌آباد، بخارا، سمرقند، تاشکند و کاشغر -یعنی جاده ابریشم تاریخی- به کرانه‌های خاوری بیابان تکله‌مکان رسید.

او مورد تقدیر بسیاری از سران جهان و چهره‌های سرشناس از جمله ناصرالدین شاه قاجار، نیکلای دوم، فرانتس یوزف یکم، جرج کرزن، ویلهلم دوم، امپراتور میجی، پاپ پیوس دهم، تئودور روزولت، پاول فون هیندنبورگ، چیانگ کای‌شک و آدولف هیتلر قرار گرفت.

نقشهٔ سفرهای هدین

• "حتی یک دیدار سرپائی از نایبند، انسان را به مسافرت در تمام ایران تحریک می کند" این جمله، برگرفته از کتاب کویرهای ایران نوشته سون هدین یکی از بزرگترین کویرنوردان دنیا است. وی در بازدید از مدرسه دو منار در طبس، شیفته ی این معماری هوشمندانه شد. او عکس‌هایی از این مدرسه تهیه کرد که از آن به عنوان کهن ترین تصاویر این بنا می توان یاد کرد.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Sven Hedin»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۱۲ مه ۲۰۱۴).

پیوند به بیرون

• کویرها و بیابان‌های ایران