انقلاب روسیه
انقلاب ۱۹۱۷ روسیه، جنبشی سیاسی در روسیه بود که در سال ۱۹۱۷ با سرنگونی دولت موقت که بعد از حکومت تزارها به روی کار آمده بود به اوج خود رسید و به برپایی اتحاد شوروی (که تا سال ۱۹۹۱ برقرار بود) انجامید. این انقلاب در دو مرحله صورت گرفت:
- ابتدا انقلاب فوریه ۱۹۱۷ بود که نیکولای دوم، آخرین تزار روسیه را از سلطنت خلع کرد. این انقلاب پس از کمی کش و قوس، دولت موقت به رهبری الکساندر کرنسکی را به قدرت رساند.
- دومین مرحله، انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ است. انقلاب اکتبر که تحت نظارت حزب بلشویک (منشعب از حزب سوسیال-دموکرات کارگری روسیه) و به رهبری ولادیمیر لنین به پیش می‌رفت، قدرت را طی یک یورش نظامی همه‌جانبه به کاخ زمستانی سن پترزبورگ و سایر اماکن مهم از دولت موقت گرفت. در این انقلاب افراد بسیار کمی کشته شدند.
در طول این انقلاب در شهرهای اصلی روسیه همانند مسکو و سن پترزبورگ رویدادهای تاریخی برجسته‌ای رخ دادند. انقلاب در مناطق روستایی و رعیتی نیز پابه‌پای مناطق شهری در حال پیشروی بود و دهقانان زمینها را تصرف کرده و در حال بازتوزیع آن در میان خود بودند.
محتویات
ورود روسیه به جنگ جهانی اول[ویرایش]
در اوت ۱۹۱۴ روسیه وارد جنگ جهانی اول شد. نخست فقط بلشویکها مخالف ورود به این جنگ بودند. از سوی دیگر شکستهای روسیه در جنگ، حامیان سلطنت تزار را نیز به حداقل خود رساند. در اوایل مارس ۱۹۱۷ اکثر کارگران در پطروگراد و مسکو دست به اعتصاب می‌زنند. شورش به پادگانها می‌رسد. در ۱۱ مارس ۱۹۱۷ تزار وقت روسیه، نیکلای دوم فرمان انحلال پارلمان روسیه را صادر می‌کند. اما نمایندگان پارلمان روسیه متفرق نمی‌شوند. در ۱۵ مارس نیکلای دوم سعی می‌کند برادرش گراند دوک میخائیل را بعنوان جانشین خود بگمارد ولی میخائیل پذیرش تاج و تخت را به رأی مردم سپرد و پیشنهاد نیکلای دوم را نپذیرفت.
پارلمان روسیه حکومت موقتی از اعتدالیون را به رهبری شاهزاده لووف به کار می‌گمارد. شورای پطروگراد که منشویکها و سوسیالیستها در آن اکثریت دارند به صورت رقیب شورای موقت در می‌آید.
نخستین کنگره شوراها[ویرایش]
تروتسکی نیز از آمریکا وارد پطروگراد می‌شود. او گرچه بلشویک نیست اما با لنین هم آواز می‌شود که حکومت موقت حکومت بورژوایی است. سازمان دهندگان بلشویک با شعارهای لنین «به جنگ خاتمه دهید»، «تمام زمینها برای دهقانها» و «تمام قدرت در دست شوراها» به میان مردم می‌آیند. نخستین کنگره شوراها با حضور نمایندگان سربازها، کارگران و دهقانها برگزار می‌شود. از میان بیش از ۶۰۰ نماینده ۱۰۵ نفر از بلشویکها هستند اما کم‌کم به آنان افزوده می‌شود. حکومت موقت کرنسکی همچنان در پی ادامه جنگ است اما شکستهای متوالی باعث فرار سربازان از جبهه می‌شود.
قیام بلشویکها[ویرایش]
آشفتگی عمومی باعث می‌شود بلشویکها به دنبال قیام باشند اما قیام شکست می‌خورد و لنین به مرز فنلاند فرار می‌کند. بلشویکها به اتهام جاسوسی برای آلمان دستگیر و زندانی می‌شوند. شاهزاده لووف استعفا می‌کند و کرنسکی جای او را می‌گیرد. محافظه کاران و اعتدالیون پشت ژنرال کورنیلوف جمع می‌شوند تا با حکومت موقت مبارزه کنند. کرنسکی برای دفاع از حکومت، بلشویکها و سوسیالیستها را که حالا از زندان آزاد شده‌اند به یاری می‌خواند. سپاه کورنیلوف شکست می‌خورد. حالا بلشویکها هم در شورای پطروگراد و هم در شورای مسکو اکثریت دارند. دهقانان قیام می‌کنند و زمینها را از دست اشراف در می‌آورند.
کمیته انقلابی شورای پطروگراد[ویرایش]
لنین به پطروگراد می‌آید و از اقدامات تروتسکی در سازماندهی قیام حمایت می‌کند. کمیته انقلابی شورای پطروگراد به رهبری تروتسکی ساختمانهای دولتی را اشغال می‌کنند و کاخ زمستانی تزار را در شب هفتم نوامبر به اشغال در می‌آورد. کرنسکی می‌گریزد و اعضای حکومت موقت دستگیر می‌شوند.
شورای کمیسرهای خلق[ویرایش]
بلشویکها شورای کمیسرهای خلق را بوجود می‌آورند و لنین صدر شورا و تروتسکی کمیسر امور خارجه می‌شود. مسکو به تصرف بلشویکها در می‌آید و دومین کنگره شوراها برگزار می‌شود. مالکیت خصوصی لغو و کلیه امور به شوراهای روستایی واگذار می‌شود. تمام زمینها میان مردم تقسیم می‌شود. در ۱۹۱۸ بلشویکها رسماً نام شان را به حزب کمونیست اتحاد شوروی تغییر می‌دهند.
جنگ داخلی[ویرایش]
از اواخر ۱۹۱۸ تا اواخر ۱۹۲۰ شوروی درگیر جنگ داخلی است. ارتش سرخ به رهبری تروتسکی با گاردهای سفید ضد انقلابی می‌جنگند. در ۱۹۲۰ شوروی عملاً بر روسیه مسلط می‌شود.
جستارهای وابسته[ویرایش]
- روسیه تزاری
- تاریخ روسیه
- تاریخ شوروی
- الکساندر فیودورویچ کرنسکی
- حزب کمونیست اتحاد شوروی
- ولادیمیر لنین
- جوزف استالین
- کمونیسم
منابع[ویرایش]
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ انقلاب روسیه موجود است. |
|
||||||||||||||||||||
