سعدیان
سعدیان | ||||
|
||||
پرچم |
||||
پایتخت | مراکش | |||
دین | سنی | |||
دولت | نامشخص | |||
تاریخچه | ||||
- تأسیس | ۱۵۵۴ | |||
- انقراض | ۱۶۵۹ |
سعدیان (نام دیگر: اشراف سعدیه) دودمانی بودند که در نیمه اول سده ۱۰ق بر مغرب اقصی فرمانروایی میکردند.[۱]
سعدیان نسب خود را به حسن بن علی میرساندند و به همین دلیل به اشراف ملقب شدند. برخی نیز بر این باورند که نسب این طایفه به حلیمه سعدیه مادر رضاعی پیامبر میرسد.[۱] نام کامل و القاب مؤسس سلسله یعنی محمد المهدی القائم بامرالله نشان میدهد که چگونه سعدیان در ابتدا از انتظارات مردم برای ظهور مهدی موعود و احساسات آنها در اعتلای مذهب و جهاد علیه مسیحیان سود جستند.[۲]
شرفای سعدی از پایگاهی در ناحیه سوس واقع در جنوب مراکش، به تدریج چیرگی خود را بر نواحی شمالی گستردند و وطاسیان را در سال ۹۵۶ق (۱۵۴۹م) از فاس بیرون کردند. آنان ترکان را از الجزایر و پرتقالیان را از سرزمینهای ساحلی بیرون کرده و احمد المنصور، تیمبوکتو را تصرف و مملکت آفریقایی گائو (واقع بر رود نیجر، در مالی) را منقرض ساخت و بنابراین اقتدار او برای مدتی از سنگال تا بورنو امتداد داشت.[۲]
در سده ۱۷م که نهضتهای استقلال طلب در گوشه و کنار مراکش پیدا شد، همبستگی سلطنت کاهش یافت و آخرین امیر شرفای سعدی با وجود کمکهای انگلیسیها و هلندیها در ۱۰۶۹ق (۱۶۵۹م) از میان رفت.[۲]
فرمانروایان[ویرایش]
نام فرمانروا | سال فرمانروایی | توضیح |
محمد المهدی القائم بامرالله | ۹۱۷ق | در سوس |
احمد الأعرج | ۹۲۳ق | در مراکش |
محمد الشیخ المهدی بن محمد المهدی | ۹۲۳ق | نخست در سوس، سپس در فاس |
عبدالله الغالب | ۹۶۴ق | |
محمد المتوکل المسلوخ | ۹۸۱ق | |
عبدالملک بن محمد الشیخ المهدی | ۹۸۳ق | |
احمد المنصور | ۹۸۶ق | |
محمد الشیخ المأمون | ۱۰۱۲ق-۱۰۱۷ق | بر سر جانشینی پدر در نبرد |
عبدالله الواثق | ۱۰۱۲ق-۱۰۱۷ق | بر سر جانشینی پدر در نبرد (در مراکش) |
زیدان الناصر | ۱۰۱۲ق-۱۰۳۹ق | بر سر جانشینی پدر در نبرد (نخست در فاس) |
عبدالملک بن زیدان | ۱۰۳۴ق | |
ولید | ۱۰۴۲ق | فقط در مراکش |
محمد الاصغر | ۱۰۴۵ق | فقط در مراکش |
احمد العباس | ۱۰۶۴ق-۱۰۶۹ق | فقط در مراکش |
دودمانهای فرمانروا در مراکش |
ادریسیان (۷۸۰-۹۷۴) (عرب) |
مغراویان (۹۸۷-۱۰۷۰) (بربر) |
مرابطان (۱۰۷۳-۱۱۴۷) (بربر) |
موحدون (۱۱۴۷-۱۲۶۹) (بربر) |
مرینیان (۱۲۵۸-۱۴۲۰) (بربر) |
وطاسیان (۱۴۲۰-۱۵۴۷) (بربر) |
سعدیان (۱۵۵۴-۱۶۵۹) (عرب) |
علویان (۱۶۶۶- تا کنون) (عرب) |
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ استانلی لین پل، و.و بارتولد، خلیل ادهم و احمد سعید سلیمان. تاریخ دولتهای اسلامی و خاندانهای حکومتگر جلد اوّل. ترجمهٔ صادق سجادی. چاپ اوّل. تهران: نقش جهان، تابستان ۱۳۶۳. ص۸۲.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ کلیفورد ادموند بوسورث. سلسلههای اسلامی. ترجمهٔ فریدون بدرهای. مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی(پژوهشگاه)، ۱۳۷۱. ص۶۹-۷۰.