غلامرضا ازهاری

غلامرضا ازهاری
ارتشبد غلامرضا ازهاری
نخست‌وزیر ایران
مشغول به کار ۱۵ آبان ۱۳۵۷ – ۱۰ دی ۱۳۵۷
در زمانِ	محمدرضا پهلوی
پس از	جعفر شریف‌امامی
پیش از	شاپور بختیار
اطلاعات شخصی
تولد	۱۲۸۸ خورشیدی شیراز، ایران
مرگ	۱۴ آبان ۱۳۸۰ شهرستان فرفکس، ویرجینیا ایالات متحده
ملیت	ایران
پیشه	نظامی، سیاستمدار
دین	بهائي
خدمت نظامی
درجه	ارتشبد

ارتشبد غلامرضا ازهاری (زاده ۱۲۸۸ شیراز - مرگ ۱۳۸۰فرفکس) یکی از فرماندهان ارشد ارتش شاهنشاهی ایران در دوره سلطنت محمدرضا شاه پهلوی بود. وی از ۱۵ آبان ۱۳۵۷ تا دی ۱۳۵۷ نخست‌وزیر ایران بود.

زندگی‌نامه

پس از پایان تحصیلات ابتدایی و متوسطه، در سال ۱۳۱۲ به دانشکده افسری راه یافت. یک سال بعد با درجه ستوان دومی وارد ارتش شاهنشاهی شد و در سال ۱۳۲۶ با ارتقاء به درجه سرهنگی به معاونت فرماندهی دژبان مرکز منصوب شد. ازهاری در سال ۱۳۲۸ برای گذراندن یک دوره آموزش عالی به آمریکا اعزام شد. پس از بازگشت در سال ۱۳۳۰ دوره یک ساله فرماندهی ستاد را در دانشگاه جنگ گذراند و در سال ۱۳۳۶ به درجه سرتیپی ارتقاء یافت. دو سال بعد مجدداً برای طی دوره کوتاه مدت عالی ستاد به آمریکا رفت.

ازهاری در سال ۱۳۳۶ به فرماندهی لشکر کرمان و پس از آن به فرماندهی لشکرسبزوار و دو سال بعد با ارتقاء به درجه سرلشکری ارتقاء یافت و سپس به فرماندهی دانشکده جنگ منصوب شد. پس از چندی در ۱۳۴۱ به ستاد فرماندهی نیروی زمینی منتقل شد و سال بعد با درجه سپهبدی به فرماندهی سپاه غرب ارتقاء یافت. ازهاری در سال ۱۳۴۵ نماینده نظامی ایران در گروه نمایندگان پیمان نظامی سنتو بود. وی به مدت دو سال از ۱۳۴۸ جانشین رئیس ستاد بزرگ‌ارتشتاران شد وی در دوران ریاست ارتشبد فریدون جم بر ستاد بزرگ‌ارتشتاران خود را بازنشسته نمود ولی در سال ۱۳۵۰ با برکناری ارتشبد فریدون جم با درجه ارتشبدی مجدداً به خدمت دعوت و تا نیمه آبان۱۳۵۷ ریاست این ستاد بعهده داشت.

در طول خدمت نظامی، مدالهای متعددی مانند نشان درجه یک و دو همایون، نشان لیاقت، افتخار، خدمت، کوشش، ورزش، سپاس، پاس و بیست و هشت مرداد و یک نشان از سنتو دریافت کرد.

دوران نخست‌وزیری

نوشتار اصلی: دولت نظامی غلامرضا ازهاری

با شکست دولت‌های متعدد در مقابله با انقلاب، و بدنبال حوادث ۱۳ آبان ۱۳۵۷ در پایتخت محمدرضا شاه تصمیم گرفت با انتصاب یک نظامی به ریاست دولت جریان انقلاب را متوقف کند. به همین منظور در ساعت ده صبح روز ۱۴ آبان ۱۳۵۷ارتشبد غلامرضا ازهاری به کاخ نیاوران احضار شد و پس از مذاکراتی مختصری پادشاه به وی تکلیف نخست وزیری را نمود و او نیز این مأموریت را پذیرفت. نخست وزیر جدید در ۱۵ آبان ۱۳۵۷ منصوب شد و همان روز کابینه نظامی خود را معرفی کرد. در این دولت غلامعلی اویسی به سرپرستی وزارت کار و امور اجتماعی، سپهبد امیرحسین ربیعی به سرپرستی وزارت مسکن و شهرسازی و ارتشبد عباس قره‌باغی به وزارت کشور منصوب شدند.

از اقدامات دولت نظامی ازهاری، دستگیری نویسندگان مطبوعات، بازداشت دولتمردانی چون ارتشبد نعمت نصیری، منوچهر آزمون، عبدالعظیم ولیان، داریوش همایون، غلامرضا نیک‌پی و امیرعباس هویدا بود. او سرانجام در اواخر آذر ۱۳۵۷ دچار حمله قلبی بستری شد و با عذر بیماری از مقام خود کناره گرفت و بلافاصله راهی آمریکا شد.

او در خارج از کشور فعالیت سیاسی نداشت اما با هژبر یزدانی در تأسیس یک بانک همکاری نمود. او در سال ۱۳۸۰ در آمریکا درگذشت.

کابینه نظامی غلامرضا ازهاری

نخست‌وزیر: غلامرضا ازهاری
معاون نخست‌وزیر: علی فرداد
وزیر مشاور: عزت‌الله همایون‌فر
وزیران
ر.	وزیر	وزارت‌خانه	ر.	وزیر	وزارت‌خانه
۱	حبیب‌اللهی(کفیل)←عاملی	آموزش‌ و پرورش	۱۰	شالچیان	راه و ترابری
۲	سعادتمند	اطلاعات و جهانگردی	۱۱	امین	صنایع و معادن
۳	قره‌باغی(کفیل)←مهران	امور اقتصادی و دارایی	۱۲	حبیب‌اللهی(کفیل)←مفیدی	فرهنگ و آموزش‌عالی
۴	افشار قاسملو	امور خارجه	۱۳	حبیب‌اللهی(کفیل)←فروغی	فرهنگ و هنر
۵	معمارزاده	بازرگانی	۱۴	اویسی(کفیل)←کاتوزیان	کار و امور اجتماعی
۶	مرشد	بهداری و بهزیستی	۱۵	امیرپرویز	کشاورزی و عمران روستایی
۷	معتمدی	پست، تلگراف و تلفن	۱۶	قره‌باغی	کشور
۸	عظیمی	جنگ	۱۷	ربیعی‎(کفیل)←بهروان	مسکن و شهرسازی
۹	نجفی	دادگستری	۱۸	مقدم(کفیل)←مقدم	نیرو
وزیران مشاور
ر.	وزیر مشاور	وزارت مشاور	ر.	وزیر مشاور	وزارت مشاور
۱	همایون‌فر←پایدار	امور اجرایی	۳	صالحی	برنامه و بودجه
۲	ناظمی	امور پارلمانی	۴	کنی(کفیل)←شریعتمداری(کفیل)	اوقاف
معاونان نخست‌وزیری
ر.	معاون	معاونت	ر.	معاون	معاونت
۱	جهانبانی	تربیت بدنی	۲	فیلی	محیط زیست

منابع

• آفتاب

جستارهای وابسته

• فهرست فرماندهان ارتش ایران