امپراتوری پرتغال

Portuguese Empire Império Português
شعار: Vis Unita Maior Nunc et Semper
سرود ملی:  O Hino da Carta (۱۸۳۴–۱۹۱۱) سرود ملی پرتغال (۱۹۱۱–۲۰۰۲)
The Portuguese Empire and overseas interests.
پایتخت		لیسبون[۱]
دولت		Monarchy (۱۴۱۵–۱۹۱۰) Republic (۱۹۱۰–۲۰۰۲)
-	First King	John I
-	Last King	Manuel II
-	First President	مانوئل دی آریاگا
-	Last President	جورجی سامپایو
Formation ۱۴۱۵
•	یافتن مسیر دریایی به هند	۱۴۹۸
•	Discovery of Brazil	۱۵۰۰
•	Transfer of the Portuguese Court to Brazil	۱۸۰۷
•	Brazil’s elevation to a Kingdom	۱۸۱۵
•	Brazilian Independence	۱۸۲۲
•	Republic	۱۹۱۰
•	Loss of the Indian colonies	۱۹۶۱
•	Independence of the African colonies	۱۹۷۴/۱۹۷۵
•	Last colony (de facto)	۱۹۹۹
•	Last colony (de jure) [۲]	۲۰۰۲
۱. ^ The capital was located at ریو دوژانیرو from 1808 to 1821. ۲. ^ ماکائو is.

امپراتوری پرتغال The Portuguese Empire (پرتغالی: Império Português), یا امپراتوری ماورای دریاهای پرتغال -'Portuguese Overseas Empire- Ultramar Português

اولین پادشاهی فرا قاره‌ای

امپراتوری پرتغال اولین امپراتوری مدرن جهانی دنیا است. یا به عبارتی اولین امپراتوری استعماری جهان است. اولین امپراتوری فرا قاره‌ای دنیا است که بدلیل برخورداری از کشتی‌های بزرگ بادبانی قادر بوده است در قاره اروپا- غرب آفریقا- شرق آفریقا- آسیا- آمریکای لاتین استقرار پیدا کند. اولین استعمارگران مسیحی هستند که در جنوب ایران و در جزایر خلیج فارس (هرمز) مستقر شدند. . . طولانی ترین استعمارگر مدرن برای ۶ قرن حضور استعماری از ۱۴۱۴ تا ۲۰۰۲ که به آخرین مستعمره خود تیمور شرقی استقلال داد. دریانوردان پرتغالی ابتدا در سال ۱۴۱۹ سواحل غرب آفریقا را در نوردیدند. در سال ۱۴۸۸ دماغه امید نیک را پیمود در سال ۱۴۹۸ واسکودوماگا به هند رسید.

The former Palace of the Governors of Portuguese Macau.

ورود استعمار پرتغال به خلیج فارس

راه تجاری لیسبون به ناگازاکی (سبز) و مسیر اسپانیایی مانیل (زرد) (سده‌های ۱۶ تا ۱۷)

سال ۱۴۹۸ م واسکادوگاما با عبور از جنوب و شرق آفریقابا کمک یک راهنمای ایرانی تبار از بندر موسی بیگ (در شمال موزامبیک) بسوی هند روانه شدو گزارشی مفصلی از اهمیت پارس و هند به دربار پرتغال فرستاد.

واسکو دو گاما در حال رسیدن به ساحل کالیکوت، ۲۰ می ۱۴۹۸.

پرتغالی‌ها اولین استعمارگرانی بودند که از غرب اروپا به خلیج فارس وارد شدند. پرو دی کوویلها ۱۴۸۹ (احتمالاً ۱۴۹۸) از هرمز گزارشی فرستاد و آلبوکرک ۱۵۰۷ هرمز را اشغال نمود. از سال ۱۵۰۷ تا ۱۶۲۲ پرتغالی‌ها در خلیج فارس به تجارت مشغول بودند اما بتدریج آنها بر جمعیت و حوزه کاری خود افزودند و در خلیج فارس استحکامات نظامی ایجاد کردند و بدنبال آن کاتولیکها روانه خلیج فارس شدند. آنها در سال ۱۵۱۵ م. نظر موافق شاه عباس را برای در اختیار گرفتن هرمز کسب کردند و در قرارداد میناب ۱۵۲۳م. این توافق رسمی شد. و قرار شد بحرین و قطیف سواحل شمالی عربستان در اختیار ایران قرار گیرد. در سال۱۵۲۱ بدلیل مخالفت بحرین با حاکم هرمز، بحرین به تصرف پرتغال درآمد اما ایرانی‌ها آنها را از بحرین بیرون کردند. پرتغالی‌ها از قدرت صفوی‌ها در بصره نگران بودند و علی‌رغم روابط تجاری با بصره جرات ورود و ایجاد پایگاه در بصره را پیدا نکردند و در عوض به هرمز و گمرون توجه نشان دادند.

اورو پرتو, ۱۸th century colonial city in میناس گرایس, Brazil.

فتح هرمز

نقشه پرتغالی هرمز، سده ۱۷

پادشاه پرتغال مانوئل ۱ گستاخی را بدانجا رسانده بود که خود را امپراتور پرتغال- شرق آفریقا- و پارس می‌دانست. پرتغالی‌ها سراسر شرق آفریقا تا مالاگا را در تصرف داشتند و حتی بخشی از هند و چین را نیز در اختیار داشتند و بزرگترین امپراتوری قرن شانزدهم جهان بودند. پرتغالی‌ها می‌خواستند که بر تجارت آفریقا و آسیا سلطه داشته باشند آنها سال ۱۵۰۷ سکوترا را تصرف کردندو سپس هرمز را در اختیار گرفتند.

امپراتوری پرتغال در سال ۱۸۲۲.

قهرمان ملی بلوچستان ( همل )

همل مبارز خستگی ناپذیر بلوچستان همواره از به استعمار رفتن سرزمین مادریش بلوچستان بزرگ دفاع میکرد و تا آخر عمرش نگذاشت قطعه‌ای از سواحل مکران به دست پرتغالیها بیفتدهمل سرانجام با رد کردن درخواست ازدواج با دختران پرتغالی توسط پرتغالیها،توسط پرتغالیها به دیگ انداخته شد و گوشت او توسط پرتغالیها خورده شد تا شاید بچه های پرتغالیها مانند او شجاع شوند

بحرین

تصرف بحرین با کمک امیر هرمز و یک فرمانده بنام دریابیگی رئیس خرافو انجام شد و با کشته شدن مقرن ابن زبیل حاکم بحرین خلافت آل جابر پایان یافت. مقرن که تابع هرمز بود ولی از پرداخت مالیات به امیر هرمز سرباز زد و بدین وسیله مجازات شد. ... پرتغالی‌ها بوسیله امیر هرمز بحرین را تابع خود نمودند.

The Pink Map – Portugal's claim of sovereignty over the land between آنگولای پرتغال and پرتغالی‌های موزامبیک.

بحرینی‌ها همگی شیعه بودند در حالیکه هرموز سنی بود و این مایه اختلاف و درد سر بود.

,. بر اساس نوشته‌های بلگریو در یک مورد شورشیان فرماندار هرمز را به صلیب کشیدند. . , ,. . جزیره هرمز|تصرف هرمز.

چگونگی فتح هرمز

اعضای انجمن کشورهای پرتغالی‌زبان

نوشتار اصلی: فتح هرمز (۱۶۲۲)

۲۱ آوریل سال ۱۶۲۲ سپاه ایران جزیره هرمز را از بزرگترین امپراتور قرن باز پس گرفت و جایگاه خود را در جهان در فهرست ابرقدرتهای قرن شانزدهم ثبت کرد. انگلیسی‌ها نیز ۴ کشتی خود را با خدمه فنی در اختیار ارتش امام قلی خان گذاشتند. آلبوکرک (پرتغالی) اعتقاد داشت هرکشوری که سه نقطه مالاگا- عدن و هرمز را در اختیار داشته باشد بر تجارت دنیا حاکم خواهد بود. اهمیت هرمز آنقدر بود که استعمارگران انگلیسی را نیز به طمع انداخته بود. سپاه ایران بدلیل شکایت‌های ایرانیان گمرون قصد تنبیه پرتغالی‌ها در خلیج فارس کرد و نه تنها جزیره هرمز را آزاد ساخت بلکه پرتغالیها را تا مومباسا درکنیا مجبور به عقب نشینی کرد. و این مقدمه‌ای برای شکست‌های پی در پی پرتغال در شرق آفریقا. شد و با حمایت شاه ایران، امام مسقط موفق شد قلعه عظیم ممباسا را در جنگ خونینی که به جنگ صلیبی ممباسا معروف است تصرف کند. ایران تا سال ۱۸۲۰ پرچمدار تمام خلیج فارس و دریای عمان و دریای فارس شد. انگلیس ها که از شکست پرتغال خرسند بودند و به قدرت ایران اعتراف داشتند و ایران را تنها رقیب قدرتمند عثمانی‌ها می‌دانستند. حتی درعهدنامه مجمل ۱۸۰۹ و عهدنامه مفصل ۱۸۱۲ مجمل و مفصل زمانی که انگلیس به عنوان ابرقدرت جهان ظهور می‌کرد حاکمیت ایران را بر کل خلیج فارس به رسمیت شناخت.

در کتاب تاریخ عالم آرای عباسی چنین آمده‌است:

از فتوحات (پیروزی‌هایی) که درین سنه مبارکه مطابق احدی و ثلثین و الف(۱۰۳۱ قمری) به نیروی اقبال قرین حال اولیا دولت بی زوال گردید، فتح و تسخیر بلده هرموز است که بسعی امامقلیخان امیر الامرا فارس بوقوع پیوست... و در سال گذشته اشعاری شد (آن پیروزی به شعر درآورده شد) که بنابر ظهور بی ادبی‌های فرنگیه پرتکالیه مقیم آنجا... امیر الامرا مذکور لشکر بتادیب (مجازات) ایشان فرستاده خود نیز متعاقب رفت... در این وقت که فرنگیه پای از دایره ادب بیرون نهاده به اموری که بتحریر پیوست اقدام نمودند... جماعت انگلیسی را اخبار نموده ایشان نیز بر حسب وعده آماده خدمت شدند. القصه امام قلی خان شجاعت شعار با جنود قاهره فارس متوجه آن صوب (سوی) گشته خود در بندر گمبرو که الیوم به بندر عباسی موسوم است اقامت کردند و افواج قاهره (سپاهیان پیروزمند) از دریا با کشتی‌ها و سفاین عبور نموده داخل جزیره هرمز شدند... القصه بعد از دو ماه و چند روز امتداد ایام محاصره و جنگ و جدال به نیروی دولت و اقبال که همواره قرین حال این دودمان والاست، قلعه رفیع بنیان هرموز که در متانت و حصانت شهره جهان و از کارنامه‌های نادره فرنگیان است، مسخر اولیای دولت ابد پیوند گردید.،... چون خبر فتح هرموز رسید، جناب خانی (امام قلی خان) مورد تحسین و آفرین شاه (عباس) و سپاه گردید و آن خبر بهجت اثر بر مبارزان قلعه گشای رکاب همایون مبارک و میمون امده در همان روز قلعه قندهار نیز بتوفیق کردگار مفتوح گشت.. از هر طرف که چشم گشایی نشان فتح... وز هر طرف که گوش نهی مژده ظفر.

جستارهای وابسته

• روز ملی خلیج فارس
• جنبش جنوب ایران
• خلیج فارس
• اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان (کتاب)

منابع

• سمینار بین‌المللی ایران و آفریقا دانشگاه تربیت مدرس- یونسکو- ۱۳۸۱. جلد دوم مقاله ایرانیان بلوچ در جنگ ممباسادکتر عجم چاپ ۱۳۸۳ دانشگاه تربیت مدرس

به بیرون

• Portuguese Empire Timeline
• The First Global Village by Martin Page
• The Portuguese and the East (in Portuguese, Chinese, Japanese and Thai) with English introduction.
• Dutch Portuguese Colonial History Dutch Portuguese Colonial History: history of the Portuguese and the Dutch in Ceylon, India, Malacca, Bengal, Formosa, Africa, Brazil. Language Heritage, lists of remains, maps.