دودمان تانگ

دودمان تانگ 唐朝
امپراتوری
→ 618–907 ←
دودمان تانگ در سال 700 میلادی
پایتخت	618–684 and 705–904    چانگ ان 684705 and 904–07 لئویانگ
زبان‌(ها)	چینی میانه
دین	بودیسم چینی مذهب چینایی آیین کنفوسیوس ادیان سنتی چینی
دولت	سلطنت
امپراتور
- 618–626 (first)	امپراتور گائوتزو
- 904–907 (last)	امپراتور آیی
تاریخچه
- ایجاد	June 18, 618
- Usurped by ملکه زتیان (دودمان ژو دوم)	690–705a
- شورش لوشان	755–763b
- کناره گیری به نفع بعدها لیانگ	June 1, 907
مساحت
- c. 715	۵٬۴۰۰٬۰۰۰کیلومترمربع (۲٬۰۸۴٬۹۵۲مایل‌مربع)
- c. 866	۳٬۷۰۰٬۰۰۰کیلومترمربع (۱٬۴۲۸٬۵۷۸مایل‌مربع)
جمعیت
-  حدود 7th century	۵۰ million
-  حدود 9th century	۸۰ million
یکای پول	Chinese coin Chinese cash
امروزه بخشی از	چین ویتنام مغولستان قزاقستان ازبکستان تاجیکستان قرقیزستان روسیه افغانستان پاکستان کره شمالی هنگ کنگ ماکائو
a October 8, 690 – March 3, 705. b December 16, 755 – February 17, 763.

دودمان تانگ
چینی	唐朝
آوانگاری زبان ماندارین - پین‌یین Táng Cháo - وید جایلز T‘ang2 Ch‘ao2 - IPA [tʰɑ̌ŋ tʂʰɑ̌ʊ] - Gwoyeu Romatzyh Tarng chaur Min - Taiwanese Romanization Tông Tiâu گویش وو (چینی) - گویش وو (چینی) Daon Dzo زبان کانتونی - Jyutping Tong4 Ciu4 - Yale Romanization Tòhng Chìuh Middle Chinese - Middle Chinese Dang Djew

امپراتور شیانگ تسونگ

تاریخ چین
دوران باستان
دوران نوسنگی ۸۵۰۰ - ۲۱۹۵ ق.م
دودمان شیا ۲۲۰۵ - ۱۶۷۵ ق.م
دودمان شانگ ۱۶۷۵ - ۱۰۴۶ ق.م
دودمان ژو ۱۰۴۶ - ۲۵۶ ق.م
ژو غربی ۱۰۴۶ - ۷۷۱ ق.م
ژو شرقی ۷۷۰ - ۲۵۶ ق.م
دوره بهار و پاییز
دوره ایالات متخاصم
امپراتوری
دودمان چین ۳۳۸ - ۲۰۶ ق.م
دودمان هان ۲۰۶ ق.م - ۲۲۰ پ.م
هان غربی ۲۰۶ ق.م - ۹ پ.م
دودمان شین ۹ - ۲۳
هان شرقی ۲۳ - ۲۲۰
دوره سه امپراتوری ۲۲۰ - ۲۸۰
وی ، شو و وو
دودمان جین اول ۲۶۵ - ۴۲۰
جین غربی ۲۶۵ - ۳۱۶
جین شرقی ۳۱۸ - ۴۲۰	شانزده امپراتوری
سلسله‌های شمالی و جنوبی ۴۲۰ - ۵۸۹
دودمان سوئی ۵۸۱ - ۶۱۹
دودمان تانگ ۶۱۸ - ۹۰۷
(دودمان ژو ۶۹۰ - ۷۰۵)
پنج سلسله و ده پادشاهی ۹۰۷ - ۹۶۰	دودمان لیائو ۹۰۷ - ۱۱۲۵
دودمان سونگ ۹۶۰ - ۱۲۷۹
سونگ شمالی ۹۶۰ - ۱۱۲۷		شیای غربی ۱۰۳۸ - ۱۲۲۷
سونگ جنوبی ۱۱۲۷ - ۱۲۷۹	دودمان جین دوم ۱۱۱۵ - ۱۲۳۴
دودمان یوآن ۱۲۷۱ - ۱۳۶۸
دودمان مینگ ۱۳۶۸ - ۱۶۴۴
دودمان چینگ ۱۶۴۴ - ۱۹۱۱
معاصر
جمهوری چین ۱۹۱۲ - ۱۹۴۹
جمهوری خلق چین ۱۹۴۹ - تاکنون	تایوان ۱۹۴۹ - تاکنون

امپراتوری تانگ(چینی:唐朝) دودمان شاهی در چین بود که از سال ۶۱۸ تا ۹۰۷ میلادی بر آن سرزمین فرمان راند. پیش از تانگ دودمان سوئی بر چین فرمان می‌راندند. بنیانگذارامپراتوری تانگ لی یوان بود که در هنگام فروپاشی امپراتوری سوئی، او و خانواده‌اش در چین قدرت گرفتند.

تاریخچه سیاسی

در سال ۶۱۸ میلادی، یک مسؤول دولتی شورشی به نام لی‌شی‌مین، در شهر سلطنتی چانگ، قدرت را به دست گرفت. او پدرش گائوتزو را به عنوان اولین امپراتور سلسلهٔ تانگ منصوب کرد. پس از او، شیانگ تسونگ، حکومت خود را آغاز کرد. پس از شکسته شدن ارتش تانگ در جنگ با مسلمانان عرب، امپراتور چین تسلط خود را بر نواحی مرکزی آسیا از دست داد. شورش آن‌لوشان در این دوره بی‌نظمی بسیاری ایجاد کرد؛ اما سرانجام این شورش سرکوب شد. شورش‌های متعدد باعث زوال قدرت فرمان‌روایان تانگ شد؛ تا این که سرانجام هوانگ‌چائو موفق به تسخیر و غارت شهر چانگ شد.

فرهنگ و جامعه

ادبیات

دوران سلسلهٔ تانگ، دوران شکوه و عظمت شعر و ادبیات در چین بود. لی‌پو یک شاعر رمانتیک بود که از شراب، عشق و طبیعت تقدیر می‌کرد. وی پیرو آیین لائوتسه بود. از دیگر شاعران بزرگ عصر تانگ، توفو بود که از آیین کنفوسیوس پیروی می‌کرد. بیش‌تر اشعار توفو دربارهٔ مسایل انسانی‌است. در این دوره شاعران گروه‌هایی تشکیل دادند؛ مهم‌ترین این گروه‌ها گروه جام شراب بود که بیش از ۲۳۰۰ شاعر در آن عضو بودند؛ آثار شعری آنان در مجموعه‌هایی گرد هم آمده‌اند؛ این اشعار عموماً در بیش از ۱۲۰۰ سال پیش نوشته شده‌اند.

دین و فلسفه

در عصر تانگ، سه آیین در میان مردم چین رواج داشت. آیین لائوتسه، آیین کنفوسیوس و آیین تائو مهم‌ترین این آیین‌ها بودند. دین بودایی که از هند وارد چین شد، به زودی در آن‌جا گسترش پیدا کرد. دین بودا با آداب و رسوم کنفوسیوس ترکیب شد و روش ذن را به وجود آورد. در اواسط قرن نهم میلادی، امپراتور ووتسونگ دستور داد که معابد و صومعه‌های بوداییان را ویران کنند. در این دوره، بسیاری از بوداییان وادار شدند که آیین بودا را ترک کنند. در عصر تانگ، گروهی از مبلغان مسیحی و مسلمان وارد چین شدند و به تبلیغ پرداختند؛ اما این ادیان در چین طرفداران چندانی نیافت.

منابع

• تاریخ چین، شسنو ژان، محمد پارسیپور، نشر علم، ۱۳۷۴
• دودمانهای شاهی چین، مین لوهوئی، نشر امیرکبیر، ۱۳۵۴