سید حسین طباطبایی بروجردی
شناسنامه | ||
---|---|---|
لقب | آیتالله بروجردی | |
زادروز | ۳ فروردین ۱۲۵۴ | |
زادگاه | بروجرد، ایران | |
تاریخ مرگ | ۱۰ فروردین ۱۳۴۰ | |
محل مرگ | قم، ایران | |
آرامگاه | مسجد اعظم قم | |
دین | اسلام | |
مذهب | شیعه دوازده امامی | |
شاگردان | سید محمدکاظم شریعتمداری سید مهدی غضنفری خوانساری سید روحالله خمینی لطفالله صافی گلپایگانی سيد مرتضى علوى فريدنى سید فضل الله طباطبایی یزدی سید نورالدین طاهری شیرازی نورالله طبرسی سید عزالدین حسینی زنجانی سید محمد صادق روحانی مسلم ملکوتی ناصر مکارم شیرازی محمدرضا مهدوی کنی سید موسی شبیری زنجانی حسین نوری همدانی سید محمد هاشم بن سید محمدتقی غضنفری محمد فاضل لنکرانی محمد تقی بهجت محمد صادقی تهرانی حسینعلی منتظری سید محمد علی موحد ابطحی یوسف صانعی محمد واعظ زاده خراسانی یحیی انصاری شیرازی هادی باریک بین میرزاعلی عیوضی گنجی سید محمد شاهچراغی سید محمد ضیاءآبادی حسین مظاهری مجتبی تهرانی شیخ محمد کلباسی اصفهانی (از نوادگان حاجی کلباسی) |
|
وبگاه رسمی | http://www.broujerdi.ir | |
|
سید حسین طباطبایی بروجردی (۱۲۵۴ در بروجرد - ۱۰ فروردین ۱۳۴۰ در قم) معروف به آیتالله العظمی بروجردیاز مراجع شیعه ایرانی در سدهٔ چهاردهم میباشد. وی به مدت هفده سال زعیم حوزه علمیه قم و به مدت پانزده سال تنها مرجع تقلید شیعیان جهان بود.
او در خانوادهای مذهبی از علما که نسب خود را با سی واسطه به امام حسن میرساندند متولد شد. سید محمد باقر بحر العلوم، عموی پدربزرگش و میرزا سید محمود طباطبایی بروجردی عموی پدرش که غالباً با ناصرالدین شاه در ستیزه بود[نیازمند منبع] از مشهورترین نیاکان او در زمانهای اخیر بودند. بروجردی تحصیلات رسمی خود را در دوازده سالگی در مدرسه محلی در بروجرد به همراه پدرش سید علی و دیگر علما شروع کرد. در ۱۳۱۰ به اصفهان که هنوز مرکز اصلی آموزش مذهبی در ایران بود رفت و بخش اصلی آموزش خود را گذراند. معلمین او در علوم مذهبی ابوالمعالی کلباسی، محمدتقی مدرسی و سید محمدباقر درچهای بودند. او همچنین با آخوند ملا محمدکاشی و جهانگیر خان قشقایی معروف و عرفان را با محمد مقدس اصفهانی خواند.[۱]
محتویات
زندگینامه[ویرایش]
وی در سال ۱۲۵۴ خورشیدی (۱۲۹۲ هجری قمری) در بروجرد متولد شد. پدرش سید علی طباطبایی نام داشت.
تحصیلات[ویرایش]
پس از گذراندن مقدمات علوم در سن هجده سالگی وارد دارالعلم اصفهان شد و از ابو المعالی، سید مدرس، سید محمدباقر درچهای سطوح فقه و اصول و ادبیات عرب را آموخت. همچنین چندین سال از حکیم قشقائی و حکیم کاشانی حکمت و فلسفه و کلام و منطق آموخت و پس از هشت سال اقامت در اصفهان به نجف و پس از آن بیش از ۳۰ سال در شهر خود بروجرد به تحقیق و تدریس پرداخت و فصل جدیدی از تاریخ بروجرد را رقم زد.
وی همچنین در جریان قیام قم در زمان رضاشاه علیرغم حساسیت نیروهای امنیتی در فرصتی مناسب از بروجرد خارج شده و برای همراه کردن مراجع نجف با قیام به طرف عتبات رفته و سپس با پیام حمایت مراجع آنجا به ایران آمده است. تجربه قیام حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی به عنوان مهمترین حادثه سیاسی زندگی بروجردی قبل از مرجعیت عامه تلقی میشود.[۲]
بروجردی سالها در نجف از آخوند خراسانی، سید محمد کاظم یزدی، مرتضی طالقانی، آقا شریعت اصفهانی در رشتهٔ خارج فقه و اصول تحصیل کرد، و خود در علوم عقلی و نقلی به مرتبه اجتهاد و استادی ارتقاء یافت و در سن سیسالگی در ردیف استادان حوزه نجف به تدریس علما اشتغال داشت. بروجردی بعد از ده سال اقامت در عتبات در سال ۱۳۲۸ از عراق وارد بروجرد شد و مدت چند سال در زادگاه خود به ترویج، تدریس و تألیف مشغول گشت و چند سفر به حوزه قم آمدوشد نمود که در برهه زمان در جمله مدرسین حوزه قم قرار گرفت و دیری نگذشت که پس از فوت حائری تدریجاً در رأس اساتید بزرگ حوزهٔ قم قرار گرفت.
دیدگاهها[ویرایش]
اندیشه تقریب مذاهب اسلامی[ویرایش]
سید حسین بروجردی از دارالتقریب که در سال ۱۳۲۷ شمسی در قاهره با دبیر کلی شیخ محمد تقی قمی شکل گرفت، حمایت میکرد. محمد واعظزاده خراسانی از شاگردانش که با دارالتقریب مصر ارتباط داشت، میگوید توجه آیت الله بروجردی به تقریب مذاهب اسلامی نشانگر اهتمام وی به وحدت و انسجام مسلمانان است.[۳] آیت الله بروجردی معتقد بود که شیعه در عصر حاضر باید بر مقام علمی اهل بیت تأکید ورزد مسلماً اگر شیعه به استناد حدیث ثقلین به مرجعیت علمی اهل بیت اکتفا کند قادر خواهد بود که دشمنیهای بیهوده را کنار بزند و همه مسلمانان را پیرامون محاسن کلام عترت و فقه با عظمت اهل بیت جمع کند.[۴] وی که قرآن را مایه وحدت مسلمانان میدانست، دربارهٔ عدم تحریف در قرآن میگفت:[۵]
هر کس از کیفیت نزول قرآن و حفظ آن خبر داشته باشد حتی احتمال تحریف در آن را نمیدهد و خواهد دانست که امکان تحریف وجود نداشته است. به مجردی که آیهای یا سورهای نازل میگردید و رسول اکرم آن را بر مردم تلاوت میفرمود صدها نفر آن را از بر میکردند و مرتباً آن را تکرار نموده و هر روز و شب تلاوت میکردند، بطوری که اگر در محیط اسلامی مدینه و جاهای دیگر، کسی یک کلمه را زیر و رو میکرد، همه او را تخطئه میکردند، نظیر شعر یا قصیده معروفی که اگر کسی آن را به غلط بخواند مردم بخصوص ادیبان، خطای او را میگیرند. روایات تحریفیه، سه چهارم آنها را یک نفر بنام احمد بن محمد سیاری اوائل قرن سوم، جعل کرده است.
سرانجام در عصر او شیخ شلتوت مفتی و رئیس جامع الازهر، با فتوای خود کرسی فقه جعفری را در ردیف فقه مذاهب جهان اسلام قرار داد ومورد تأیید واقع گردیده و تثبیت شد. از اینرو، وی آیتالله حاج میرزا خلیل کمرهای را بهمراه آیتالله سید محمود طالقانی و گروهی از روحانیون، به نمایندگی خود به قاهره فرستاد تا از شیخ محمود شلتوت مفتی اعظم و رئیس وقت دانشگاه الازهر مصر بخاطر فتوای تاریخیاش تشکر نمایند.
اصلاحات ارضی[ویرایش]
بروجردی یکی از مخالفان سرسخت اصلاحات ارضی بود. این مخالفت در حدی بود که محمدرضا پهلوی طرح اصلاحات ارضی را تا زمان فوت وی عملیاتی نکرد.[۶]
روش اجتهادی[ویرایش]
او همچون علمای سلف خود مثل شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی، شیخ طبرسی و علامه بحرالعلوم دارای جامعیتی در علوم اسلامی است در فقه شیوهای استنباطی را به کار برد.
شیوه او در فقه بر چند محور استوار است:
- اهمیت به آراء قدماء
- اهمیت به روایات و فتاوای
- تکیه بر ادله وروایات اولیه
- ریشه یابی مسائل
تألیفات[ویرایش]
سید حسین طباطبایی بروجردی بر کتابهای فقیه شیخ صدوق، تهذیب و استبصار شیخ طوسی، خصال و رجال و آمالی و علل الشرایع اسانیدی ضمیمه نمود. وی حاشیه بر کفایه آخوند خراسانی و نهایه طوسی به رشته تحریر برد، و یک دوره فقهی از تقریرات او به جا ماند. در عصر او رساله عملیه توضیح المسائل برای مقلدین با اسلوب تازه و جالبی در سراسر جهان منتشر شد.
چند مورد از کتابهای او عبارت است از:
- حاشیه علی کفایه الاصول
- المهدی فی کتب اهل السنه
- الآثار المنظومه، انیس المقلدین
- مجمع الفروع، مناسک الحج
- جامع احادیث الشیعه
- مستدرک فهرست منتخب الدین
- تجرید اسانید الامانی
- تجرید اسانید الاستبصار
درگذشت[ویرایش]
او در ۱۰ فروردین ۱۳۴۰ (شوال ۱۳۸۰ قمری) در سن ۸۶ سالگی بر اثر بیماری قلبی درگذشت. پیکرش را در حرم فاطمه معصومه در قم به خاک سپردند.
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ http://www.iranicaonline.org/articles/borujerdi-ayatollah-hajj-aqa-hosayn-tabatabai-1292-1380-1875-1961
- ↑ موسی نجفی. اندیشه سیاسی و تاریخ نهضت حاج آقا نورالله اصفهانی. چاپ سوم. مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، ۱۳۸۴. ۴۰۴. شابک ۹۷۸۹۶۴۶۳۵۷۷۱۶.
- ↑ محمد واعظ زاده خراسانی. «وحدت و انسجام اسلامی از نگاه آیتالله بروجردی» (فارسی). پایگاه اطلاعرسانی حضرت آیتالله العظمی بروجردی، اسفند ۱۳۸۶.
- ↑ علامه واعظ زاده خراسانی. ندای وحدت. مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی. ۲۷۵.
- ↑ محمد واعظ زاده خراسانی. زندگی آیتالله العظمی بروجردی. مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی. ۳۶۵.
- ↑ هرانا: ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، حسن یوسفی اشکوری: روحانیت، مدافع نظام ارباب و رعیتی بود، گفتوگو از سیمین روزگرد، نوشتهشده در ۲۱ امرداد ۱۳۹۵؛ بازدید در ۲۸ مرداد ۱۳۹۵.
- سرگذشت نیکان، بازبینی ۸ فروردین ۱۳۸۶.
- وبسایت صدا و سیما، بازبینی ۱۲ فروردین ۳۸۶.
پیوند به بیرون[ویرایش]
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ سید حسین طباطبایی بروجردی موجود است. |