اسکناس‌های ریالی ایران
این نوشتار به توضیح و نمایش اسکناس‌های چاپ شده و رایج در سه دوره قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی می‌پردازد. همچنین برای اطلاعات بیشتر، نوشتار ریال ایران را ببینید.
محتویات
سری اسکناس‌های قاجاری ۱۲۲۹–۱۳۰۴[ویرایش]
| سری‌های دوره قاجار | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| تصویر | ارزش | ابعاد (میلی‌متر) |
رنگ اصلی | توضیحات | |||
| جلو | پشت | جلو | پشت | ||||
 |
۱ تومان | ۱۳۰ در ۶۷ | نقره‌ای |
|
ارزش پول، «دولت شاهنشاهی ایران» | ||
 |
۱ تومان | ۱۳۰ در ۶۷ | صورتی |
|
ارزش پول، «دولت شاهنشاهی ایران» | ||
 |
 |
۵ تومان | ۱۳۶ در ۶۹ | برنزه |
|
ارزش پول، «دولت شاهنشاهی ایران» | |
 |
 |
۵۰ تومان | ۱۴۲ در ۷۱ | خاکستری |
|
ارزش پول، شیر و خورشید | |
-
پشت و روی اسکناس بیست تومانی دوره ناصرالدین شاه
.jpg)
سری رضاشاه پهلوی (۱۳۱۱)[ویرایش]
| سری‌های رایج | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| تصویر | ارزش | ابعاد (میلی‌متر) |
رنگ اصلی | توضیحات | |||
| رو | پشت | رو | پشت | ||||
 |
 |
۵  |
۱۳۰ در ۶۷ | سبز | رضاشاه پهلوی | شیر و خورشید با تاج | |
 |
 |
۱۰ |
۱۳۶ در ۶۹ | خاکستری | رضاشاه پهلوی | شیر و خورشید با تاج | |
 |
۲۰ |
۱۴۲ در ۷۱ | ارغوانی | رضاشاه پهلوی | شیر و خورشید با تاج | ||
| ۵۰ |
۱۴۲ در ۷۱ | سبز | رضاشاه پهلوی و چهلستون | شیر و خورشید با تاج | |||
| ۱۰۰ |
۱۴۲ در ۷۱ | خاکستری | رضاشاه پهلوی و تخت جمشید | شیر و خورشید با تاج | |||
| ۵۰۰ |
۱۴۲ در ۷۱ | سرمه‌ای | رضاشاه پهلوی و کوه دماوند | شیر و خورشید با تاج | |||
| ۱۰۰۰ |
۱۴۲ در ۷۱ | سبز | رضاشاه پهلوی و گاو بالدار | شیر و خورشید با تاج | |||
سری رضاشاه پهلوی (۱۳۱۷–۱۳۱۵)[ویرایش]
| سری‌های رایج | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| تصویر | ارزش | ابعاد (میلی‌متر) |
رنگ اصلی | توضیحات | |||
| رو | پشت | رو | پشت | ||||
| ۵ |
۱۳۰ در ۶۷ | قرمز | رضاشاه پهلوی | آرامگاه دانیال نبی | |||
| ۱۰ |
۱۳۶ در ۶۹ | ارغوانی | رضاشاه پهلوی | کوه | |||
| ۲۰ |
۱۴۲ در ۷۱ | نارنجی | رضاشاه پهلوی | پل‌های قطار | |||
| ۵۰ |
۱۴۲ در ۷۱ | سبز | رضاشاه پهلوی | تخت جمشید | |||
 |
 |
۱۰۰ |
۱۳۶ در ۶۹ | قهوه‌ای | رضاشاه پهلوی | کشتی سلطنتی | |
 |
 |
۵۰۰ |
۱۴۲ در ۷۱ | سرمه‌ای | رضاشاه پهلوی | پاسارگاد | |
 |
 |
۱٬۰۰۰ |
۱۴۸ در ۷۳ | نقره‌ای | رضاشاه پهلوی | کوه دماوند | |
| ۱۰٬۰۰۰ [نیازمند منبع] |
۱۴۸ در ۷۳ | سرمه‌ای | رضاشاه پهلوی، تخت جمشید و عالی قاپو | سی و سه پل | |||
دوران محمدرضا شاه پهلوی[ویرایش]
سری ۱۳۲۳[ویرایش]
-
پنج ریالی - پشت اسکناس تصویر آرامگاه دانیال
-
ده ریالی - پشت اسکناس تصویر کوه‌های البرز
-
بیست ریالی - پشت اسکناس تصویر چند پل
-
پنجاه ریالی - پشت اسکناس تصویر آرامگاه کوروش بزرگ
-
صد ریالی - پشت اسکناس تصویر سنگ‌نگاره تخت جمشید
-
صد ریالی - پشت اسکناس تصویر پل قدیم دزفول
-
هزار ریالی - پشت اسکناس تصویر کوه دماوند
.jpg)
سری ۱۳۲۷[ویرایش]
-
ده ریالی - پشت اسکناس تصویر اژدهای بالدار در طاق بستان
-
بیست ریالی - پشت اسکناس تصویر سنگ‌نگاره‌ای در تخت جمشید که نمادی از نوروز زرتشتیان را نشان می‌دهد.
-
پنجاه ریالی - پشت اسکناس تصویر سنگ‌نگاره پیشکش آوران در تخت جمشید
-
دویست ریالی - پشت اسکناس تصویر راه آهن شمال - پل ورسک
-
پانصد ریالی - پشت اسکناس تصویر نقاشی دوران صفوی
-
هزار ریالی - پشت اسکناس تصویر کوه دماوند
سری ۱۳۳۰[ویرایش]
-
ده ریالی - پشت اسکناس عنوان: مهر سلطنتی داریوش کبیر
-
بیست ریالی - پشت اسکناس عنوان: عالی قاپو کاخ شاه عباس کبیر در اصفهان
-
پنجاه ریالی - پشت اسکناس عنوان: کاخ داریوش کبیر در تخت جمشید (کاخ تچر)
-
صد ریالی - پشت اسکناس عنوان: داریوش یکم بر تخت پادشاهی
-
دویست ریالی - پشت اسکناس عنوان: پل الله وردی خان در اصفهان
سری ۱۳۳۲[ویرایش]
سری ۱۳۳۲ همانند سری ۱۳۳۰ طراحی شده بود. تفاوت فقط در سال درج شده در پایین روی اسکناس می‌بود.
سری ۱۳۳۳[ویرایش]
-
بیست ریالی - پشت اسکناس عنوان: بنای مرکزی بانک ملی ایران
-
پنجاه ریالی - پشت اسکناس عنوان: تونل کوهرنگ و سد کوهرنگ
-
صد ریالی - پشت اسکناس عنوان: پالایشگاه آبادان
سری ۱۳۳۷[ویرایش]
-
ده ریالی - پشت اسکناس تصویر سد کرج
-
بیست ریالی - پشت اسکناس تصویر مجسمه رضاشاه در جلوی هتل قدیم رامسر.
-
دویست ریالی - روی اسکناس ستون‌های تخت جمشید و نمایی از کاخ تچر - پشت اسکناس تصویر فرودگاه مهرآباد
سری ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۳[ویرایش]
- اسکناس‌های ۱۰ ریالی و ۲۰ ریالی در سری ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۳ همانند سری ۱۳۳۷ است.
-
پنجاه ریالی - پشت اسکناس تصویر تونل کوهرنگ و سد کوهرنگ
-
پانصد ریالی - پشت اسکناس عنوان: نقش جام مارلیک سه هزار سال پیش.
-
صد ریالی - پشت اسکناس پالایشگاه آبادان
-
هزار ریالی - پشت اسکناس آرامگاه حافظ
سری ۱۳۴۴[ویرایش]
- اسکناس‌های ۵۰، ۱۰۰، ۵۰۰ و ۱۰۰۰ ریالی این دوره همانند سری ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۳ می‌باشد.
-
بیست ریالی - پشت اسکناس عنوان: شکارگاه قرن سیزدهم هجری
-
دویست ریالی - پشت اسکناس تصویر راه آهن شمال - پل ورسک
سری ۱۳۴۸[ویرایش]
-
بیست ریالی - پشت اسکناس همانند بیست ریالی سری ۱۳۴۴
-
پنجاه ریالی - پشت اسکناس همانند پنجاه ریالی سری ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۳
-
صد ریالی - پشت اسکناس همانند صد ریالی سری ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۳
-
دویست ریالی - پشت اسکناس همانند دویست ریالی سری ۱۳۴۴
-
پانصد ریالی - پشت اسکناس همانند پانصد ریالی سری ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۳
-
هزار ریالی - پشت اسکناس همانند هزار ریالی سری ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۳
سری ۱۳۵۰[ویرایش]
- اسکناس‌های ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰، ۵۰۰ و ۱۰۰۰ ریالی این دوره همانند سری ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۳ و ۱۳۴۸ می‌باشد.
-
پنج هزار ریالی - پشت اسکناس تصویر نقاشی کاخ گلستان اثر کمال الملک
-
ده هزار ریالی - روی اسکناس
-
ده هزار ریالی - پشت اسکناس تصویر مجلس شورای ملی و نقوش تخت جمشید
سری ۱۳۵۰ (یادبود)[ویرایش]
-
پنجاه ریالی
-
پنجاه ریالی (پشت)
-
صد ریالی
-
صد ریالی - پشت اسکناس از راست به چپ تصاویر یادبود سپاه دانش، سپاه ترویج و آبادانی، سپاه بهداشت.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
سری ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷[ویرایش]
-
بیست ریالی - روی اسکناس نقش برجسته‌ای از تخت جمشید. شخص برای پادشاه هخامنشی پیشکشی قوچ می‌آورد.
-
صد ریالی - پشت اسکناس سد امیرکبیر
-
پنجاه ریالی
-
پنجاه ریالی - پشت اسکناس تصویر آرامگاه کوروش
-
صد ریالی
-
صد ریالی - پشت اسکناس تصویر موزه پهلوی
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
- یادبود ۱۳۵۳
-
صد ریالی - روی اسکناس چهره رضا شاه و محمدرضا شاه
-
صد ریالی - پشت اسکناس عنوان پنجاهمین سال شاهنشاهی پهلوی (۱۳۵۳ خورشیدی)
-
دویست ریالی
-
دویست ریالی - تصویر پشت اسکناس میدان شهیاد (آزادی کنونی)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
-
پانصد ریالی
-
پانصد ریالی - پشت تصویر نقش جام طلای مارلیک
-
هزار ریالی
-
هزار ریالی - پشت تصویر آرامگاه حافظ
.jpg)
-
پانصد ریالی
-
پانصد ریالی - پشت تصویر نقش جام طلای مارلیک
-
هزار ریالی
-
هزار ریالی - پشت تصویر آرامگاه حافظ
-
پنج هزار ریالی - پشت تصویر نقاشی کاخ گلستان اثر کمال الملک
-
ده هزار ریالی - پشت تصویر مجلس شورای ملی
جمهوری اسلامی[ویرایش]
سری آرامگاه علی بن موسی‌الرضا (۱۳۶۰–۱۳۶۲)[ویرایش]
-
صد ریالی روی تصویر آرامگاه علی بن موسی‌الرضا
-
صد ریالی پشت تصویر مدرسه چهارباغ
-
دویست ریالی روی تصویر آرامگاه علی بن موسی‌الرضا
-
دویست ریالی پشت تصویر آرامگاه ابن سینا
-
پانصد ریالی روی تصویر آرامگاه علی بن موسی‌الرضا
-
پانصد ریالی پشت تصویر نقش جام مارلیک (گاو بالدار
-
هزار ریالی روی تصویر آرامگاه علی بن موسی‌الرضا
-
هزار ریالی پشت تصویر آرامگاه حافظ
-
پنج هزار ریالی روی تصویر آرامگاه علی بن موسی‌الرضا
-
پنج هزار ریالی پشت تصویر پالایشگاه تهران
-
ده هزار ریالی روی تصویر آرامگاه علی بن موسی‌الرضا
-
ده هزار ریالی پشت تصویر مجلس شورای ملی
سری اسکناس‌های انقلابی (۱۳۷۱–۱۳۶۰)[ویرایش]
سری اسکناس‌های انقلابی اسکناس‌هایی است که از سال ۱۳۶۰ شروع به چاپ شد و در سال ۱۳۷۱ دیگر چاپ نشد. مقدار این اسکناس‌ها ۱۰۰ ریالی، ۲۰۰ ریالی، ۵۰۰ ریالی، ۱٬۰۰۰ ریالی، ۲٬۰۰۰ ریالی، ۵٬۰۰۰ ریالی، و ۱۰٬۰۰۰ ریالی می‌باشد.
| ۱۳۷۱–۱۳۶۰ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| تصویر | ارزش | ابعاد (میلی‌متر) |
رنگ اصلی | توضیحات | |||
| رو | پشت | رو | پشت | ||||
 |
 |
۱۰۰ |
۱۳۰ در ۶۷ | ارغوانی | حسن مدرس | ساختمان پیشین مجلس شورای اسلامی | |
 |
 |
۲۰۰ |
۱۴۲ در ۷۱ | سبز | مسجد جامع یزد | جهاد سازندگی | |
 |
 |
۵۰۰ |
۱۴۲ در ۷۱ | خاکستری-سبز | نماز جمعه | سردر دانشگاه تهران | |
 |
 |
۱٬۰۰۰ |
۱۴۸ در ۷۳ | قهوه‌ای | مدرسه فیضیه | قبةالصخره در سری اول به اشتباه مسجدالاقصی نوشته شده بود که بعدها توضیح عکس حذف شد. |
|
 |
 |
۲٬۰۰۰ |
۱۴۸ در ۷۳ | ارغوانی | آزادسازی خرمشهر | کعبه | |
 |
 |
۵٬۰۰۰ |
۱۵۴ در ۷۵ | قرمز | راهپیمایان | آرامگاه حضرت معصومه | |
 |
 |
۱۰٬۰۰۰ |
۱۶۰ در ۷۷ | آبی | راهپیمایان | آرامگاه علی بن موسی‌الرضا | |
سری سید روح‌الله خمینی[ویرایش]
سری اسکناس‌های سید روح‌الله خمینی اسکناس‌هایی است که از ۱۳۷۱ تاکنون در حال چاپ می‌باشد. یک سال بعد از انقلاب اسلامی روح‌الله خمینی در اطلاعیه‌ای گفت از چاپ تصویرش برروی اسکناس‌ها خودداری شود ولی بعد از مرگ او این اتفاق نیفتاد[۱][۲][۳] در تمام این اسکناس‌ها نگاره روح‌الله خمینی در سمت راست روی پول‌ها چاپ شده است. از شروع چاپ این اسکناس‌ها تاکنون قالب اصلی آنها تغییری نکرده ولی در پشت آنها بعضی تغییرات رخ داده مانند ۵٬۰۰۰ ریالی که پشت آنها برای نخست گل و پرنده چاپ گردید و به ماهواره امید و سپس سفالینه یافته شده در زابل را چاپ گردانیده شد؛ و همچنین ۲۰٬۰۰۰ ریالی و ۵۰٬۰۰۰ ریالی نیز دست‌خوش این تغییرات بوده.
| از ۱۳۷۱ تا کنون | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| تصویر | ارزش | ابعاد (میلی‌متر) |
رنگ اصلی | توضیحات | |||
| رو | پشت | رو | پشت | ||||
 |
 |
۱٬۰۰۰ |
۱۴۸ در ۷۳ | قهوه‌ای | آیت الله خمینی | قبةالصخره | |
 |
 |
۲٬۰۰۰ |
۱۵۱ در ۷۴ | پوست‌پیازی، ارغوانی | آیت‌الله خمینی | کعبه | |
 |
 |
۵٬۰۰۰ |
۱۵۴ در ۷۵ | قهوه‌ای - زیتونی | آیت‌الله خمینی | گل‌ها و پرندگان | |
|
 |
۵٬۰۰۰ |
۱۵۴ در ۷۵ | قهوه‌ای - زیتونی | آیت‌الله خمینی | ماهواره امید، موشک سفیر، کره زمین با بخش نشانه‌گذاری شده قلمرو ایران | |
|
 |
۵٬۰۰۰ |
۱۵۴ در ۷۵ | قهوه‌ای - زیتونی | آیت‌الله خمینی | سفالینه یافته شده در زابل | |
 |
 |
۱۰٬۰۰۰ |
۱۶۰ در ۷۷ | سبز | آیت‌الله خمینی | کوه دماوند | |
 |
 |
۲۰٬۰۰۰ |
۱۶۳ در ۷۸ | آبی | آیت‌الله خمینی | میدان نقش جهان | |
|
 |
۲۰٬۰۰۰ |
۱۶۳ در ۷۸ | آبی | آیت‌الله خمینی | مسجدالاقصی | |
|
۲۰٬۰۰۰ |
۱۶۳ در ۷۸ | آبی | آیت‌الله خمینی | خانه آقازاده (ابرکوه) | ||
 |
 |
۵۰٬۰۰۰ |
۱۶۶ در ۷۹ | اخرایی | آیت‌الله خمینی | نقشه ایران با نماد اتم، گفتاوردی به زبان فارسی از پیامبر اسلام: (اگر دانش در ثریا باشد مردانی از پارس بدان دست پیدا خواهند کرد) و واژه خلیج فارس به زبان انگلیسی |
|
|
 |
۵۰٬۰۰۰ |
۱۶۶ در ۷۹ | اخرایی | آیت‌الله خمینی | سردر دانشگاه تهران | |
 |
 |
۱۰۰٬۰۰۰ |
۱۶۶ در ۷۹ | زیتونی روشن | آیت‌الله خمینی | آرامگاه سعدی | |
