تأسیسات آب سنگین اراک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از تاسیسات آب سنگین اراک)
پرش به: ناوبری، جستجو


تأسیسات آب سنگین اراک
نیروگاه آب سنگین اراک
نیروگاه آب سنگین اراک
تأسیسات آب سنگین اراک بر ایران واقع شده‌است
تأسیسات آب سنگین اراک
محل تأسیسات آب سنگین اراک روی نقشه ایران
تاریخ شروع احداث ۱۳۷۷
تاریخ تأسیس
نوع نیروگاه هسته‌ای-راکتور آب سنگین
توان ۴۰ مگاوات
مسئول نیروگاه سازمان انرژی اتمی
کشور ایران ایران
شهر خنداب
وابسته به سازمان انرژی اتمی

مختصات: ۳۴°۲۹′شمالی ۴۹°۱۳′شرقی / ۳۴.۴۹°شمالی ۴۹.۲۲°شرقی / 34.49; 49.22

نیروگاه آب سنگین اراک

مجتمع آب سنگین اراک (خنداب) معروف به IR-40 یکی از تأسیسات بزرگ هسته‌ای کشور است که در ۷۵ کیلومتری شمال غرب اراک و در ۵ کیلومتری شهر خنداب قرار دارد.[۱]

تاریخچه[ویرایش]

نخستین تلاش برای تهیه آب سنگین در ایران در سال ۱۳۶۳ به طور آزمایشگاهی و با استفاده از روش الکترولیز انجام شد، اما تلاش‌ها در این زمینه نتیجه‌ای در برنداشت. پس از فراغت سازمان انرژی اتمی از پروژه‌های نیمه صنعتی افزایش غلظت و تبدیل اورانیوم بین سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۷، پیشنهاد اجرای یک پروژه صنعتی آب سنگین به سازمان ارائه و پس از مدتی با ابلاغ شورای معاونان سازمان انرژی اتمی اجرای این طرح آغاز شد؛ اما با توجه به محدودیت‌ها در کسب اطلاعات علمی و فنی از کشورهای خارجی و جذب نشدن نیروهای حرفه‌ای این پروژه تا سال ۱۳۷۷ به تعویق افتاد. در این سال‌ها علاوه بر تهیهٔ دانش فنی، طراحی‌های پایه، مقدماتی، شروع طراحی تفصیلی، مطالعات و عملیات سایت‌یابی انجام شد و در این میان سایت خنداب انتخاب گردید.[۱]

کار ساخت مجتمع از سال ۱۳۷۷ خورشیدی آغاز و تمامی مراحل طراحی و اجرای آن توسط متخصصان ایرانی انجام شد. بهره‌برداری از این نیروگاه در سال ۱۳۸۵ و توسط محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور وقت انجام گردید.[۲]

در آبان ۱۳۹۲ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش فصلی خود خبر داد که ایران پس از روی کار آمدن حسن روحانی توسعه فعالیت‌های هسته‌ای را متوقف کرده‌است. این اولین گزارشی بود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از ریاست جمهوری حسن روحانی منتشر کرد. ایران اعلام کرده بود نیروگاه آب سنگین خنداب در سه‌ماهه اول سال ۲۰۱۴ شروع به کار خواهد کرد اما بعداً آن را به تعویق انداخت.

محدوده جغرافیایی[ویرایش]

این پروژه در زمینی به مساحت ۲۰ هکتار در شمال غربی خنداب ساخته شده است.

بخش‌های مجتمع[ویرایش]

این مجتمع شامل یک نیروگاه ۴۰ مگاواتی و رآکتور تحقیقاتی است.

تولیدات و کاربردها[ویرایش]

تولیدات نیروگاه شامل آب سنگین و آب سبک است که از محصولات جانبی آب سنگین به شمار می‌رود.[۳]

آب سنگین جهت درمان و پیشگیری از سرطان کاربرد دارد.[۴] آب سنگین تولیدی این نیروگاه در حوزه‌های مختلف از جمله زیست‌شناسی، پزشکی و فیزیک کاربرد دارد.[۵] همچنین از آن به عنوان مادهٔ خنک‌کننده برای نیروگاه‌های هسته‌ای و تولید رادیودارو استفاده می‌شود.[۶]

فعالیت نیروگاه آب سنگین اراک (خنداب) یکی از موارد نگرانی غرب دربارهٔ برنامه هسته‌ای ایران بوده است. مخالفان برنامه هسته‌ای ایران معتقدند این نیروگاه می‌تواند در صورت آغاز و گسترش فعالیت، پلوتونیوم قابل استفاده در ساخت سلاح هسته‌ای را تولید کند.[۷]

بازتاب در جهان[ویرایش]

مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران بارها در تبیین و تشریح دکترین هسته‌ای ایران بر صلح آمیز بودن آن تأکید کرده‌اند و اعلام می‌کنند که تولیدات این مجتمع هسته‌ای نیز در جهت منافع صلح‌آمیز است.[۸]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «آب سنگین اراک، بهانه‌جویی جدید غرب». ایسنا، ۱۷ مهر ۱۳۹۲. 
  2. «مجتمع تولید آب سنگین اراک افتتاح شد». تبیان، ۴ شهریور ۱۳۸۵. 
  3. «مجتمع اراک تا پایان سال آب سبک تولید می‌کند». روزنامه هموطن، 21 فروردین 1386. 
  4. «مجتمع اراک تا پایان سال آب سبک تولید می‌کند». روزنامه هموطن، ۲۱ فروردین ۱۳۸۶. 
  5. «آب سنگین چیست؟». تبیان، ۸ شهریور ۱۳۸۵. 
  6. «عملیات نصب محفظه اصلی و قسمت فوقانی رآکتور آب سنگین اراک آغاز شد». خبرگزاری مهر، ۱۹ خرداد۱۳۹۲. 
  7. «ایران توسعه فعالیت‌های هسته‌ایش را 'متوقف' کرده است». بی‌بی‌سی فارسی، ۲۳ آبان ۱۳۹۲. 
  8. حاتمی راد، منصور. «کجتمع آب سنگین خنداب». پیام، ش. 82 (1386): 162.