وزارت امور خارجه ایران
 |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بیمنبع را میتوان به چالش کشید و حذف کرد. |
| Ministry of Foreign Affairs | |
|---|---|
| وزارت امور خارجه | |
 |
|
| Ministry Building (Shahrbani Palace) | |
 |
|
| اطلاعات کلی سازمان | |
| بنیادگذاری | 1821 |
| حوزهٔ قدرت | ایران |
| ستاد | میدان مشق، تهران |
| وزیر مسئول | محمدجواد ظریف |
| وبگاه | |
| Official Website | |
مختصات: ۳۵°۴۱′۱۵.۲۲″ شمالی ۵۱°۲۵′۲.۲۶″ شرقی / ۳۵.۶۸۷۵۶۱۱° شمالی ۵۱.۴۱۷۲۹۴۴° شرقی
| جمهوری اسلامی ایران | |
 |
|
|
ارکان نظام جمهوری اسلامی ایران
رهبران
معاونان اول
رئیسان مجلس
رئیسان قوه قضائیه
رئیسان سازمان صدا و سیما
|
وزارت امور خارجه یکی از ۱۸ وزارتخانهٔ دولت ایران است و در کنار شورای عالی امنیت ملی وظیفهٔ رسیدگی به امور بین‌المللی کشور را به عهده دارد. در حال حاضر دکتر محمدجواد ظریف سکان‌دار این وزارتخانه است.
محتویات
تاریخچه[ویرایش]
وزارت امورخارجه، اولین وزارتخانه تاسیس‌شده در ایران است که در زمان آقامحمدخان قاجار و به منظور برقراری روابط سیاسی با سایر دولت‌ها، تأسیس شد. در ابتدا، آن را سازمان امور خارجی یا دفترخانه غُربا می‌نامیدند. نخستین فردی که برای تصدی این وزارتخانه، گماشته شد، رضاقلی‌خان منشی‌الممالک بود که پیشتر، زمامدار وزارت امور داخله بود و به مدت ۱۲ سال، سرپرست سازمان امور خارجی شد و بعد از آن، نوبت به معتمدالدوله نشاط رسید. نخستین نظامنامه این وزارتخانه، توسط موتمن الملک، تنظیم شد و در سال ۱۲۹۹ هجری قمری، به تصویب شاه وقت رسید. دومین نظامنامه این وزارتخانه، به همت نصرالله مشیرالدوله تدوین شد و در سال ۱۳۱۸ هجری قمری، به امضای مظفرالدین‌شاه رسید.[۱]
نخستین سفارتخانه‌های خارجی دایر شده در ایران، عبارتند از: سفارت روسیه در سال ۱۸۱۴ برابر با ۱۱۹۲ تأسیس شد. سفارت انگلستان در سال ۱۸۰۰ (میلادی) برابر با ۱۱۷۹ تأسیس شد و امور هلند را نیز تصدی می‌کرد. سفارت آلمان درسال ۱۸۵۹ (میلادی) برابر با ۱۲۳۸ دائر شد. سفارت اتریش و هنگری در سال ۱۸۷۳ (میلادی) برابر با ۱۲۵۲ تأسیس شد. سفارت اتازونی در سال ۱۸۸۳ (میلادی) برابر با ۱۲۶۱ تأسیس شد. سفارت ایتالیا در سال ۱۸۸۶ (میلادی) برابر با ۱۲۶۴ تأسیس شد. سفارت بلژیک در سال ۱۸۹۰ (میلادی) برابر با ۱۲۶۹ تأسیس شد.
معاونین و مشاورین کنونی[ویرایش]
وزارت امور خارجه دارای یک قائم‌مقام، شش معاونت، یک سخنگو و یک مرکز آموزشی و پژوهشی است. در حال حاضر (مهر ۱۳۹۲) افراد ذیل در این پست‌ها شاغل هستند:[۲][۳]
- قائم‌مقام: مرتضی سرمدی
- معاونت اروپا و آمریکا: مجید تخت‌روانچی
- معاونت امور حقوقی و بین‌الملل: عباس عراقچی
- معاونت عربی و آفریقا: صادق حسین جابر انصاری
- معاونت اداری مالی: مهدی دانش‌یزدی
- معاونت آسیا و اقیانوسیه: ابراهیم رحیم‌پور
- معاونت کنسولی، امور مجلس و ایرانیان: حسن قشقاوی
- سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای: بهرام قاسمی
- رئیس مرکز آموزش و پژوهش‌های بین‌المللی: سید محمدکاظم سجادپور
وزرای خارجه جمهوری اسلامی[ویرایش]
| نام | نگاره | تولد-مرگ | دولت | حزب سیاسی |
|---|---|---|---|---|
| کریم سنجابی | ۱۳۷۵–۱۲۸۳ | دولت موقت | جبهه ملی ایران | |
| ابراهیم یزدی |  |
۱۳۱۰ | دولت موقت | نهضت آزادی ایران |
| ابوالحسن بنی‌صدر |  |
۱۳۱۲ | دوره شورای انقلاب | مستقل |
| صادق قطب‌زاده |  |
۱۳۶۱–۱۳۱۵ | دوره شورای انقلاب | مستقل |
| محمدعلی رجایی |  |
۱۳۶۰–۱۳۱۲ | دولت محمدعلی رجایی | حزب جمهوری اسلامی |
| میرحسین موسوی خامنه |  |
۱۳۲۰ | دولت‌های محمدعلی رجایی و محمدجواد باهنر و محمدرضا مهدوی کنی | حزب جمهوری اسلامی |
| علی‌اکبر ولایتی |  |
۱۳۲۴ | دولت‌های هاشمی رفسنجانی و میرحسین موسوی | حزب جمهوری اسلامی |
| سید کمال خرازی |  |
۱۳۲۳ | دولت محمد خاتمی | اصلاح‌طلب |
| منوچهر متکی |  |
۱۳۳۲ | دولت محمود احمدی‌نژاد | اصول‌گرا |
| علی‌اکبر صالحی |  |
۱۳۳۸ | دولت محمود احمدی‌نژاد | مستقل |
| محمدجواد ظریف |  |
۱۳۳۸ | دولت حسن روحانی | اعتدال‌گرا |
سخنگویان پیشین وزارت خارجه[ویرایش]
سخنگویان وزارت امور خارجهٔ جمهوری اسلامی ایران پیش از صادق‌حسین جابری انصاری به ترتیب به شرح زیر می‌باشد:[۴][۵]
…
- باقر نصیرالسادات سلامی (پیرامون فوریهٔ ۱۹۸۰ م. [بهمن یا اسفند ۱۳۵۹])
…
- مرتضی سرمدی (احتمالاً از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۰)
- محمود محمدی (از ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۸)
- حمیدرضا آصفی (از ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۵)
- سید محمدعلی حسینی (از ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۷)
- حسن قشقاوی (از ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۸)
- رامین مهمانپرست (از ۱۳۸۸ تا اردیبهشت ۱۳۹۲)
- عباس عراقچی (از اردیبهشت ۱۳۹۲ تا شهریور ۱۳۹۲)
- مرضیه افخم (از شهریور ۹۲ تا آبان ۹۴)
- صادق‌حسین جابری انصاری (از آبان ۹۴ تا خرداد ۹۵)
- بهرام قاسمی (از خرداد ۹۵ تا کنون )
نمایندگان ایران در مجامع بین‌المللی[ویرایش]
- نمایندهٔ دائم ایران در سازمان ملل متحد (غلامعلی خوشرو)
- نمایندهٔ ایران در یونسکو (احمد جلالی)
- نمایندهٔ ایران در فائو (مجید دهقانشعار)
- نمایندهٔ ایران در سازمان تجارت جهانی (اسفندیار امیدبخش)
- نمایندهٔ ایران در یونیسف (?)
- نمایندهٔ ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (رضا نجفی)
سفیران[ویرایش]
کارمندان[ویرایش]
کارمندان وزارت خارجه بر اساس اساسنامه مصوب ۱۳۴۷ بر دو گروه تقسیم می‌شوند: ۱- اداری (خدمات و پشتیبانی) ۲- سیاسی
شرایط ورود به رسته سیاسی: بر اساس ماده سه مقررات استخدامی وزارت خارجه، کلیه کارمندان وزارت خارجه به دو رسته سیاسی و اداری تقسیم می‌شوند. ورود به رسته اداری شرایط خاصی ندارد ولی بر اساس ماده پنج اساسنامه، شرط ورود به رسته سیاسی؛ داشتن لیسانس یا بالاتر در یکی از رشته‌های علوم سیاسی و بین‌المللی، حقوق بین‌الملل و اقتصاد بین‌الملل، نداشتن تابعیت غیراکتسابی ایران؛ نداشتن همسر خارجی و یا همسری که دارای تابعیت اکتسابی باشد، و علاوه بر اینها شرکت در امتحان کتبی و کسب بهترین معدل و انجام مصاحبه جهت آزمون فن بیان و وضع ظاهر و شخصیت. (۲) شرایط مدیریت در وزارت خارجه: بر اساس مفاد ماده ۲۲ اساسنامه وزارت خارجه، مدیران کل و روسای ادارات از بین کارمندان رسته سیاسی که به مقام سفارت رسیده باشند؛ انتخاب می‌شوند و سرپرستان ادارات باید حداقل مقام رایزن دوم باشند. میزان سوابق مورد نیاز برای تغییر مقام‌های سیاسی در وزارت خارجه به این شرح است: وابستگی به دبیر سومی دو سال دبیر سومی به دبیر دومی سه سال دبیر دومی به دبیر اولی سه سال دبیر اولی به رایزن سومی سه سال رایزن سومی به رایزن دومی سه سال رایزن دومی به رایزن یکمی سه سال برای عبور از رایزن یکمی به درجه سفیر سه سال و با تصویب شورای معاونین و موافقت وزیر. برای ورود به هر یک از مدارج فوق نیاز به آزمون و بررسی سوابق و صلاحیت‌ها است.[۶]
اساسنامه وزارت امور خارجه[ویرایش]
اساسنامه وزارت خارجه از دوره قاجار تا اواخر دوره محمدرضا پهلوی سه بار تجدید و اطلاح شده اما از آن زمان تا کنون هیچگونه تغیری نکرده است و اساسنامه و عملکرد فعلی بر پایه همان اساسنامه دوره پهلوی است.[۷]
رویدادهای مهم تاریخی[ویرایش]
- وزیر خارجه زمان قاجار:
- وزیر خارجه محمد مصدق
- وزیر خارجه دکتر فاطمی
- چاقو خوردن دکتر فاطمی:
ناگهان شعبان بی مخ و یارانش با چاقوهای برهنه به دکتر فاطمی حمله‌ور شده و ضرباتی چند وارد کردند. خانمی که بعداً فهمیدم خانم سلطنت فاطمی خواهر دکتر فاطمی است و از طریق خبر رادیو مطلع شده بود که برادرش را دستگیر کرده و به محل دفتر فرمانداری نظامی تهران که آن موقع در داخل کاخ شهربانی (ساختمان شماره ۹ فعلی وزارت امور خارجه) بود، آورده‌اند خود را به آن محل رسانده که مصادف با حمله چاقوکشان به دکتر فاطمی شده و خود را سپر بلا کرد. حمله کنندگان شش ضربه به دکتر فاطمی و ۱۱، ۱۰ ضربه به خانم سلطنت فاطمی وارد کردند. دکتر فاطمی را درحالی که روی زمین افتاده بود و خون از بدنش جاری بود با همان جیپی که آورده بودند از محل دور کردند در آن تاریخ رئیس کل شهربانی سپهبد مهدیقلی علوی مقدم، فرماندار نظامی تهران سرتیپ تیمور بختیار و فرمانده گارد شاهنشاهی سرتیپ نعمت الله نصیری (ارتشبد بعدی معدوم) بودند.[۸]
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس و منابع[ویرایش]
- ↑ دیپلماسی ایران از سازمان امور خارجی تا تأسیس وزارت خارجه دیپلماسی ایرانی
- ↑ خبرگزاری ایسنا مورخ ۱۳ شهریور ۱۳۹۲
- ↑ وبگاه وزارت خارجهٔ جمهوری اسلامی ایران تاریخ بازدید ۲۸ مهر ۱۳۹۲
- ↑ ویگاه خبری تابناک تاریخ بازدید ۲۸ مهر ۱۳۹۲
- ↑ روزنامهٔ «دِ استاندارد دیلی» ۲۵ فوریهٔ ۱۹۸۰
- ↑ مقررات تشکیلاتی، استخدامی، مالی و انضباطی وزارت امور خارجه
- ↑ . http://parssea.org/?p=890.
- ↑ فریدون مظاهر تهرانی. روزنامه شرق. http://www.rangin-kaman.org/v1/index.php?option=com_content&view=article&id=2020:2010-11-09-11-37-55&catid=34:politique.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- وبگاه وزارت امور خارجه (فارسی، انگلیسی، عربی)
- چگونگی شکل‌گیری وزارت خارجه در ایران مؤسسهٔ مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون مقالات دولتی ایران است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
| این یک مقالهٔ خرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
