امیر پازواری
| امیر پازواری | |
|---|---|
تندیس امیرپازواری در امیرکلا
|
|
| زادروز | دوره صفویه بابل (یا بابلسر)، مازندران |
| پیشه | شاعر |
امیر پازواری معروف به شیخ‌العجم و امیرالشعرا از شاعران مازندرانی دوران حکومت صفویان است که به زبان مازندرانی شعر می‌سروده است.[۱][۲] یکی از روایاتی که درمورد اوست این مطلب است که او پس از تصرف مازندران به دست شاه عباس صفوی به وی پیوست و از شاه القابی دریافت کرد.
پس از مرگ شاه عباس او به پازوار بازگشت و تا آخر عمر در آنجا زیست؛[۳] روایتی نیز نقل می‌کند که وی از ملک‌الشعرای دربار خیرالنساء بیگم مادر شاه‌عباس بوده و در پیش از جلوس شاه‌عباس نیز در دربار صفویه نقش برجسته‌ای داشته.[۴]
آواز امیری[ویرایش]
اشعاری از او باقی‌مانده که بیشتر در مدح امام اول شیعیان علی بن ابی‌طالب گفته شده‌است. امروزه اشعار او در قالب گونه‌ای از آواز با نام آواز امیری یا امیری خوانی در بین مردم مازندران رواج دارد.اشعار او بیشتر دو بیتی بوده و با عبارت «امیر گته» (به فارسی: امیر گفته) شروع می‌شود و در اکثر مواقع به صورت سؤال و جواب شعری آورده می‌شود.[۳][۵][۶]
پازواری در اشارت تاریخی[ویرایش]
در هیچ یک از متون به جا مانده از سده ششم تا دوازدهم هجری نشانی از پازواری نیست. نخستین بار الکساندر خودزکو ایران شناس لهستانی در سال ۱۸۴۲میلادی از او با نام شیخ‌العجم امیر پازواری نام برد و چند سروده از او را چاپ نمود.[۸] هچنین برنهارد درن خاور شناس روسی با همکاری میرزا محمد شفیع بارفروشی در سن پترزبورگ مجموعه‌ای با نام کنزالاسرار با ترجمه فارسی به چاپ رساند. در ایران نیز نخستین بار رضاقلی خان هدایت طبرستانی در نوشته‌هایش به پازواری اشاره کرده است.[۳][۹]
یادبود ها[ویرایش]
هر ساله در استان مازندران جشنواره ای با مضمون این شاعر برگزار میگردد. اکنون به یاد این شاعر شیرین سخن یکی از میادین اصلی در شهر امیرکلا [۱۰] مجسمه یادبودی از امیر پازواری در این میدان نصب گردیده است.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ «لغت‌نامه دهخدا» (فارسی).
- ↑ Mohammad Davoudi and Manouchehr Sotoudeh, "correction and Persian translation of Divan-e Amir Pazevari". Resanesh Publishing Group, Tehran, Iran, July 2004.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «موسیقی گیل و گالش» (فارسی).
- ↑ مقدمه‌ای بر کنزالاسرار، نوشته: جهانگیر نصر اشرفی، چاپ :ساری، مقدمه(صفحات1الی10)
- ↑ «امیر پازواری» (فارسی).
- ↑ «نگاهی گذرا به امیریو امیری خوانی» (فارسی).
- ↑ مازندنومه، پایگاه خبری-تحلیلی مازندران
- ↑ ترانه های محلی ساکنان کرانه های جنوبی دریای خزر- الکساندر خودزکو، مترجم جعفر خمامی زاده -انتشارات سروش۱۳۸۲ تهران
- ↑ «گویشهای ایرانی در اسناد تاریخی» (فارسی).
- ↑ «شهرداری امیرکلا».
