تاشکند

تاشکند Ташке́нт
شهر
چشم‌اندازی هوایی از تاشکند
نشان
شهر تاشکند در نقشهٔ ازبکستان
مختصات: ۴۱°۱۶′ شمالی ۶۹°۱۳′ شرقی
کشور	ازبکستان
استان	تاشکند
حکومت
• شهردار	Rakhmonbek Usmonov
مساحت
• کل	۳۳۴٫۸ کیلومتر مربع (۱۳۰ مایل مربع)
جمعیت (۲۰۰۸)
• جمعیت	۲٬۲۰۰٬۰۰۰
• تراکم	۶٬۶۰۰/کیلومتر مربع (۱۷٬۰۰۰/پا)
منطقهٔ زمانی	UTC (یوتی‌سی ۵+)
وب‌گاه	tashkent.uz

تاشکَند (نام‌های دیگر: تاشکنت، چاچ، شاش) (به ازبکی؛ لاتین: Toshkent، سیریلیک: Ташке́нт) پایتخت کشور ازبکستان است. جمعیت آن ۱٬۹۷۸٬۰۰۰ تن (برآورد ۲۰۰۵) است.

مردم

زبان مردم تاشکند، ازبکی و فارسی بخاری است.

بیشتر مردم تاشکند مسلمان و سنی مذهب و پیرو فقه حنفی هستند. محل استقرار مرکز روحانی آسیای میانه در تاشکند است.

مکان جغرافیایی

این شهر در کشور ازبکستان و در ۴۰ درجه و ۱۶ دقیقه عرض شمالی و ۶۹ درجه و ۱۳ دقیقه طول خاوری واقع شده است.

چاچ باستان در گستره چیرچیک و در میان دو شاخه از رودخانه سیردریا، رود ایگران در باختر و رود پرگ در خاور، که چند فرسنگ از یکدیگر فاصله دارند و کم و بیش موازی هستند، نهاده بود و جنوبی‌ترین نقطه آن به رودخانه سیردریا می‌رسید. چاچ در واقع در کران راست رودخانه سیردریا قرار داشت.

تاریخچه

در ۷۵۱م کاوسی‌ان چی فرمانروای چینی، پادشاه چاچ را کشت و دختر او از عرب‌ها کمک خواست. ابومسلم سردار ایرانی، زیاد بن صالح را با لشکری به آن سرزمین روانه کرد. وی چینی‌ها را در ۱۳۳ق شکست داد و کاوسی‌ان چی در میدان نبرد کشته شد. به سبب این نبرد، اسلام به آسیای میانه را یافت و چینیها دیگر نتوانستند در آن سامان حکمرانی کنند. در دوره کائونچی دوم (سده چهارم و سده پنجم میلادی) تاشکند گسترش یافت و به شکل شهر درآمد و دارای اجزای شهری، مانند دژ و کاخ گردید.

در ۱۸۶۵ روس‌ها تاشکند را که بخشی از خان‌نشین خوقند بود تسخیر کردند و در ۱۸۶۷ تاشکند به مرکز جدید اداری، بازرگانی، سیاسی و صنعتی تبدیل شد.

در ۱۹۱۷ برای نخستین بار حکومت بولشویکی در این شهر برقرار شد. در زمین لرزه سال ۱۹۶۶ ویران شد و جاذبه‌های تاریخی شهر که روزگاری آبادی‌ای بر سر راه کاروان‌های جاده ابریشم بود از بین رفت. تاشکند پس از این حادثه به کمک ۳۰٬۰۰۰ هزار نیروی داوطلب بازسازی شد.

وجه تسمیه

چاچ نام باستانی شهر و ناحیه تاشکند در آسیای میانه است.

نام چاچ در ادبیات فارسی به‌ویژه در شاهنامه فردوسی بسیار بکار رفته. کمان‌هایی که در قدیم در چاچ ساخته می‌شدند از شهرت فراوانی برخوردار بوده‌اند چنانچه اصطلاح «کمان چاچی» در ادب فارسی معنی بهترین کمان به‌خود گرفته است.

جستارهای وابسته

• فرارود

نگارخانه

• 

  موزه امیر تیمور تاشکند

• 

  نمایی از بوستان آب و شهر تاشکند

• 

  یک زوج جوان در تاشکند

• 

  کاخ شاهزاده رومانف(تالار پذیرایی وزارت امور خارجه)

• 

  ایستگاه مرکزی راه‌آهن تاشکند

منابع

• انوشه، حسن (به سرپرستی). دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در آسیای میانه. چاپ اول (ویراست دوم). تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۰. ISBN 964-422-417-5 (جلد اول). 
• Wikipedia contributors, "Tashkent," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tashkent&oldid=184391737 (accessed January 16, 2008).

پیوند به بیرون

• لغتنامه دهخدا