مهرمهرویه

نقشه مرزهای سیاسی امپراتوری ایران و بیزانس.

مهر مهرویه (در منابع یونانی: Mermeróēs ،Μερμερόης) از فرماندهان ارشد ارتش ساسانی در قرن ششم میلادی در جنگ‌های ایران و روم بود.

زندگینامه

از دوران جوانی مهرمهرو چیزی دانسته نیست. در سال ۵۵۵ میلادی او به عنوان یک پیرمرد توصیف شده است. نخستین آگاهی مان از وی مربوط به سال ۵۳۰ میلادی در طی جنگ ایبری است. در آن جنگ وی سی هزار تن را برای اشغال ارمنستان روم رهبری می کرد؛ با اینحال در نزدیکی شهر ساتالا (در ترکیه امروزی) از ژنرال ارتش روم - سیتاس - شکست خورده و مجبور به عقب نشینی شد. در تابستان ۵۳۱ به دنبال پیروزی ایرانیان در نبرد کالینیکوم، شاهنشاه ایران - قباد یکم، مه مهرو را به همراه کنارنگ به بیزانس فرستاد تا سیلوان را تصرف کنند. دو فرمانده شهر را تصرف کردند اما از ایران خبر مرگ قباد رسید؛ از طرفی هم زمستان بسیار سردی بود و نهایتاً تصمیم گرفتند که به خاک ایران عقب نشینی کنند.

در سال ۵۴۰ پس از اینکه دو طرف مجدداً در سال ۵۴۰ به دشمنی روی آوردند، مهر مهرو به فرمان خسرو اول انوشیروان مامور شد تا قلعه دارا را تصرف کند. اما به گفته ی کوریپوس او از فرمانده قلعه دارا - جان تیراگیلتا - شکست خورد.

در سال ۵۴۲ به فرمان شاه با سپاهی برای رها سازی پترا در لازستان که تحت تصرف قوای رومی بود، وارد آن منطقه شده و با شکست قوای رومی شهر را آزاد کرد اما به علت نرسیدن تدارکات مجبور به عقب نشینی به دوین در ارمنستان ایران شد. با اینحال سه هزار تن را در شهر و پنج هزار تن را برای بازنگه داشتن مسیر تدارکات در آنجا گذاشت.

این نیروها توسط لازی و بیزانس ها شکست خوردند و بساس - فرمانده جدید نیروهای بیزانس - شهر را مجدداً محاصره کرد. در بهار ۵۵۱، مهر مهرو چنین نمایاند که بار دیگر قصد آزادسازی آن دژ را دارد اما پیش از آنکه چنین کند به سمت آرکیاوپولیس (در گرجستان امروزی) رفت؛ او شهر را محاصره کرد اما از آنجا که نیروهایش از کمبود تدارکات در رنج بودند، مجبور به رها کردن شهر شد و به سمت غرب رفت. در طول زمستان بعد ۵۵۱/۵۵۲ میلادی، او تسلط خود را بر شرق لازستان گسترش داد اما پیشنهاد صلح اش با پادشاه لازستان (گرجستان کنونی) مورد موافقت قرار نگرفت بنابر این مجبور شد تعدادی سرباز سبیری (هون هایی که در جنوب روسیه امروزی زندگی می کردند.) به مزدوری بگیرد و در سال ۵۵۲ مجدداً به آرکیاوپولیس لشکر کشید اما موفق به فتح شهر نشد و عقب نشینی کرد.

در سال ۵۵۴ موفق شد تا بیزانسی ها را از تلفیس بیرون براند. بیزانسی ها مجبور شدند در امتداد رود ریون (در گرجستان امروزی) عقب نشینی کنند. مهر مهرو استحکامات را تحکیم کرد اما به علت مشکل آذوقه و بیماری خود به ایبریا رفت و در تابستان ۵۵۵ در اثر بیماری در کارتلی (گرجستان امروزی) درگذشت.

منابع

• Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. (2002). The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part II, 363–630 AD). New York, New York and London, United Kingdom: Routledge (Taylor & Francis). ISBN 0-4151-4687-9. 
• Martindale, John Robert; Jones, Arnold Hugh Martin; Morris, J., eds. (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire. III: A.D. 527–641. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN 978-0-52-120160-5.