اتوبوس

اتوبوس شهری در لاس وگاس

اتوبوس نوعی وسیلهٔ نقلیهٔ عمومی است. اتوبوس‌ها بر اساس حوزه سرویس دهی به دو گروه درون شهری و برون شهری تقسیم می‌شوند. این دو دسته اتوبوس از نظر امکانات، ایمنی و قیمت ساخت متفاوت هستند.

تاریخچه اتوبوس در ایران

اولین اتوبوس ایران در شهر رشت

اولین اتوبوس در ایران توسط یک تاجر بلژیکی در شهر رشت به کار گرفته شد، اما به مرور زمان و با توجه به میزان کرایه، سودآوری و زیر ساخت‌های حمل و نقل توجیه اقتصادی آن رد شد و به همین دلیل اتوبوس به کار گرفته شده به یکی از تجار ایرانی به نام (معین التجار) فروخته شد. او نیز پس از انقلاب مشروطه اتوبوس خود را به تهران آورد و با کرایه هر نفر ۳ شاهی مشغول به فعالیت شد که به مرور زمان تقاضا برای استفاده از این خودرو بیشتر از قبل شد و پس از چند سال با ورود چند اتوبوس توسط تجار مختلف به شهر رونق زیادی در جابه جایی مسافر شکل گرفت. اما اغلب اتوبوس‌های شاغل با توجه به مسافت طی شده از اروپا تا مقصد به کارگیری در ایران، بعد مسافت و زمان حمل، مستهلک بودند و هزینه حمل و نقل بالایی را طلب می‌کردند که در نهایت باعث پایه‌گذاری صنعت اتومبیل سازی در ایران شد. براین اساس اولین اتوبوس‌های مونتاژ شده در سال ۱۲۹۰ شمسی وارد تهران شدند که حدود ۵ درصد جابه جایی مسافران آن زمان توسط ۵۰۰ دستگاه اتوبوس انجام می‌گرفت.

انواع اتوبوس

بر اساس تردد بین مسیرها:

• اتوبوس درون شهری
• اتوبوس برون شهری
• اتوبوس‌های مسافرتی Coach bus
• اتوبوس اکسپرس Express bus service برای تردد سریع بین دو ایستگاه کوتاه مثلاً در فرودگاه‌ها
• اتوبوس انتقالی Transit bus

بر اساس تعداد طبقه‌ها:

• اتوبوس یک طبقه
• اتوبوس دوطبقه
• اتوبوس دوطبقه کوتاه Lowbridge double-deck bus

بر اساس سطح دسترسی:

• اتوبوس‌های کم ارتفاع
• اتوبوس‌های مرتفع

بر اساس سوخت مصرفی:

• اتوبوس برقی: شامل دو دسته یکی دارای باتری و دیگری دارای منبع برق بیرونی

• ژیروباس Gyrobus

• اتوبوس دیزلی یا گازوئیلی
• اتوبوس گازی
• اتوبوس هیبرید الکتریکی
• اتوبوس هیدروژنی Fuel cell bus
• اتوبوس دوگانه سوز Dual-mode bus

بر اساس تعداد کابین:

• اتوبوس تک کابین Rigid bus یا Single-deck bus
• اتوبوس دو کابینه Bi-articulated bus
• اتوبوس سه کابینه
• اتوبوس داری کمرشکن: دو کابینه یا بیشتر Articulated bus
• اتوبوس چندمحوره Multi-axle bus

بر اساس اندازه و شکل:

• اتوبوس اندازه کامل Full-size bus
• مینی بوس
• میدی بوس Midibus
• ون
• مینی‌ون
• اتوبوس روباز Open top bus
• اتوبوس زرهی Armoured bus
• اتوبوس تختخواب دار Sleeper bus

بر اساس کاربرد:

• اتوبوس مدرسه
• اتوبوس فرودگاهی
• اتوبوس گردشگری
• اتوبوس ترکیبی Combination bus ترکیبی از کامیون و اتوبوس برای مقاصد نظامی یا پلیسی
• اتوبوس انتخاباتی Campaign bus
• اتوبوس لیموزین Party bus
• اتوبوس‌های اختصاصی Customised buses
• اتوبوس پلیس
• اتوبوس آموزشی Training bus

سایر دسته‌بندی‌ها:

• اتوبوس هدایت شونده Guided bus
• اتوبوس موتوری Motor bus واژه‌ای قدیمی برای هر نوع اتوبوسی که دارای موتور مستقل و بدون نیاز به یدک شدن باشد

شرکت‌های سازنده اتوبوس

• Wrightbus
• ولو Volvo Buses
• مرسدس بنز
• مان
• اسکانیا
• Contrac Cobus شرکت آلمانی سازنده اتوبوس‌های فرودگاهی
• ایویکو
• تویوتا

اتوبوس سطح پائین

مقاله اصلی اتوبوس سطح‌های پایین اولین بار در سال ۱۹۶۰ به عنوان اتوبوس‌های فرودگاهی در اروپا پا به عرصه وجود نهادند. تقریباً ۳۰ سال بعد در اروپا از این اتوبوس‌ها در سیستم حمل و نقل عمومی استفاده شد.

نگارخانه

• 

جستارهای وابسته

• مسیر ویژه اتوبوس Bus lane
• سامانه اتوبوس تندرو BRTS
• حمل و نقل عمومی گردشی Paratransit
• تبلیغات اتوبوسی Bus advertising
• سوپر باس