بند قیصر
مختصات: ۳۲°۰۳′۱۳″ شمالی ۴۸°۵۰′۵۵″ شرقی / ۳۲.۰۵۳۷۲۳° شمالی ۴۸.۸۴۸۶۸۷° شرقی
| پل معروف به بند قیصر | |
|---|---|
 |
|
| نام | پل معروف به بند قیصر |
| کشور |  ایران |
| استان | استان خوزستان |
| شهرستان | شوشتر |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | پل، بند |
| دیرینگی | دوره ساسانیان |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره ساسانیان |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۷۸ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۵ دی ۱۳۱۰ |
بند قیصر یا پل شادروان شوشتر این پل بند مربوط به دوران ساسانی است. پل شادروان شوشتر قدیمی ترین پل جهان میباشد که دارای 44 دهنه بوده و حدود 50 درصد آن بازسازی شده است. به موجب روایات شرقی شاپور یکم شاهنشاه ساسانی پس از اسارت والریانوس امپراتور روم او را مجبور کرد که در ساختمان سد نزدیک به شوشتر کار کند. این سد ۱۵۰۰ قدم طول داشت و هنوز هم برای برگرداندن آب کارون به مزارع بکار می‌رود. احتمال قوی می رود که شاهنشاه ایران اسیران رومی را در ناحیهٔ گندی شاپور و شوشتر مستقر کرده باشد. ایرانیان مهارت رومیان را در فنون بسیار اهمیت می‌دادند و بلاشک هم سد و پل بزرگ شوشتر عمل مهندسین رومی است.[۱] این پل-بند به همراه 15 اثر تاریخی آبی دیگر شوشتر بصورت یکجا در نشست سالانه کمیته میراث جهانی یونسکو در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ (۵ تیرماه ۱۳۸۸) در شهر سویل اسپانیا، با احراز معیارهای ۱، ۲ و ۵ با عنوان نظام آبی تاریخی شوشتر به عنوان دهمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسید.[۲]
پل بند شادروان دارای ۴۴ دهانه بوده که در حال حاضر تعداد ۳۷ دهانه آن موجوداست. ظاهراً این پل در طول تاریخ چند بار به عمد تخریب شده‌است. فردوسی در شاهنامه خود ابیاتی را در وصف ساخت پل شادروان آورده‌است.
| همی برد هر سو برانوش را | بدو داشـتـی در سخـن گوش را | |
| یکی رود بد پهن در شوشتر | که ماهی نکردی بـرو بـر گذر | |
| برانوش را گفت گر هندسی | پلی ساز آنـجا چنان چون رسی | |
| که ما بازگردیم و آن پل به جای | بـمـانـد به دانـایـی رهـنـمای | |
| به رش کرده بالای این پل هزار | بـخـواهـی ز گـنـج آنـچـه آید به کار | |
| تو از دانشی فیلسوفان روم | فراز آر چندی بران مرز و بوم | |
| چو این پل برآید سوی خان خویش | برو تازیان باش مهمان خویش | |
| ابا شادمانی و با ایمنی | ز بد دور وز دست اهــریـمـنـی | |
| به تدبیر آن پل باستاد مرد | فراز آوریدش بران کارکرد | |
| بپردخت شاپور گنجی بران | که زان باشد آسانی مردمان | |
| چو شد شه برانوش کرد آن تمام | پلی کرد بالا هزارانش گام | |
| چو شد پل تمام او ز ششتر برفت | سوی خان خود روی بنهاد تفت |
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ کریستن سن، ص ۲۴۶
- ↑ «نظام آبی تاریخی شوشتر».
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ بند قیصر موجود است. |
- زرین کوب، عبدالحسین. تاریخ مردم ایران. تهران: انتشارات امیر کبیر، ۱۳۶۴
- کریستین سن، آرتور. ایران در زمان ساسانیان، ترجمهٔ رشید یاسمی. چاپ پنجم. تهران: انتشارات امیرکبیر ۱۳۶۷
- شاهنامه فردوسی، نسخه مسکو، جلد هفتم
