بخش جرقویه علیا
بخش جَرقویه علیا یکی از بخشهای تابعه شهرستان اصفهان در استان استان اصفهان ایران است.[۱]
نام جرقویه عربی‌شدهٔ گَرکویه فارسی است. گَر در فارسی به معنی کوه است و گرکویه به معنی محل کوهستانی.[۲] برخی هم گفته‌اند "گر" به معنای ستایش می‌باشد و "کوی" به معنای محل و سرای می‌باشد که سرای ستایش به درستی منطبق بر آتشکده ی خاموش آن مکان می‌باشد وگرنه در دل کویر آن جا نه کوهی وجود دارد نه کوهستانی. [۳] گویش مردم جرقویه، گویشی است از شاخهٔ زبان‌های ایران مرکزی.[۴] زبان‌های ایران مرکزی خود شاخه‌ای از زبان‌های ایرانی شمال باختری هستند. زبان‌هایی مانند تاتی و گیلکی نیز به شاخهٔ ایرانی شمالی باختری تعلق دارند.
محتویات
موقعیت جغرافیایی[ویرایش]
این بخش درجنوب شرقی استان اصفهان واقع شده و از شمال محدود به شهرستان تاریخی ورزنه (بخش بن رود)و رودشتین ازجنوب به شهرستان شهرضاواستان فارس ازشرق به استان یزد و ازغرب به جرقویه سفلی محدود شده‌است. کلمه جر می تواند صورتی از جاری شدن باشد در آذری زینه جار به آبهایی گفته میشود که از زیر چمن ها و شنزارها به سوی پایین ریزش میکنند. بنابراین جرقویه یعنی کوی آبریزهای چمنزارها.
تقسیمات کشوری[ویرایش]
- بخش جرقویه علیا
- دهستان جرقویه علیا
- دهستان رامشه
شهرها: حسن آباد
- تعداد روستا: یازده روستا به نامهای – دستجرد- کمال آباد- خارا - اله آباد (یخچال) – مالواجرد - رامشه – مبارکه – احمدآباد جرقویه - فیض آباد- اسفنداران – حارث آباد
جمعیت بخش – ۱۴۱۰۰ نفر براساس آمار سال ۱۳۸۵ جمعیت شهری – ۴۳۴۲ نفر جمعیت روستائی – ۹۷۵۸ نفر وسعت بخش – ۵/۷۱۹۱ کیلومتر مربع فاصله مرکز بخش تا مرکز شهرستان – ۱۱۰ کیلومتر فاصله آخرین روستا تا مرکز شهرستان – ۱۸۵ کیلومتر همسایگان بخش – بخشهای بن رود – جرقویه سفلی وشهرستانهای یزد – شهرضا - آباده
جمعیت[ویرایش]
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش جرقویه علیا شهرستان اصفهان در سال ۱۳۸۵ برابر با ۱۴۱۱۰ نفر بوده‌است.[۵]
آب و هوا[ویرایش]
این بخش دارای آب وهوای نیمه خشک بوده و دردشت اصفهان واقع شده‌است.
کشاورزی[ویرایش]
منطقهٔ جرقویه علیا دارای کشاورزی محدود که منابع آن معمولاً سفره‌های زیرزمینی قنات چاه و چشمه‌است.
زبان[ویرایش]
گویش این منطقه اغلب محلی معروف به ولایتی است ودر روستاهای رامشه واحمدآباد جرقويه و مالواجرد فارسی نیز صحبت میکنند.
منابع[ویرایش]
- ↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
- ↑ دانشنامهٔ جهان اسلام، سرواژهٔ جرقویه.
- ↑ منبع: گرکویه سرزمینی ناشناخته بر کران کویر»، انتشارات غزل، چاپ دوم، ۱۳۷۴
- ↑ شفیعی نیک آبادی، علی. گویش گرکویه‌ای (برقویه‌ای) در «گرکویه سرزمینی ناشناخته بر کران کویر»، انتشارات غزل، چاپ دوم، ۱۳۷۴
- ↑ پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران
