دولت‌آباد (برخوار)

دولت‌آباد
کشور	ایران
استان	اصفهان
شهرستان	برخوار
بخش	مرکزی
مردم
جمعیت	۵۰ هزار نفر
جغرافیای طبیعی
مساحت	۹۸۵ هکتار
ارتفاع از سطح دریا	۱۵۶۰ متر
اطلاعات شهری
نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی	حاجی دلیگانی
تأسیس شهرداری	۱۳۴۲
پیش‌شماره تلفنی	۰۳۱
شناسهٔ ملی خودرو	ایران_۴۳د و ایران_۵۳م
به شهر علم و صنعت و شهید پرور دولت‌آباد خوش آمدید
دولت‌آباد روی نقشه ایران ۳۲.۸° شمالی ۵۱.۷° شرقی / 32.8; 51.7

دولت‌آباد مرکز شهرستان تازه تفکیک شده برخوار استان اصفهان ایران. برخوار یکی از شهرستانهای اطراف اصفهان می‌باشد که دولت‌آباد مرکز این شهرستان محسوب می‌گردد. این شهر نزدیکترین شهرستان به مرکز شهر اصفهان می‌باشد. ۶۲ محل از محلات کنار شهرهای مختلف ایران نام دولت‌آباد برخوار دارند که تنها از میان این تعداد فقط شهر دولت‌آباد برخوار اصفهان عنوان شهر یافته است و دیگر نامها همچنان به صورت دهی بخشی از شهرهای مختلف ایران را تشکیل داده است. شهر دولت‌آباد با وسعت ۹۸۵ هکتار واقع در شمال شهر اصفهان و دارای آب و هوای گرم و خشک می‌باشد. فاصله این شهر از مرکز استان ۱۰کیلومترو در ۵۱ درجه و ۴۰ دقیقه طول شرقی و ۳۲ درجه و ۴۹ دقیقه عرض شمالی و ارتفاع ۱۵۶۰متری قرار گرفته است. جمعیت این شهر ۴۰۰۰۰ نفر و ساکنین شهر به زبان فارسی سخن می‌گویند. دین ساکنان این منطقه اسلام و مذهب شیعه است. موقعیت طبیعی این شهر با داشتن ۳۳ رشته قنات در گذشته و بالغ بر ۲۷ رشته قنات کشاورزی از نظر منظر طبیعی در جایگاه قابل توجهی قرار دارد. شهر دولت‌آباد با دارا بودن منطقه صنعتی که در نوع خود در سطح استان بی مانند است موقعیتهای بی شمار اشتغال برای جوانان و همچنین سرمایه‌گذاری‌های فراباور گردیده است. به نحوی که غالب آجر و سنگ استان در این ناحیه از اصفهان تولید می‌گردد. کارخانه‌ها و کارگاه‌هایی چون بلور و شیشه، تجهیزات و مصالح ساختمانی، کاغذ سازی، لوازم خانگی و بسیاری کارگاه‌های کوچک و بزرگ که مواد و مصالح کارخانه‌های بزرگ چون کارخانه‌های خودرو سازی را تولید می‌کنند. جمعیت مشغول به کار در این منطقه غالباً بومی و افرادی متخصص و اهل فن می‌باشند.

پیشینه تاریخی

هسته اولیه این شهر قبل از سلسله صفویه به صورت قلعه کوچکی تشکیل و صرفاً چند خانوار در آن می‌زیسته‌اند، بنا به روایات، زمانی سیل جاری می‌شود و روستاهای زیر دست چون دره، بتکده آباد و صالح آباد مورد هجوم سیل قرار می‌گیرند و دولت وقت صفوی اهالی آن روستاها را به این قلعه انتقال می‌دهد و به عمران و آبادی آنجا می‌پردازد. در این هنگام بنایی به نام شاه نشین احداث می‌گردد که آثاری به جز محله‌ای به این نام از آن در دست نیست و در اثر سیل و گذشت زمان به طور کامل تخریب شده است. از این دوره آثاری از چند مسجد به نام‌های مسجد دوازده امام، مسجد شبستان و مسجد علی بیک ذکر شده است. از دیگر آثار تاریخی این شهر می‌توان به برج کبوتر معروف به برج آقا، خانه ارباب واقع در محله لودریچه، کتیبه‌های حرم امامزاده نرمی که قسمتی از آن متعلق به دوران سلجوقیان است اشاره کرد. شهر دولت‌آباد تا ۵۰ سال پیش دارای ۴ محله به نام‌های محله گرگو، محله شاه نشین، محله سر جوب، محله شترخوان بوده است که هر کدام از محله‌ها را بنا به بافت و نوع امکاناتی که در آن بوده است نامگذاری کرده‌اند. به طور مثال محله شاه نشین به دلیل آنکه اکثریت ثروتمندان و عیان نشینان در آن محل زندگی می‌کردند به این نام معروف بوده است. گسترش شهر دولت‌آباد به عنوان مرکز بخش و توسعه فیزیکی و افزایش جمعیت آن طی سال‌های اخیر، به دلیل موقعیت خاص مکانی آن است. مکانی که از یک طرف دسترسی به شهر بزرگ اصفهان را امکان‌پذیر ساخته و از طرف دیگر سایر مراکز شهری و روستایی منطقه برخوار را به هم پیوند می‌دهد. به طوریکه در مدتی کمتر از ۲۰ سال سطح شهر تا دو برابر افزایش و مراکز روستایی مجاور را نیز در بر گرفته است. روستاهایی مانند لودریچه و کربکند و زمان آباد به شهر پیوسته‌اند و هم اکنون جزء لاینفک شهر محسوب می‌شوند

موقعیت کشاورزی

از ویژگی‌های کشاورزی این شهر می‌توان به دشت دولت‌آباد اشاره کرد که از جمله دشتهای مستعد استان می‌باشد که عمده محصولات کشاورزی گندم، ذرت علوفه‌ای، جو، یونجه، آفتابگردان، چغندر قند و لبو، باغات انگور، انار و محصولات صیفیجات و سبزیجات، گوجه و پیاز از آن قابل برداشت می‌باشد. دامداریهای این شهر بالغ بر ۳۴ واحد دامداری سنتی و ۵ واحد صنعتی و تعداد ۲۰ واحد مرغداری می‌باشد.

موقعیت علمی و فرهنگی

در میدان ورزش تیمهای هند بال و کبدی آقایان سالها در سطح کشوری مقام‌های اول تا سوم را کسب نموده‌اند و بانوان ورزشکار این دیار نیز در قالب تیمهای والیبال، بوکس، ورزشهای رزمی (انفرادی و تیمی) در سطح استان دارای مقام و رتبه می‌باشند. این شهر دارای سه واحد دانشگاهی پیام نور و آزاد و دانشگاه تازه تأسیس علوم قرآنی می‌باشد. دانشگاه پیام نور مرکز دولت‌آباد در سال ۱۳۷۸ در فضایی معادل ۲۵۰۰ متر مربع با رشته‌های علوم تربیتی فعالیت خود را آغاز نمود و هم اکنون دارای ۷ رشته تحصیلی علوم پایه و ۷ رشته تحصیلی علوم انسانی در مقطع کارشناسی می‌باشد. رشته‌های علوم پایه شامل :مهندسی معماری، مهندسی فناوری اطلاعات، ریاضی کاربردی، آمار، فیزیک حالت جامد ف فیزیک هسته‌ای و رشته‌های علوم انسانی شامل حسابداری، مدیریت بازرگانی، علوم اقتصادی، مترجمی زبان انگلیسی، علوم تربیتی (گرایش مشاوره و راهنمایی) و علوم تربیتی (گرایش پیش دبستانی و دبستانی) می‌باشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد دولت‌آباد در سال ۱۳۸۲ تأسیس شد و در رشته‌های کامپوتر، برق-قدرت- الکترونیک، حسابداری، نفشه کشی، معماری، برق الکترونیک، برق گرایش پست، مهندسی معماری، مهندسی تکنولوزی نرم‌افزار کامپیوتر فعالیت می‌کند. یکی از مشاهیر این شهرستان آیت الله ناصری می‌باشد.

وجه تسمیه

شهر دولت‌آباد به خاطر قرار داشتن در محدوده دو صحرای بزرگ و پر رونق که در قدیم به آنها (لت) گفته می‌شده است به (دو لت آباد) معروف گردیده است. لت به معنای صحرا. کرت و یادر اصطلاح بومی محلی لته ۲ لت آباد = دولت‌آباد

صنایع دستی

در گذشته نه چندان دور قالی بافی برترین هنر مردمان این شهر به حساب می‌آمد و نقشه‌های دولت‌آبادی هنوز هم جایگاه خود را در این صنعت حفظ کرده است. از جمله صنایع دیگر این شهر می‌توان به کارگاه‌های طلاسازی، مبل سازی و منبت کاری اشاره کرد.

منابع

اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.