نیک‌آباد
| نیک‌آباد ینگاباد |
|
|---|---|
 |
|
| کشور |  ایران |
| استان | اصفهان |
| شهرستان | اصفهان |
| بخش | جرقویه سفلی |
| نام(های) قدیمی | قلعه تازه، ینگ‌آباد، نیک شهر |
| سال شهرشدن | ۱۳۷۲ خورشیدی |
| مردم | |
| جمعیت | 4303 نفر [۱] |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | 400 هکتار [۲] |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۵۵۷ متر |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | حبیب رضوانی [۳] |
| پیش‌شماره تلفنی | 0314662 |
| وبگاه | شهرداری نیک‌آباد |
نیک‌آباد شهری است در بخش جرقویه سفلی شهرستان اصفهان استان اصفهان ایران.[۴]
در سال ۱۳۶۶ خورشیدی روستای ینگ‌آباد به درخواست اهالی با مصوبه هیئت وزیران به نیک‌آباد تغییر نام یافته و به مرکزیت بخش جرقویه سفلی برگزیده شده‌است و سرانجام در سال ۱۳۷۲ بر اساس مصوبه هیئت وزیران به نقطه شهری شناخته شده و در سال ۱۳۷۴ شهرداری شهر نیک‌آباد راه‌اندازی شد.[۵]
محتویات
تاریخچه[ویرایش]
مردم این شهر از بازماندگان شهر بادگرد در دو کیلومتری شمال نیک آباد هستند که در روزگار ساسانیان از رونق خاصی برخوردار بوده است. در فرهنگ عمید دربارهٔ بادگرد (بادغر) آورده شده است: جایی که در رهگذر باد باشد.
آتشکده مرکزی شمال غربی جرقویه در این مکان قرار داشت. ویرانه‌های آب انبار و آسیاب و بازار این شهر که سه کیلومتر درازا داشت تا سال ۱۳۰۰ پابرجا بوده است.[۶]
با حمله مغول گروهی از مردم بادگرد که جان سالم به در برده بودند شهرک امین آباد را در سه کیلومتری غرب نیک آباد تأسیس کردند. مردم برای زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهر بادگرد کشتزاری بادغرآباد را بر ویرانه‌های بادگرد ساختند. مردم امین آباد گیاه روناس را که در رنگرزی پارچه کاربرد داشت با خود از بادگرد آوردند و در این شهر به کاشت آن مشغول شدند و از این طریق این گیاه را به مناطق دوردست ایران صادر می‌کردند و روزگار می‌گذراندند. در روزگار صفویه به سبب وجود خشکسالی‌های بسیار و با از رونق افتادن جاده ابریشم که از این منطقه می‌گذشت؛ مردم این شهر مجبور شدند این منطقه را ترک کنند و به نیک آباد مهاجرت کنند. کشتزار حمدآباد بر ویرانه‌های شهر امین آباد ساخته شده است.[۷]
گفته می‌شود در جایی که امروزه کوی بالای نیک آباد قرار دارد، دژ بزرگی از روزگار باستان بر جای مانده بود که در گویش گرکویه‌ای «ینگووا» نام داشت و دژی گبرنشین بوده است. کوچندگان به دژ ینگووا روی آوردند و به بازسازی آنجا پرداختند. زبان محلی این شهر همان زبان «ولایتی» با تغییرات اندک است. ولایتی نوع زبان خاص است که نه ترکی نه لری و نه عربی است نه تنها جرقویه بلکه تمام منطقه با این زبان صحبت می‌کنند به عنوان مثال به کجا؛ کا و به پسر پوره گفته می‌شود ینگ‌آباد برگرفته از واژه اَوستایی «یَنگهِه‌هاتِم» است که ریشه در تاریخ و فرهنگ ایران باستان دارد. دکتر محمدابراهیم باستانی پاریزی، واژه «ینگووا» را به چم آبادی نو و برگرفته از «یانگهوا» در پارسی باستان می‌داند.[۸]
بزرگان[ویرایش]
- سرتیپ آقامحمد ینگ آبادی[۹]
وی برای عمران و آبادی نیک آباد تلاش‌های زیادی کرد. مبارزات وی با شاهزاده مستبد قجری ظل السلطان معروف است.
- ملاعلی خان میرپنج ینگ آبادی فرزند سرتیپ آقامحمد ینگ آبادی
نایب الحکومه جرقویه و ابرکوه
- حاج رضاخان سرتیپ ینگ آبادی
با درایت وی دزدان سابقه داری که مدت‌ها حکومت مرکزی در تعقیب آنها بودند، دستگیر شدند.[۱۰]
- آخوند ملامحمدعلی آرام بیدگلی
از کاتبان قرآن کریم که در سال ۱۲۱۶ هجری قمری به این شهر کوچ می‌کند. علامه آقابزرگ تهرانی می‌نویسد: ملامحمدعلی بیدگلی از شاگردان حجت‌الاسلام سید محمدباقر شفتی است.
وی تنها دارای یک دختر بوده است که بعضی از برادران رضوانی نیک آباد به او منتسباند.[۱۱] مرقد وی جنب مسجد جامع شهر واقع شده است.
- حاج ملا یوسف ینگ آبادی
- آیت‌الله شیخ محمدعلی صانعی
پدر بزرگوار آیات عظام صانعی. ایشان از علمای به نام عصر خود بوده و در راهنمایی و ارشاد مردم این شهر نقش بسزایی داشت و منشأ خدمات و خیرات بسیاری برای این شهر و منطقه بودند.
- آیت‌الله شیخ یوسف صانعی
- آیت‌الله شیخ حسن صانعی
- مهندس محمد علی اسماعیلیان (بنیانگذار سازمان نظام مهندسی ساختمان در جرقویه)
- محمدحسین رضوانی ینگ آبادی (ملاحسین)
از اقدامات وی نگارش کتاب جُنگ تعزیه است که تعزیه‌های شهیدان کربلا را سروده است.
- نایب محمدصادق نوذری ینگ آبادی
از شاعران و تعزیه خوانان که پیش از جنگ جهانی دوم در این شهر زندگی می‌کرد.[۱۲]
- حسینعلی چاووش و درویش عبدالحسین صانعی و... از تعزیه خوانان مشهور این شهر بودند.
- میرزا فضل‌الله امیری ینگ آبادی
از خوش نویسان قرآن کریم و همچنین یکی از کسانی است که در دستگیری اشرار نقش مهمی داشت.[۱۳]
- عمه شیرین قاسمی ینگ آبادی
از پزشکان ماهر در کاربرد گیاهان دارویی
نگارخانه[ویرایش]
-
یکی از مساجد تاریخی شهر با قدمتی بیش از یک قرن
-
مرقد ملامحمدعلی آرام بیدگلی کاتب قرآن
-
بادگیر تاریخی شهر
-
سردر یکی از خانه‌های تاریخی
منابع[ویرایش]
- ↑ https://www.amar.org.ir/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3-%D9%88-%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86-1390/%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC-%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-1390#3035442------
- ↑ http://esfahanshargh.ir/110750/110750
- ↑ http://nikabadmun.ir/2014-09-13-15-44-14
- ↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
- ↑ شهرداری نیک‌آباد، بازدید: ژانویه ۲۰۰۹.
- ↑ علی شفیعی نیک آبادی، گرکویه (جرقویه) سرزمینی ناشناخته بر کران کویر، گلبن، زمستان ۱۳۷۲، صفحه۴۲ و ۴۳
- ↑ علی شفیعی نیک آبادی، گرکویه (جرقویه) سرزمینی ناشناخته بر کران کویر، گلبن، زمستان ۱۳۷۲، صفحه۶۸ و ۶۹
- ↑ فقه الثقلین. «حدیث زندگی» (فارسی). انتشارات فقه الثقلین، بهار ۱۳۸۷. بازبینی‌شده در ۱۸ مهر ۱۳۹۱.
- ↑ سفرنامه اصفهان، میرزا غلامحسین افضل الملک(۱۳۰۸–۱۲۴۱ ه. ش)، به کوشش ناصر افشارفر، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی۱۳۸۰، ص۹۳
- ↑ علی شفیعی نیک آبادی، گرکویه (جرقویه) سرزمینی ناشناخته بر کران کویر، گلبن، زمستان ۱۳۷۲، صفحهٔ ۱۲۵
- ↑ «ملا محمّدعلی بن احمد بیدگلی». مکتب بیداران.
- ↑ علی شفیعی نیک آبادی، گرکویه (جرقویه) سرزمینی ناشناخته بر کران کویر، گلبن، زمستان ۱۳۷۲، صفحهٔ ۱۸۱
- ↑ علی شفیعی نیک آبادی، گرکویه (جرقویه) سرزمینی ناشناخته بر کران کویر، گلبن، زمستان ۱۳۷۲، صفحهٔ ۱۸۲
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون ایران است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
