نهضت خداپرستان سوسیالیست

در سال ۱۳۲۲ به رهبری محمد نخشب و حسین راضی و مهندس آشتیانی تأسیس شد. این تشکل، با تلفیق نگرش اسلامی موردنظر رهبران آن با اندیشه‌های مدرن چپ فعالیت می‌کرد.

در سال ۱۳۲۲ توسط عده‌ای از جوانان مذهبی که متمایل به خردگرایی غربی، تجدد و سوسیالیسم داشتند، تأسیس شد. این حزب، بر محور فعالیت‌های فکری، حزبی محمد نخشب به همراه حسین راضی تأسیس شد.

نشریات

کتاب‌های منتشره توسط نهضت در جهت تعلیمات اعضای خود عبارت بودند از: «مکتب واسطه» توسط شکیب نیا و کتابی بنا م «ا یده آل بشر» از جلال الدین آشتیانی و کتابهایی بنام‌های " بشر مادی و نزاع کلیسا و ماتریالیسم و فرهنگ واژه‌های اجتماعی وایران درآستانه یک انقلاب اجتماعی از محمد نخشب.

نهضت خداپرستان سوسیالیست و فعالیت‌های سیاسی

حزب خداپرستان سوسیالیست، از سال ۱۳۲۹ و در پی مذاکرات تنی چند از فعالین حزب، برای مدتی به لحاظ تشکیلاتی به حزب ایران (به رهبری اللهیار صالح) پیوستند. پس از آن حسین راضی با رای شرکت کنندگان در کنگره چهارم حزب ایران به سمت عضویت شورای مرکزی حزب ایران انتخاب شد. به دلیل برخی از تفاوت‌ها در نوع عملکرد اعضای نهضت خداپرستان سوسیالیست در ۱۳۳۱ از حزب ایران استعفا داده و جمعیت آزادی مردم ایران را تشکیل دادند. نشریهٔ مردم ایران ارگان این تشکل جدید بود.

یک سال پس از کودتا جمیعت آزادی مردم ایران نام خود را به حزب مردم ایران تغییر داد و در نهضت مقاومت ملی و پس از ان در جبهه ملی ایران تا به امروز فعال می‌باشد.

منابع

• ایران بین دو انقلاب، یرواند آبراهامیان، تهران، نشر مرکز، ۱۳۷۷.
• مجله گفتگو، ش ۲۹، پاییز ۷۹، مقاله: الگوهای نوآوری سیاسی در ایران، نگاهی به تجربه نهضت خداپرستان سوسیالیست، مراد ثقفی.
• فعالیت‌های سیاسی-اجتماعی نخشب، روح‌الله بهرامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۳.
• جنبش دانشجویی و دهه ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰، ابراهیم یزدی، تهران، نشر قلم، ۱۳۸۲.
• اسناد و مدارک جنبش مسلمانان مبارز، تهران، شورای انتشارات، ۱۳۶۰
• رند خام-شریعتی شناسی، رضا علیجانی، تهران، نشر شادگان، ۱۳۸۰.

جستارهای وابسته

جبهه ملی ایران

حزب مردم ایران

جمعیت آزادی مردم ایران

محمد نخشب

حسین راضی