کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها
لوگوی معاهده | |
امضا شده | ۱۰ دسامبر ۱۹۸۲ |
---|---|
مکان | مونتگوبی, جامایکا |
تاثیرگذاری | ۱۶ نوامبر ۱۹۹۴ |
امضاکنندگان | ۱۶۸ |
ضامن | دبیرکل سازمان ملل متحد |
زبانها | انگلیسی، فرانسوی، روسی، اسپانیایی، چینی، عربی |
United Nations Convention on the Law of the Sea در ویکینبشته |
کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها (به انگلیسی: United Nations Convention on the Law of the Sea) یک معاهده بینالمللی است که در ۱۰ دسامبر ۱۹۸۲ در سومین کنفرانس سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها در شهر مونتگوبی کشور جامائیکا به امضا رسید. این قرارداد بینالمللی منبع اصلی حقوق دریاها است و به «قانون اساسی دریاها» معروف است و قواعد آن به طور گستردهای حقوق بینالملل عرفی در مورد حقوق دریاها را بیان میکنند.[۱]
این معاهده یکسال پس از پیوستن گویان به این کنوانسیون به عنوان شصتمین کشور در ۱۶ نوامبر ۱۹۹۴ لازمالاجرا شد. در حال حاضر (سپتامبر ۲۰۱۶) ۱۶۸ کشور از جمله تمام اعضای شورای اروپا به آن پیوستهاند[۲].
تاریخچه[ویرایش]
این کنوانسیون محصول ۹ سال مذاکره توانفرسای کشورهای عضو سازمان ملل متحد از ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۲ بود و جایگزین چهار کنوانسیون سال ۱۹۵۸ ژنو شد که حدود سه-چهارم کشورهای جهان به عضویت آن درنیامده بودند. این کنوانسیونها به ویژه از آن رو ناکافی قلمداد میشدند که با پیشرفت فناوری امکان بهرهبرداری از فلاتقاره و بستر اقیانوس فراهم شده بود.[۳]
مقررات[ویرایش]
این کنوانسیون مناطقی همچون آبهای سرزمینی (۱۲ مایل دریایی یا ۲۲ کیلومتر از ساحل)، منطقه مجاور دریای سرزمینی (۱۲ مایل دریایی یا ۲۲ کیلومتر بعد از آبهای سرزمینی)، منطقه انحصاری اقتصادی (۲۰۰ مایل دریایی یا ۳۶۰ کیلومتر از ساحل) و فلات قاره را تعریف کرده و مقررات حاکم بر آن از جمله حقوق و تکالیف دولتها در آنها را بیان میکند. تعریف تنگههای بینالمللی و صلاحیت دولتهای ساحلی در تنگههای بینالمللی و به رسمیت شناختن اصل آزادی دریاها از دیگر مقررات این کنوانسیون است.[۴]
برخی مقررات این کنوانسیون صرفاً بیان مجدد مواد کنوانسیونهای ژنو هستند و در واقع قواعد تثبیت شده حقوق بینالملل عرفی را به تصویر میکشند. برخی دیگر به ویژه مواد مربوط به منطقه انحصاری اقتصادی بازتاب رویه دولتهاست که قبل از تکمیل کنوانسیون به حقوق بینالملل عرفی تبدیل شده بود و برخی دیگر عدول از حقوق تثبیت شده گذشته کشورهاست که حاکی از روند رو به پیشرفت حقوق بینالملل است.[۵]
موقعیت ایران[ویرایش]
دولت ایران این کنوانسیون را امضا کرده ولی هنوز به تصویب نهایی نرسانده است، اما بر اساس حقوق معاهدات، ملزم به رعایت مفاد آن تا زمانی است که امضای خود را پس بگیرد. ایران در زمان امضای این کنوانسیون اعلام کرده است که حق "عبور ترانزیتی" (کنوانسیون ۱۹۸۲ حقوق دریاها) از تنگه هرمز را فقط در مورد کشورهائی رعایت خواهد کرد که آنها هم این سند را امضا کرده باشند. همچنین عنوان میکند که درباره کشورهایی که این سند را امضا نکرده باشند همان قاعده "عبور بی ضرر" (کنوانسیون ۱۹۵۸ ژنو) از تنگهها حاکم است.[۶]
دیدگاه حقوقی نسبت به تنگه هرمز[ویرایش]
بر اساس مفهوم مخالف بند ج ماده ۳۵ این کنوانسیون، در شرایط صلح، نظام حاکم بر تمام تنگههای مورد استفاده کشتیرانی بینالمللی مانند تنگه هرمز، عبور ترانزیتی است.[۷] رژیم حقوقی مربوط به عبور بی ضرر از تنگههای مورد استفاده کشتیرانی بین المللی مشابه رژیم حقوقی عبور بی ضرر از دریای سرزمینی نیست و دول همجوار تنگههای مورد استفاده کشتیرانی بینالمللی حق ندارند که عبور دیگران را از آن به حال تعلیق در آورند.
در داخل تنگه هرمز سه قسمت ۱) آبهای سرزمینی ایران (۱۲ مایل دریایی یا ۲۲ کیلومتر از ساحل ایران)، ۲) آبهای سرزمینی عمان (۱۲ مایل دریایی یا ۲۲ کیلومتر از ساحل عمان) و ۳) آبهای آزاد (۲ کیلومتر از میان آبهای سرزمینی ایران و عمان) وجود دارد. دولت ایران نمیتواند برای بخشهای دیگر تنگه هرمز هیچگونه اعمال کنترل، نظارت یا مسدود کردن، حتی بابت بهبود جریان عبور کشتیهای دیگران تعیین کند. قابل توجه است که قسمت عمده طرحهای تفکیک تردد کشتیها در داخل تنگه هرمز در طرف عمانی تنگه هرمز قرار گرفته است.
در مورد عبور بی ضرر از تنگههای مورد استفاد کشتیرانی بین المللی، اختلافی در تفسیر حقوق دولت ساحلی و حقوق دولتهای صاحب پرچم کشتیهای عبوری تجاری یا نظامی وجود ندارد. بر این اساس دولتهای ساحلی، صاحب منطقه خود در داخل تنگه هستند و میتوانند در آنجا هرگونه بهرهبرداری انجام بدهند ولی حق تعلیق عبور دیگران و ایجاد مزاحمت برای اعمال حق عبور بی ضرر توسط آنها را ندارند.[۶]
منابع[ویرایش]
- ↑ "Law of the Sea." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 06 Feb. 2009 <http://www.britannica.com/EBchecked/topic/530433/Law-of-the-Sea>
- ↑ «Chronological lists of ratifications of, accessions and successions to the Convention and the related Agreements - 23 September 2016».
- ↑ ربکا والاس. «حقوق بینالملل»، سید قاسم زمانی و مهناز بهراملو، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی، اول ۱۳۸۲، ص ۱۶۵
- ↑ United Nations Convention on the Law of the Sea of 10 December 1982 Overview and full text
- ↑ ربکا والاس. «حقوق بینالملل»، سید قاسم زمانی و مهناز بهراملو، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی، اول ۱۳۸۲، ص ۱۶۶
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «مواجهه ایران و آمریکا در خلیج فارس ناشی از چیست؟ - بیبیسی فارسی، ۲۹ شهریور ۱۳۹۵».
- ↑ محمد رضا ضیایی بیگدلی. حقوق بینالملل عمومی. گنج دانش.
- «بررسی دلایل عدم تصویب کنوانسیون ۱۹۸۲ حقوق دریاها توسّط ایران» (فارسی). اندیشکده روابط بینالملل. بازبینیشده در فروردین ۱۳۸۸.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- International Court of Justice - Contentious Cases
- International Court of Justice - Advisory Proceedings
- International Tribunal for the Law of the Sea
|
این یک مقالهٔ خرد پیرامون قانون است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |
|
- پیماننامههای سازمان ملل متحد
- جامائیکا در ۱۹۸۲ (میلادی)
- حقوق دریاها
- محیطزیست در ۱۹۹۴ (میلادی)
- مرزها
- مرزهای دریایی
- معاهدههای آرژانتین
- معاهدههای آفریقای جنوبی
- معاهدههای آلبانی
- معاهدههای آلمان
- معاهدههای آنتیگوا و باربودا
- معاهدههای اتریش
- معاهدههای اردن
- معاهدههای ارمنستان
- معاهدههای اروگوئه
- معاهدههای اسپانیا
- معاهدههای استرالیا
- معاهدههای استونی
- معاهدههای اسلواکی
- معاهدههای اسلوونی
- معاهدههای اکوادور
- معاهدههای الجزایر
- معاهدههای اندونزی
- معاهدههای اوکراین
- معاهدههای اوگاندا
- معاهدههای ایالات فدرال میکرونزی
- معاهدههای ایتالیا
- معاهدههای ایرلند
- معاهدههای ایسلند
- معاهدههای باربادوس
- معاهدههای باهاما
- معاهدههای بحرین
- معاهدههای برزیل
- معاهدههای برونئی
- معاهدههای بریتانیا
- معاهدههای بلاروس
- معاهدههای بلژیک
- معاهدههای بلغارستان
- معاهدههای بلیز
- معاهدههای بنگلادش
- معاهدههای بنین
- معاهدههای بوتسوانا
- معاهدههای بورکینافاسو
- معاهدههای بوسنی و هرزگوین
- معاهدههای بولیوی
- معاهدههای پاپوآ گینه نو
- معاهدههای پاراگوئه
- معاهدههای پاکستان
- معاهدههای پالائو
- معاهدههای پاناما
- معاهدههای پرتغال
- معاهدههای تانزانیا
- معاهدههای تایلند
- معاهدههای ترینیداد و توباگو
- معاهدههای توگو
- معاهدههای تونس
- معاهدههای تونگا
- معاهدههای تووالو
- معاهدههای تیمور شرقی
- معاهدههای جامائیکا
- معاهدههای جزایر سلیمان
- معاهدههای جزایر کوک
- معاهدههای جزایر مارشال
- معاهدههای جمهوری آذربایجان
- معاهدههای جمهوری چک
- معاهدههای جمهوری خلق چین
- معاهدههای جمهوری دمکراتیک آلمان
- معاهدههای جمهوری دومینیکن
- معاهدههای جمهوری کنگو
- معاهدههای جیبوتی
- معاهدههای چاد
- معاهدههای چندجانبه
- معاهدههای دانمارک
- معاهدههای دومینیکا
- معاهدههای روسیه
- معاهدههای رومانی
- معاهدههای زامبیا
- معاهدههای زیمبابوه
- معاهدههای زئیر
- معاهدههای ژاپن
- معاهدههای ساحل عاج
- معاهدههای ساموآ
- معاهدههای سائوتومه و پرینسیپ
- معاهدههای سریلانکا
- معاهدههای سنت کیتس و نویس
- معاهدههای سنت لوسیا
- معاهدههای سنت وینسنت و گرنادینها
- معاهدههای سنگاپور
- معاهدههای سنگال
- معاهدههای سوازیلند
- معاهدههای سورینام
- معاهدههای سوئد
- معاهدههای سوئیس
- معاهدههای سیرالئون
- معاهدههای سیشل
- معاهدههای شیلی
- معاهدههای صربستان و مونتهنگرو
- معاهدههای عراق بعثی
- معاهدههای عربستان سعودی
- معاهدههای عمان
- معاهدههای غنا
- معاهدههای فرانسه
- معاهدههای فلسطین
- معاهدههای فنلاند
- معاهدههای فیجی
- معاهدههای فیلیپین
- معاهدههای قبرس
- معاهدههای قطر
- معاهدههای کاستاریکا
- معاهدههای کامرون
- معاهدههای کانادا
- معاهدههای کرواسی
- معاهدههای کره جنوبی
- معاهدههای کنیا
- معاهدههای کوبا
- معاهدههای کویت
- معاهدههای کیپ ورد
- معاهدههای کیریباتی
- معاهدههای گابن
- معاهدههای گامبیا
- معاهدههای گرنادا
- معاهدههای گواتمالا
- معاهدههای گویان
- معاهدههای گینه
- معاهدههای گینه استوایی
- معاهدههای گینه بیسائو
- معاهدههای لازمالاجرا در ۱۹۹۴ (میلادی)
- معاهدههای لائوس
- معاهدههای لبنان
- معاهدههای لتونی
- معاهدههای لسوتو
- معاهدههای لوکزامبورگ
- معاهدههای لهستان
- معاهدههای لیبریا
- معاهدههای لیتوانی
- معاهدههای ماداگاسکار
- معاهدههای مالاوی
- معاهدههای مالت
- معاهدههای مالدیو
- معاهدههای مالزی
- معاهدههای مالی
- معاهدههای مجارستان
- معاهدههای مجمعالجزایر قمر
- معاهدههای مراکش
- معاهدههای مرز
- معاهدههای مصر
- معاهدههای مصوبشده در ۱۹۸۲ (میلادی)
- معاهدههای مغولستان
- معاهدههای مکزیک
- معاهدههای موریتانی
- معاهدههای موریس
- معاهدههای موزامبیک
- معاهدههای مولداوی
- معاهدههای موناکو
- معاهدههای مونتهنگرو
- معاهدههای میانمار
- معاهدههای نامیبیا
- معاهدههای نائورو
- معاهدههای نپال
- معاهدههای نروژ
- معاهدههای نیجر
- معاهدههای نیجریه
- معاهدههای نیکاراگوئه
- معاهدههای نیوزیلند
- معاهدههای وانواتو
- معاهدههای ویتنام
- معاهدههای هائیتی
- معاهدههای هلند
- معاهدههای هند
- معاهدههای هندوراس
- معاهدههای یوگسلاوی
- معاهدههای یونان