یوگسلاوی

یوگسلاوی، نام سه موجودیت سیاسی بود که در بخش عمده سده ۲۰ به‌صورت پی‌درپی در بخش غربی بالکان وجود داشتند. این سه کشور، پادشاهی یوگسلاوی، جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی و جمهوری فدرال یوگسلاوی بودند.

واژهٔ یوگسلاوی از دو بخش یوگ (jug به معنی جنوب) و اسلاوی (slaveni، اشاره به نژاد اسلاو) تشکیل شده‌است.

نخستین یوگسلاوی

نوشتار‌های اصلی: پادشاهی یوگسلاوی و تشکیل یوگسلاوی

نخستین کشور که به نام یوگسلاوی خوانده شد، پادشاهی یوگسلاوی بود که تا پیش از ۳ اکتبر ۱۹۲۹ با نام پادشاهی صربستان، کرواسی و اسلوونی شناخته می‌شد. این کشور پس از جنگ جهانی اول و در ۱ دسامبر ۱۹۱۸ با اتحاد جمهوری اسلوونی، کرواسی و صربستان و پادشاهی صربستان تشکیل شد. جمهوری اسلوونی، کرواسی و صربستان از سرزمین‌های پیشین امپراتوری اتریش-مجارستان بود، ولی پادشاهی صربستان کشوری از قبل مستقل بود. کشور پادشاهی یوگسلاوی در طی جنگ جهانی دوم و در سال ۱۹۴۱ مورد تهاجم و اشغال نیروهای محور قرار گرفت و به‌دلیل اتفاقاتی که بعداً رخ داد در سال‌های ۱۹۴۳ تا ۱۹۴۵ به‌طور رسمی از میان رفت.

دومین یوگسلاوی

نوشتار اصلی: جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی

دومین کشور با نام یوگسلاوی، جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی بود. این نام، نخستین بار توسط جنبش مقاومت پارتیزان‌های یوگسلاو در دوران جنگ جهانی دوم به‌کار رفت. این کشور در سال ۱۹۴۶ و زمانی که یک حکومت کمونیستی در آنجا ایجاد شد، به جمهوری فدرال خلق یوگسلاوی تغییر نام داد ولی در سال ۱۹۶۳ دوباره به همان جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی تغییر نام داد. این کشور، بزرگ‌ترین حکومت یوگسلاو بود چون که ایستریا، ریکا و زادار هم پس از جنگ جهانی دوم به یوگسلاوی افزوده شدند. جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی، از شش جمهوری سوسیالیستی و دو استان سوسیالیستی خودمختار تشکیل می‌شد که عبارتند از:

نام	پایتخت	پرچم	نشان ملی	موقعیت
جمهوری سوسیالیستی بوسنی و هرزگوین	سارایوو
جمهوری سوسیالیستی کرواسی	زاگرب
جمهوری سوسیالیستی مقدونیه	اسکوپیه
جمهوری سوسیالیستی مونته‌نگرو	تیتوگراد، امروزه پودگوریتسا
جمهوری سوسیالیستی صربستان استان سوسیالیستی خودمختار کوزوو استان سوسیالیستی خودمختار وویوودینا	بلگراد پریشتینا نووی ساد
جمهوری سوسیالیستی اسلوونی	لیوبلیانا

جنگ‌های دهه ۹۰ میلادی بر ساختار زبان صربی کرواتی، تأثیر چندانی نداشت؛ آنچه تغییر یافت تنها نام زبان بود. بیست سال پیش از جدایی کرواسی از یوگسلاوی سابق، نام زبان صربی کرواتی به نام کرواتی تغییر یافت و این نشانگر آن بود که نوعی خصومت و عدم تفاهم میان صاحبان این زبان مشترک وجود دارد. زبان شناسان کروات بر تفاوت‌های بسیار میان زبان صربی و کرواتی تأکید می‌کردند. به همین علت استفاده از لغات نوین و یا واژه‌های بسیار قدیمی، در میان مردم تبلیغ و ترویج می‌شد. تأثیر دخالت‌های آشکار سیاسی بر افتراق میان این دو زبان، غیرقابل انکار است. آن هنگام که در کرواسی بر وجود زبان مستقل کرواتی، پافشاری می‌گردید، در صربستان همچنان از واژه زبان صربی کرواتی استفاده می‌شد. زبان شناسان کروات به علت شیفتگی به استقلال همچنان بر نام زبان کروات، تأکید می‌کردند، ولی صرب‌ها به علت از دست ندادن ارتباطات میان صرب‌های منطقه، در استفاده از واژه زبان صربی کرواتی اصرار داشتند. بعد از فروپاشی یوگسلاوی سابق، این دلایل و انگیزه‌ها، اهمیت خود را از دست دادند. صرب‌های بوسنی و کرواسی، از استفاده از واژه صربی کرواتی پرهیز کردند و بر زبان صربی تأکید نمودند و سپس صربستان و مونته‌نگرو نیز این چنین کرد. استفاده از نام زبان صربی در صربستان، چندان توجه مردم و یا محافل ادبی را جلب نکرد. هر چند نام زبان صربی کرواتی کمتر به گوش می‌رسید اما زبان صربی، مهر تأییدی بود بر هویت ملی صرب. به عبارتی زبان صربی، شکل گرفته از زبان مردمی صرب است اما زبان کرواتی برآمده از زبان مردمی کرواسی نیست.

سومین یوگسلاوی

نوشتار اصلی: جمهوری فدرال یوگسلاوی

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری سوسیالیستی یوگسلاوی هم در جریان جنگ‌های یوگسلاوی تجزیه شد و تنها دو جمهوری صربستان و مونته‌نگرو باقی‌ماندند که تا سال ۲۰۰۳ با نام جمهوری فدرال یوگسلاوی شناخته می‌شدند (سومین کشور با نام یوگسلاوی). در سال ۲۰۰۳، کشور یوگسلاوی به صربستان و مونته‌نگرو تغییر نام داد. برخی کشورها مانند آمریکا، از سال ۱۹۹۲ به این کشور، صربستان و مونته‌نگرو می‌گفتند.

در ۳۱ مه ۲۰۰۶، همه‌پرسی استقلال در مونته‌نگرو برگزار شد و ۵۵٫۵٪ شرکت‌کنندگان، رأی به استقلال مونته‌نگرو دادند. با جداشدن مونته‌نگرو از صربستان، نام یوگسلاوی به تاریخ پیوست.

جستارهای وابسته

جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی

تشکیل یوگسلاوی