سیک

برای دیگر کاربردها، سیک (ابهام‌زدایی) را ببینید.

خاندا، نماد آئین سیک. این نماد معرف بسیاری از اعتقادات پایه‌ای سیک است. شمشیر خاندا (شمشیر دولبه) نماد قدرت و حقیقت، دایره معرف اتحاد و شمشیر خمیده بیانگر روح سلحشوری است.

معبد طلایی یا هری مندیر صاحب (خانهٔ خالق) از زمان تکمیل آن در سال ۱۶۰۱ تا کنون بارها بازسازی شده‌است.

زائر سیک در گردواره معبد طلایی در امریتسار، هند.

سیک (به پنجابی: ਸਿੱਖੀ) (به معنی شاگرد) دینی یکتاپرستانه و در بین ادیان اصلی جهان، از تازه‌ترین آنهاست که در سده پانزدهم میلادی در منطقه پنجاب از شبه‌قارّهٔ هند بنیان نهاده شد. باورهای بنیادین دین سیکی باور و مراقبه به نام یک خالق، یگانگی و برابری همهٔ نوع بشر، درگیری در خدمت عاری از خودپرستی، تلاش برای عدالت اجتماعی برای منفعت و شکوفایی برای همه، و رفتار و زندگی صادقانه و زیست یک حیات خانوادگی است. این آیین با بیش از ۲۵ میلیون پیرو، پنجمین دین سازمان‌یافته جهان است.

دین سیکی با تولد گورو نانک در ۱۴۶۹ میلادی شروع شد و ده گوروی پسین این دین را تثبیت کرده و طی قرون متمادی گسترش دادند. گورو گوبیند سینگ، آخرین گورو به شکل انسانی، پیش از مرگ، در ۱۷۰۸ فرمان داد که تنها متن مقدس، گورو گرانت صاحب، گوروی دائمی و نهایی سیک‌ها خواهد بود. در فلسفهٔ دینی سیک‌ها، منظور از واژهٔ گورو خداست، و خدا و گورو اغلب در متون مقدس سیکی مترادفند.

بر طبق گفته‌های سیوا سینگ کالسی، «اصلی‌ترین آموزه آیین سیک، یکتاپرستی است.» این آیین، زندگی‌های روحی و مادی را به یکدیگر متصل می‌داند. گورو نانک، بنیان‌گذار این دین، سیستم لنگر (آشپزخانه همگانی) را برای بیان نیاز به اشتراک و برابری در میان مردم بنیان نهاد. دین سیکی تأکید شدیدی بر سیمران (مراقبهٔ واژگان گورو گرانت صاحب) دارد.

توسعهٔ دین سیک تحت تأثیر جنبش بهکتی بود. دین سیکی هنگام حکمرانی امپراطوری مغول در منطقه توسعه یافت. دو تا از گوروهای سیک، گورو ارجن و گورو تیغ بهادر، پس از خودداری از گرویدن به اسلام، از سوی فرمانروایان مغول هند شکنجه و اعدام شدند. دورهٔ آزار سیک‌ها توسط مسلمانان ایجاد خالصه را به عنوان جنبشی برای آزادی دینی کلید زد.

تاریخچه

مذهب سیک، محصول اختلافات مذهبی سده ۱۵ میلادی است و مدعی است که چکیده نخستین آموزه‌های گورو نانک می‌باشد (پیامبر سیک‌ها زاده ۱۴۶۹م.)

آموزه‌ها

مرکز سیک ایالت پنجاب است و بیشتر پیروان آیین سیک نیز پنجابی هستند. پرستشگاه‌های سیک‌ها از دیدگاه معماری به سبک معماری اسلامی ساخته شده‌است. نیایشگاه زرین مقدس‌ترین پرستشگاه سیکهاست که در «آمریتسار» واقع است.

برخی از کارهایی که برای پیروان دین سیک ممنوع است عبارتند از:

• کوتاه کردن موی سر
• مصرف مواد مخدر، الکل، تنباکو یا هر ماده دیگری که بدن را مسموم کند.
• خیانت به همسر: در دین سیک افراد باید بصورت فیزیکی و روانی به همسر خود وفادار بمانند.
• تقلید کورکورانه مذهبی مانند خرافات، روزه گرفتن، تطهیر مذهبی، ختنه کردن، عبادت گور مردگان و بت‌پرستی در دین سیک ممنوع است.
• توجه بیش از حد به مال و مادیات در این دین توصیه نمی‌شود.
• قربانی کردن جانوران: مراسم قربانی کردن حیوانات برای جشن گرفتن مناسبتهای مذهبی در این دین ممنوع است.
• پیرو دین سیک نباید بصورت منزوی، گدا یا یوگی یا راهب و تارک دنیا زندگی کند.
• حرف‌های بیهوده: لاف زدن، دروغ گفتن، تهمت زدن، غیبت کردن و غیره... در دین سیک ممنوع است.
• طبقه راهبان یا روحانیون در دین سیک وجود ندارد. دهمین راهنمای بزرگ سیک به این رسم پایان داد.
• خوردن گوشت حیوانی که طی مراسم مذهبی کشته شده باشد ممنوع است. (مانند گوشت حیوانی که ذبح شده یا به روش «کوتا» کشته شده است)
• هر گونه رابطه جنسی قبل از ازدواج یا خارج از ازدواج برای پیروان دین سیک ممنوع است.

کتاب مقدس

پنجمین رهبر سیک‌ها که گورو ارجن خوانده می‌شود، معبدی از طلا در شهر امریتسار هندوستان بنا کرد و کتابی به نام گرانت صاحب (GranthSahib) را گردآوری کرد که مهم‌ترین کتاب مقدس آئین سیک است.

عبادت

گورو نانک تعلیم می‌داد که تنها معبدی که مهم است، درون ما است.

سیک‌ها هم در خانه و هم با یکدیگر به عبادت می‌پردازند و سرودهایی از کتاب مقدس می‌خوانند. نقطه تمرکز عبادت آیین سیک واژهٔ «نام» است، اسمی الهی که درون همه وجود دارد. معابد سیک دارای غذاخوری هستند و سیک‌ها، غذایشان را با هر کسی که داخل شود، تقسیم می‌کنند.

جستارهای وابسته

• سیکهای زاهدان
• دیگ و تیغ و فتح - شعاری در دین سیک که بر مسئولیت‌های دوگانه خالسا در تهیه غذا و محافظت تأکید می‌کند.

منابع

• حسین توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، سمت، شابک ۹۶۴۴۵۹۴۱۰x
• ویکی‌پدیای انگلیسی