ورقه و گلشاه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از عیوقی)
پرش به: ناوبری، جستجو
ورقه و گلشاه، شیراز، مکتب سلجوقی، نیمهٔ اول سدهٔ هفتم قمری، کتابخانهٔ موزهٔ توپقاپی استانبول.

ورقه و گلشاه از نخستین منظومه‌های داستانی فارسی در سدهٔ چهارم و اوایل سدهٔ پنجم هجری است.[۱] عیوقی داستان ورقه و گل‌شاه را از داستان‌های عربی برگرفته‌بود و سرچشمهٔ آن را با سرچشمهٔ عربی داستان لیلی و مجنون نظامی یکی دانسته‌اند.[۲]

ورقه و گلشاه با داستان عاشقانه و کهن عروه و عفرا که در سدهٔ چهارم معروف بوده همانندی و نزدیکی دارد.[۳][۴] طبق نوشتهٔ خود عیوقی، داستان اثر بر اساس عروه و عفراست.[۵] منظومه ورقه و گل‌شاه عیوقی داستان دلدادگی عاشق و معشوق است و با زبانی ساده و بی‌پیرایه بیان شده، در حالی که در منظومه لیلی و مجنون نظامی با استعاره و کنایه و انواع آرایه‌های بدیعی بازگو شده‌است.[۱]

عَیّوقی از شاعران پارسی‌گوی دربار سلطان محمود غزنوی بود. وی به‌خاطر سرودن منظومهٔ عشقی وَرْقه و گُل‌شاه معروف است ولی از چندوچون زندگی او آگاهی زیادی در دست نیست.[۳] او مثنوی دیگری در بحر رمل مسدس و قصایدی نیز داشته‌است.[۶]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ موسوی، راضیه؛ صادقیان، محمدعلی، غلامرضایی، محمد، ورقه و گلشاه عیوقی و مقایسه آن با لیلی و مجنون نظامی[پیوند مرده] مجتمع علوم انسانی، دانشکده زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد، مجتمع علوم انسانی، دانشکده زبان و ادبیات فارسی.
  2. Pellat, Ch. ; Bruijn, J.T.P. de; Flemming, B. ; Haywood, J.A. «Mad̲j̲nūn Laylā.» Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill Online. UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK LEIDEN. ۰۴ December ۲۰۰۸
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ شورای گسترش زبان فارسی،[پیوند مرده] بازدید: دسامبر ۲۰۰۸.
  4. ورقه و گلشاه نویسنده:زهره حیدرپور مأخذ:رشد آموزش زبان و ادب فارسی، شماره ۱۹، پاییز ۱۳۸۴، ص ۳۲-۳۵.
  5. Dj. Khaleghi-Motlagh. «ʿAYYŪQĪ». In Encyclopædia Iranica. December 15, 1987. Retrieved February 26, 2012.
  6. «عیوقی»، لغت‌نامهٔ دهخدا.

پیوند به بیرون[ویرایش]