محمد زهری

برای دیگر کاربردها، زهری (ابهام‌زدایی) را ببینید.

محمد زهری
زادروز	مرداد ۱۳۰۵ روستای عباس آباد،تنکابن
مرگ	۱۵ اسفند ۱۳۷۳ بیمارستان آسیا، تهران
ملیت	ایران
محل زندگی	پاریس، تهران
علت مرگ	سکته قلبی
جایگاه خاکسپاری	کرج
پیشه	شاعر
دانشگاه	دانشکده ادبیات دانشگاه تهران

محمد زهری (زاده مرداد ۱۳۰۵ درگذشته ۱۵ اسفند ۱۳۷۳) شاعر معاصر ایرانی بود.

زندگینامه

زهری در روستای عباس آباد تنکابن به دنیا آمد. او چهار ساله بود که از زادگاه خویش به تهران و سپس به ملایر و شیراز رفت و از سال ۱۳۲۱ در تهران اقامت گزید در سال ۱۳۳۲ در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات تهران لیسانسه شد. بعداً دوره دکترای ادبیات فارسی را نیز گذراند چند سال دبیر ادبیات بود سپس به سازمان برنامه منتقل شد و در سال ۱۳۴۱ به کتابخانه ملی رفت و در آنجا مشغول شد. او در دهه چهل خورشیدی در تالیف ۹ مجلد از «کتابشناسی ملی ایران» در دو مرحله مشارکت داشته است.

زهری در روز شنبه ۱۵ اسفند ۱۳۷۳ در بیمارستان آسیا در تهران بر اثر سکته قلبی درگذشت.

فکر و شعر زهری

در آغاز چهارپاره سرا بود و از زمره ی شاگردان مکتب فریدون توللی بود. اما خیلی زود به نیما و قالب نیمایی روی آورد و این شیوه ی تازه را در مجموعه ی «گلایه» آشکار کرد. موضوع قطعات این دفتر رنج، تنهایی و اندوه شاعرانه است. مجموعه ی بعدی او «شب نامه» حاوی قطعات فلسفی و اجتماعی است. دو شعر «به فردا» و «لندن ۷۰» او بسیار مشهور است.

نمونه اشعار

گزیده ای از شعر لندن ۷۰ او که در غربت و در انگلیس سروده است و دیده های خود را از شهر لندن بازگو می کند (این شعر به «گلچین گیلانی» شاعر شعر مشهور باز باران با مطلع «باز باران با ترانه / با گوهرهای فراوان می خورد بر بام خانه» تقدیم شده است):

صبح باران / ظهر باران / عصر باران

شب - همه شب - باز باران

دائماً چتر است و / باران است و / بارانی...

شهر، شهر بی نگاهی است

کشف های تازه را ناخواسته،

بدرود گفته...

خانه ها با پله های چوبی پیچان

سرد / دلمرده / نمور و / تار...

هست فریادی اگر / نجواست

یا صدای سوت کشتی / یا ترن / یا کارخانه

یا طنین خسته ی زنگ کلیسا / - روز یکشنبه -

که دگر در گوش سنگین جوانان / مرده و ناآشناست...

مجموعه اشعار

• جزیره (۱۳۳۴)
• گلایه (۱۳۴۵)
• شبنامه (۱۳۴۷)
• ... و تتمه (۱۳۴۸)
• برگزیده اشعار (۱۳۴۸)
• مشت در جیب (۱۳۵۳)
• پیر ما گفت (۱۳۵۶)

منابع

• زهری، محمد
• زندگی‌نامه و آثار محمد زهری در سایت بی‌بی‌سی فارسی
• درباره محمد زهری
• زندگینامه شاعران ایرانی از رودکی تا امروز، پروین شکیبا