زغال

آتش زغال

زغال چوب یا اَنْگِشْت، ماده سبک، شکننده و سیاه‌رنگ باقی‌مانده از نیم‌سوختن چوب یا دیگر اندام‌های گیاهی و جانوری است که قسمت اعظم ترکیبات آن‌ها تبدیل به کربن شده باشد. این کربن نا خالص از ۸۵ تا ۹۸ درصد کربن تشکیل شده‌است.

منقل کباب با زغال چوب

املاء واژهٔ زغال

ذغال، زغال، زگال، ژگال، ژکال، شگال و شگار و … املاهای مختلف این واژه‌اند. (در همه‌شان حرف نخست، حرکت پیش (-ُ) دارد) اصولاً هیچ واژهٔ فارسی با ذال آغاز نمی‌شود. دکتر معین [http://www.mibosearch.com/word.aspx?wName=زغال اصولاً املای با ذال را غلط می‌داند. دهخدا چنین استدلال می‌کند که «…ظاهراً چنانکه معمول نیز همان است، با ذال صحیح باشد چه «دغل» با دال مهمله نیز به معنی خس و خاشاکی است که در حمامها سوزند».

انواع زغال

زغال لیمو

زغال لیمو نوع مرغوبی از زغال است که از چوب درخت لیمو تهیه میشود. این زغال با دوام بوده و یکدست و آرام می سوزد. کاربرد اصلی آن برای قلیان است.

زغال فشرده

زغال فشرده، شکلی از زغال چوب است که از قطعات خرد چوب و کاه و غیره تهیه میشود. این زغال معمولا کیفیتی پایین تر از زغال معمولی دارد ولی ارزان تر بوده و نسبت به اکثر زغال ها دوام بیشتری دارد. کاربرد این زغال برای کباب کردن در منقل های یکبار مصرف یا گریل روی توری است.

کاربرد زغال

پخت و پز

از زغال به عنوان سوخت در منقل یا اجاق استفاده می شود. از منقل برای پخت غذا به روش کباب کردن استفاده می‌شود. گاهی از منقل زغال افروخته برای دم کردن و گرم نگهداشتن چایی استفاده می‌شود.

مصرف توتون و تنباکو

یکی از کاربرد های اصلی زغال چوب در تهیه قلیان است. افروختن یا سرخ کردن زغال برای قلیان در زغال گردان انجام میشود. گاهی از منقل فقط برای تولید زغال افروخته استفاده می‌شود. این گونه منقل در کنار وافور یا قلیان به عنوان ابزار تدخین به کار می‌رود.

تهیه فولاد

یکی از کاربرد های سنتی زغال چوب در تهیه فولاد است.

ویژگی های زغال

برخی از ویژگی های زغال خوب به این شرح است.

• خاموش نشود و بدون باد زدن روشن بماند.
• با دوام باشد.
• دود نکند.
• گاز و بو نداشته باشد.
• جرقه نداشته باشد.
• پرحرارت باشد.
• خاکستر فراوان تولید نکند.

منابع

• لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژه‌های «ذغال»، «زغال»، «ژگال» و …
• فرهنگ معین