به
 | این نوشتار به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
| به | |
|---|---|
| |
| گل درخت به | |
| طبقه‌بندی علمی | |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | گیاهان گلدار |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | دولپه‌ای‌های نو |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | رزیدها |
| راسته: | گل‌سرخ‌سانان |
| تیره: | گلسرخیان |
| زیرتیره: | آمیگدالوئیده[۱] |
| تبار: | Maleae |
| زیرتبار: | Malinae |
| سرده: | Cydonia |
| گونه: | C. oblonga |
| نام علمی | |
| Cydonia oblonga Mill. | |
میوهٔ بـِه یا بهی (نام علمی: Cydonia oblonga) دارای گوشت خشک و کرکی است که طعمی ترش و تقریباً گس دارد.[۲] با این حال وقتی به پخته می‌شود بو و طعمی بسیار خوش دارد. برای کمپوت مناسب است و بصورت مربا و مارمالاد نیز کاربردی عالی دارد.[۳] اگر به دنبال به هستید باید به بازار کشاورزان یا مغازه‌های مخصوص سبزی مراجعه کنید. به در داخل آمریکا بیشتر از کالیفرنیا می‌آید اما این میوه بصورت جهانی در ایران (۰٫۷۵ تولید دنیا)، ترکیه، چین، ازبکستان، آرژانتین، نیوزیلند نیز پرورش می‌یابد.
درخت به درختی است از تیره گل سرخیان، جزو دسته سیبها که پشت برگ‌هایش کرک‌دار است.[۴]
به سرشار از ویتامین‌های آ و ب، و املاح آهکی و تانن است. به دارای پروتید، گلوسید، لیپید و آب است و صد گرم آن تولید ۱۱۲ کالری انرژی می‌کند. به مقوی قلب، معده و اعصاب است، و دمنوش آن آرامبخش است.[۵] درخت به را به ترکی آذربایجانی، هیوا، در رامیان و کتول، شغال، در لاهیجان و دلیجان و رودسر، توچ و در رامسر و شهسوار، سنگه می‌نامند. درخت به، در خاک‌های خشک و خیلی آهکی خوب نمی‌روید و نیازمند به خاک ژرف است.[۶]
این میوه مقوی معده و متوقف کننده اسهال‌های ساده و خونی است.[۷] در ورم حاد در روده‌ها، خونریزی‌های قاعدگی و بواسیری، اثر بسیار مؤثری دارد. به ضمن تقویت اعمال دستگاه گوارش، مخاط و سرفه کاملاً مؤثر است. دم کرده برگ‌های به برای تسکین سرفه شهرت فراوان دارد.[۸]
محتویات
آماده‌سازی[ویرایش]
به‌های عطری کوچک‌تر دارای پرزهایی روی پوست‌شان هستند که پس از شستن میوه به راحتی از بین می‌روند. مانند سیب و گلابی به را نیز می‌توان پوست کند و هسته آن را خارج نمود. با این حال بهتر است به را از درازا به دو نیم تقسیم کنیم بعد با قاشق هسته‌ها را خارج نمائیم چون محل هسته‌ها در به عمیق‌تر و گردتر از جای هسته‌ها در سیب یا گلابی می‌باشد.[۹] طبخ به موجب بهتر شدن طعم آن می‌شود. آنها را در شربت با ادویه‌هایی نظیر هل و دارچین یا با پوست لیمو و پرتقال بپزید. برای بهتر کردن کمپوتها آلو یا زردآلو خشک به آن اضافه کنید یا همانند سیبها آنها را نیز بپزید اگرچه پای به طعمی اکتسابی دارد. در برخی نقاط جهان دانه‌های به را خشک می‌کنند و به همراه مقدار کمی آب می‌پزند که به‌عنوان داروی سرفه کاربرد دارد.[۸]
گونه‌ها[ویرایش]
گونه‌های زیادی به وجود دارد که فقط دوتای آنها قابل توجه‌است. به معطر: شکلی بیضی با انتهای مخروطی دارد. پوست آن نرم، زرد و دارای گوشت سفید است. آناناسی: تاحدی شبیه گلابی برآمده‌است. پوست آن بعد از رسیدن زرد می‌شود و گوشت آن زرد رنگ و با طعم خفیفی از آناناس است.
ارزش غذایی[ویرایش]
| مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
|---|---|
| انرژی | ۲۳۸ کیلوژول (۵۷ کیلوکالری) |
| کربوهیدرات‌ها | ۱۵٫۳ g |
| فیبر | ۱٫۹ g |
| چربی | ۰٫۱ g |
| پروتئین | ۰٫۴ g |
| تیامین (ویتامین ب۱) | ۰٫۰۲ میلی‌گرم (۲٪) |
| ریبوفلاوین (ویتامین ب۲) | ۰٫۰۳ میلی‌گرم (۲٪) |
| نیاسین (ویتامین ب۳) | ۰٫۲ میلی‌گرم (۱٪) |
| پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵) | ۰٫۰۸۱ میلی‌گرم (۲٪) |
| ویتامین ب۶ | ۰٫۰۴ میلی‌گرم (۳٪) |
| اسید فولیک (ویتامین ب۹) | ۳ میکروگرم (۱٪) |
| ویتامین C | ۱۵ میلی‌گرم (۲۵٪) |
| کلسیم | ۱۱ میلی‌گرم (۱٪) |
| آهن | ۰٫۷ میلی‌گرم (۶٪) |
| منیزیم | ۸ میلی‌گرم (۲٪) |
| فسفر | ۱۷ میلی‌گرم (۲٪) |
| پتاسیم | ۱۹۷ میلی‌گرم (۴٪) |
| سدیم | ۴ میلی‌گرم (۰٪) |
| روی | ۰٫۰۴ میلی‌گرم (۰٪) |
| Link to USDA Database entry درصدها نسبی‌اند منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا | |
منابع[ویرایش]
- ↑ Potter, D. , et al. (2007). Phylogeny and classification of Rosaceae. Plant Systematics and Evolution. 266(1–2): 5–43. [Referring to the subfamily by the name "Spiraeoideae"]
- ↑ http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-0971383fc0414578b30202cc3a5d25ef-fa.html
- ↑ : به «داروئی»
- ↑ میوه ” به” منبع غنی از ویتامین C است و به دلیل فیبر زیادی که دارد، به سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند. : سایت پزشکان ایران
- ↑ دمنوش به: سایت مرجع طب سنتی ایران
- ↑ جنگل‌شناسی ساعی، جلد یک، صفحه ۲۴۲
- ↑ ** خواص میوه به : خواص گیاهان - مرکز انجمنهای تخصصی
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ تغذیه و سلامت - کلیاتی درباره میوه به
- ↑ : به
