ساعت رسمی ایران
.svg)
ساعت رسمی ایران (کد بین‌المللی IRST یا IT) نسبت به زمان‌بندی گرینویچ با توجه به تفاضل نصف‌النهاری به اضافه ۳:۳۰+ (یوتی‌سی ۳:۳۰+) است که در نیمه دوم سال همین اعمال می‌شود و در نیمه اول سال خورشیدی با اعمال ساعت تابستانی یک‌ساعت به جلو کشیده شده و به اضافه ۴:۳۰+ (یوتی‌سی ۴:۳۰+) درنظر گرفته می‌شود.
ساعت رسمی ایران هر سال در ساعت ۲۴ روز اول فروردین، یک ساعت به جلو کشیده می‌شود و در ساعت ۲۴ روز سی‌ام شهریور؛ به عقب، به حالت اوّل برگردانده می‌شود.
محتویات
ایجاد ساعت رسمی ایران[ویرایش]
تعیین این ساعت زمانی، برای کشور ایران را گروهی به ریاست دکتر محمود حسابی انجام داد. تا سال ۱۳۱۱ خورشیدی ساعت ایران، غروب‌کوک بوده و هر شهری یک ساعت داشته‌است. در این سال به همت دکتر محمود حسابی با محاسبه طول و عرض جغرافیایی و مکاتبه با گرینویچ بین‌المللی، ساعت رسمی برای کشور تعیین گردیده‌است.[۱]
قبل از ساعت رسمی[ویرایش]
قبل از وجود ساعت رسمی کشور، ظاهراً مرسوم بوده که هر صبح، هر ظهر و هر غروب، عقربه ساعت شمار روی ساعت ۱۲(روی دسته) قرار داده می‌شده‌است. به عبارت دیگر، در زمان‌های یادشده، ساعت را صفر منظور نموده و شروع جدیدی برای محاسبه ساعت در نظر می‌گرفته‌اند. به عنوان مثال ساعت چهار به معنای گذشت چهار ساعت از صبح یا از ظهر یا از شب (بسته به موقعیت زمانی) بوده‌است.[۲] در بیشتر موارد ساعت ظهرتیم و سپس غروب‌تیم بوده که با تنظیم بر روی ساعت دوازده کاربرد شرعی هم داشته و هر چند روز یک بار تنظیم دقیق می‌شده است.
تغییر ساعت در ایران[ویرایش]
در ایران، برای نخستین بار، پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷، ساعت رسمی کشور به ساعات تابستانی و زمستانی تقسیم شد.[۳] بعد از انقلاب اسلامی ایران این روند به حالت تعلیق درآمد.
در سال ۱۳۷۰ (در زمان ریاست‌جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی) بر اساس محاسباتی هیئت وزیران ایران مصوبه‌ای را به تصویب رساند که طی آن ساعت رسمی کشور همه ساله در اول فروردین یک ساعت جلو کشیده شود و در سی و یکم شهریور به حالت اول بازگردد. ادامه مطالعات در آن دوره نشان داد که حدود ۱۰۰ مگاوات کاهش مصرف در زمان پیک (اوج مصرف) حاصل شده‌است.[۴][۵] اما دولت ایران در اسفند ماه سال ۱۳۸۴ (پس از ۱۵ سال و در زمان ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد) این مصوبه را ابطال نمود. غلامحسین الهام سخنگوی وقت دولت، در زمان اعلام این تصمیم دولت اعلام نمود که بررسی کارشناسانه‌ای مبنی بر این که تغییر ساعت در کشور منجر به صرفه‌جویی در مصرف انرژی در کشور شده باشد، وجود ندارد. وی دلیل لغو مصوبه قبلی هیئت دولت را «سردرگمی بخش‌های زیادی از جامعه در اثر تغییر ساعت رسمی کشور» و «عدم وجود بررسی‌های دقیق وکارشناسانه برای تأیید صرفه جویی در مصرف برق با روش تغییر ساعت» اعلام نمود.[۳] این ادعا در حالی مطرح می‌شد که مدتی قبل از آن مدیر دفتر مدیریت مصرف برق شرکت توانیر از کاهش ۱٫۵ درصدی مصرف برق با تغییر ساعت رسمی کشور در اول فروردین خبر داده بود، و میزان این صرفه جویی ظرف ۶ ماه را بیش از ۷۵ گیگاوات ساعت تخمین زده بود.[۳] هم‌چنین برخی نمایندگان مجلس در موافقت با توقف تغییر ساعت، ثابت بودن ساعت را کمکی به بجا آوردن فریضه‌های دینی و کم کردن اتلاف زمان بین نماز و ساعت کار معرفی کردند.[۶]
پس از آن در سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ نمایندگان مجلس شورای اسلامی، طرح‌هایی را در دستور کار خود قرار دادند تا دولت را مکلف به تغییر ساعت رسمی کشور در شش‌ماهه نخست سال نمایند[۷] اما در نهایت این طرح‌ها به‌صورت قانون در نیامدند. این در حالی بود که منابع مختلف پیشنهادهای مختلفی، هم‌چون تاریخ‌هایی جدید برای آغاز و پایان تغییر ساعت در سال را مطرح می‌کردند.[۵]
در نهایت در روز ۳۱ مرداد ۱۳۸۶ قانونی مشتمل بر یک مادهٔ واحده مبنی بر تغییر ساعت رسمی کشور به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
بنا بر این قانون، ساعت رسمی کشور «ایران» هر سال در ساعت ۲۴ روز اول (ساعت ۰۰:۰۰:۰۰ روز دوم) فروردین، یک ساعت به جلو کشیده می‌شود و در ساعت ۲۴ روز سی‌ام (ساعت ۰۰:۰۰:۰۰ روز سی‌ویکم) شهریور؛ به عقب کشیده شده، یعنی به حالت اوّل برگردانده می‌شود.[۸][۹][۱۰]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ کتاب استاد عشق، زندگی و تلاش‌های پروفسور سید محمود حسابی، چاپ سی و دوم، ۱۳۸۷
- ↑ سفرنامه حاج ایاز خان قشقایی، به کوشش پرویز شاکری، چاپ کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۸
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «ساعت تغییر نکرد، برق رفت». خبرگزاری آفتاب، ۱۳ تیر ۱۳۸۵. بازبینی‌شده در ۳۰ آوریل ۲۰۰۷.
- ↑ «ساعت رسمی ایران دیگر جلو-عقب کشیده نمی‌شود». گزارش. بی‌بی‌سی فارسی، یکشنبه ۱۹ مارس ۲۰۰۶. بازبینی‌شده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۶.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «امکان تغییر ساعت رسمی از ابتدای اردیبهشت». شریف نیوز، ۴ مارس ۲۰۰۷. بازبینی‌شده در ۳۰ آوریل ۲۰۰۷.
- ↑ «مشروح اظهارات موافقان و مخالفان طرح تغییر ساعت رسمی ایران». گزارش. ایسنا، ۰۴-۱۰-۲۰۰۷. بازبینی‌شده در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۶.
- ↑ «تعیین تکلیف تغییر ساعت رسمی کشور». خبرگزاری مهر، ۶ مارس ۲۰۰۷. بازبینی‌شده در ۳۰ آوریل ۲۰۰۷.
- ↑ «روزنامهٔ رسمی جمهوری اسلامی ایران، سال شصت و سوم، شماره ۱۸۲۴۲،». سه‌شنبه ۲۴ مهر ۱۳۸۶. بازبینی‌شده در ۱۳ مارس ۲۰۰۷.[پیوند مرده]
- ↑ «زمان تغییر ساعت رسمی کشور». mashreghnews.ir. ۲۹ اسفند ۱۳۹۲. بازبینی‌شده در ۲۰۱۴-۰۹-۱۶.
- ↑ «روزنامه رسمی کشور - پایگاه اطلاعاتی قوانین و مقررات کشور از سال 1285 تا 1388». dastour.ir. بازبینی‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۴.
پیوند به بیرون[ویرایش]
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
