آذری‌های داغستان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
آذری‌های داغستان
کل جمعیت
۱۳۰٬۹۱۹ (۲۰۱۰)
مناطق با جمعیت قابل توجه
شهرستان دربند، دربند، داگستانسکیه اوگنی، مخاچ‌قلعه، کیزلیار، خاسافیورت و بویناکسک
زبان‌ها
ترکی آذربایجانی, روسی
دین
اسلام(شیعه)
Pht-Vugar Ibadov eurovision (5).jpg

بخشی از مقاله‌های مرتبط با
 مردم آذری
فرهنگ

معماری • هنر • آشپزی
رقص • لباس • فولکوریک • ادبیات
زبان • موسیقی • تئاتر • دین
بر حسب مناطق زندگی

ایران • جمهوری آذربایجان • گرجستان

ترکمنستان • آمریکا • روسیه (داغستان)
ترکیه • فرانسه • ارمنستان • بریتانیا

بلاروس • قزاقستان • قرقیزستان • ازبکستان

کانادا • آلمان • اوکراین • خارج از کشور
آزارها

وقایع مارس • ژانویه سیاه
کشتار خوجالی • اخراج از ارمنستان

جیلوها • حمله به آذربایجان
درگاه آذربایجان
جمعیت بومیان آذربایجانی اهل داغستان با رنگ زرد مشخص شده‌است.

آذری‌های داغستان (به ترکی آذربایجانی: Dağıstan azərbaycanlıları)، (به روسی: Азербайджанцы в Дагестане) شاخه‌ای از مردمان آذری بومی جمهوری داغستان[۱][۲]و یکی از ۱۳ قومیت داغستان[۳] که با ۱۳۰٬۹۱۹ نفر جمعیت[۴] و جمعیت کل ۴/۵٪ از داغستان[۵] و از لحاظ جمعیت ششمین گروه قومی این جمهوری به شمار می‌رود.

تغییرات جمعیتی[ویرایش]

داغستان منطقه بومی‌نشین آذری بر پایه آخرین سرشماری سال ۲۰۱۰ میلادی ۱۳۰٬۹۱۹ نفر آذربایجانی داشته‌است.[۶] با این حساب، ششمین قومیت این جمهوری و ۴/۵٪ از کل جمعیت جمهوری داغستان، آذربایجانی‌تبار است. در بیش از ۲۰ شهر و روستا اهالی آذربایجانی سکونت دارند، که بیشترین و مهمترین تجمعشان در دربند است، که ۱/۳ جمعیت شهر را شامل می‌شوند.[۷]

۱۹۲۶[۸] ۱۹۳۹[۹] ۱۹۵۹[۱۰] ۱۹۷۰[۱۱] ۱۹۷۹[۱۲] ۱۹۸۹[۱۳] ۲۰۰۲[۱۴] ۲۰۱۰[۴]
۲۳٬۴۲۸ ۳۱٬۱۴۱ ۳۸٬۲۲۴ ۵۴٬۴۰۳ ۶۴٬۵۱۴ ۷۵٬۴۶۳ ۱۱۱٬۶۵۶ ۱۳۰٬۹۱۹

مناطق آذربایجانی‌نشین[ویرایش]

آذری‌های داغستان به صورت عمده در حاشیه دریای خزر، و در شهرستان دربند با ترکبیب جمعیتی بیش از ۵۸٪ ساکن هستند.[۱۵] بیش از ۳۱٪ مرکز شهرستان، دربند را نیز مردمان آذربایجانی تشکیل می‌دهد.[۱۶] همچنین ۲۶٫۳٪ داگستانسکیه اوگنی[۱۷]، بیش از ۱۶٪ شهرستان تاباراسان[۱۸]، ۳٪ از جمعیت شهرستان قیزلیار، ۲٫۳٪ از جمعیت شهرستان روتال را آذربایجانی‌ها تشکیل می‌دهند.[۱۹]و در سایر شهرهای داغستان نظیر مخاچ‌قلعه، خاسافیورت، بویناکسک و کیزلیار اقلیتی کوچک ساکن هستند.[۲۰]

فرهنگ و زبان[ویرایش]

در جمهوری داغستان، زبان ترکی آذربایجانی یکی از زبان‌های رسمی مصوب و قانونی مجلس روسیه در این منطقه می‌باشد، مجلات و روزنامه‌های بسیاری نظیر "دربند" و "وطن" در داغستان به زبان ترکی آذربایجانی منتشر می‌شود. در ۷۲ مدرسه دولتی جمهوری داغستان؛ زبان ترکی آذربایجانی به عنوان زبان دوم، در کنار زبان روسی، به مردمان آذربایجانی داغستان آموزش داده می‌شود. و از سال ۱۹۰۴ میلادی تئاتر فولکوریک آذربایجانی در دربند بنیان‌گذاری شده‌است.[۲۱] در خانه فرهنگ و رادیو و تلویزیون داغستان برنامه‌ها به زبان ترکی آذربایجانی نیز پخش و اجرا می‌شود.

از نظر تاریخی آذری‌های داغستان به قالی‌بافی نیز مشغول هستند، تولید و ساخت جواهرات و ظروف مسی نیز در بین‌شان رواج دارد.[۲۲] روستانشینان آذری داغستان اغلب به شغل کشاورزی مشغول هستند.[۲۳]به صورت کلی آذربایجانی‌ها در بخش کشاورزی، دامداری و دامپروری فعالیت می‌کنند.

دین و مذهب[ویرایش]

اکثریت آذربایجانی‌های داغستان را شیعیان تشکیل می‌دهند.[۲۴]

پیوند به بیرون[ویرایش]

ویدئو[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ http://lawru.info/base89/part7/d89ru7364.htm
  2. ↑ http://www.tsumada.ru/ru/text/1028
  3. ↑ "Азербайджанцы: взгляд из Дагестана". Независимая газета. 2001-10-16. Archived from the original on 2012-04-27.  Unknown parameter |autor= ignored (|author= suggested) (help)В Дагестане азербайджанцев не считают диаспорой, они здесь коренной народ - один из 14 так называемых титульных народов, записанных в республиканской Конституции.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ "Всероссийская перепись населения 2010 года. Национальный состав населения по регионам России". «Федеральная служба государственной статистики». Archived from the original on 2012-04-27. 
  5. ↑ "Республика Дагестан". Газета «Коммерсантъ». 21.05.2010. Archived from the original on 2012-04-27.  Check date values in: |date= (help)
  6. ↑ http://www.perepis-2010.ru/results_of_the_census/tab7.xls
  7. ↑ [۱]
  8. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1926 года. Национальный состав населения по регионам РСФСР". «Демоскоп». Archived from the original on 2012-03-01. 
  9. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1939 года. Национальный состав населения по регионам России". «Демоскоп». Archived from the original on 2012-04-27. 
  10. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1959 года. Национальный состав населения по регионам России". «Демоскоп». Archived from the original on 2012-04-27. 
  11. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1970 года. Национальный состав населения по регионам России". «Демоскоп». Archived from the original on 2012-04-27. 
  12. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1979 года. Национальный состав населения по регионам России". «Демоскоп». Archived from the original on 2012-04-27. 
  13. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по регионам России". «Демоскоп». Archived from the original on 2012-04-27. 
  14. ↑ "Всероссийская перепись населения 2002 года. Национальный состав населения по регионам России". «Демоскоп». Archived from the original on 2012-02-18. 
  15. ↑ Правительство Республики Дагестан
  16. ↑ "Руководитель Дербента посетил мероприятие мусульман-азербайджанцев". ИА REGNUM. 28.07.2010. Archived from the original on 2012-04-27.  Check date values in: |date= (help)
  17. ↑ http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rndaghestan.html
  18. ↑ Официальный сайт Президента Республики Дагестан — Национальный состав Табасаранского района
  19. ↑ «Гордость Отчизны» — Национальный состав республики Дагестан
  20. ↑ Islam and the Problems of National Security in the Southern Federal District by K. Khanbabaev. RIA-Dagestan News Agency. 5 September 2005. Retrieved 15 September 2006 (in Russian)
  21. ↑ History of the Azerbaijani State Drama Theatre in Derbent.
  22. ↑ The Peoples of Dagestan. Lakia.net. Retrieved 15 September 2006 (in Russian)
  23. ↑ http://anthropologie.kunstkamera.ru/files/pdf/013/13_magomedkhanov.pdf
  24. ↑ М. Р. Курбанов, Г. М. Курбанов Религии в истории народов Дагестана. — Махачкала. : «Народы Дагестана», 2006. — С. 205
قفقاز
Regions with Azerbaijani population.
خاورمیانه
آسیای میانه
اروپا
آمریکا
سایر
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=آذری‌های_داغستان&oldid=15196930»