رضا استادی

رضا استادی

شناسنامه
نام کامل	رضا استادی
تاریخ تولد	۱۳۱۶
زادگاه	تهران ایران
محل تحصیل	تهران، قم، نجف
محل زندگی	قم
اطلاعات علمی
تالیفات	کتابنامه نهج‌البلاغه کتابنامه امام صادق (ع) اصول دین برای همه شهری در قرآن و حدیث مدارک نهج‌البلاغه و ...

آیت‌الله رضا استادی مقدم تهرانی (زادهٔ ۱۳۱۶ در تهران)، محقق، مدرس، مؤلف، امام جمعهٔ قم، نماینده دوره‌های سوم و چهارم مجلس خبرگان رهبری، عضو شورای عالی مدیریت حوزهٔ علمیهٔ قم و عضو برجستهٔ جامعهٔ مدرسین حوزهٔ علمیهٔ قم است.

تولد و دوران کودکی

او در سال ۱۳۱۶ در خانواده‌ای مذهبی در تهران زاده شد. پدرش حاج خداداد، که مردی متدین بود، در سال ۱۳۷۲ در گذشت.

دوران تحصیل

در سن ۷ سالگی به دبستان رفت و در ۱۲ سالگی تحصیلات دورهٔ ابتدایی را به پایان رساند. پس از آن تا سن ۱۶ سالگی به کار کردن پرداخت. در ۱۶ سالگی به مسجد امین الدوله بازار تهران و مدرسهٔ علمیهٔ مروی رفت و تحصیل علوم دینی را شروع کرد. نزدیک به ۴ سال از دوران طلبگی را در تهران گذراند.

سپس به حوزهٔ علمیهٔ قم رفت و در دروس دورهٔ سطح شرکت کرد. با گذشت نزدیک به ۱۰ سال در دروس خارج فقه و اصول شرکت کرد و از استادان برجستهٔ آن روزگار بهره برد. همچنین او در سفر به عتبات عالیات برای چند ماه از درس خارج برخی از استادان آنجا هم بهره برد.

او در این سال‌ها به گردآوری و مطالعهٔ کتاب‌ها علاقه داشت، که این موضوع بعدها زمینهٔ روحیهٔ پژوهش‌گری در او شد. همچنین در این سال‌ها او در دروس اخلاق اساتید حوزهٔ علمیهٔ تهران و قم حاضر می‌شد.

استادان

از اساتید او در قم می‌توان به آیت‌الله ستوده، میرزا حسین نوری، ابوالقاسم خزعلی، محمد شاه‌آبادی، جعفر سبحانی، حسین‌علی منتظری، مکارم شیرازی، سلطانی بروجردی، آذری قمی اشاره کرد. درس اخلاق و توسل را نزد آیت‌الله شیخ عباس طهرانی و حسین فاطمی فرا گرفت.

با پایان دورهٔ سطح در دروس آیات عظام سید حسن فرید اراکی، سید محمد محقق داماد یزدی، شیخ عباسعلی شاهرودی، سید محمدرضا گلپایگانی، سید کاظم شریعتمداری، محمدعلی اراکی، و سید موسی شبیری زنجانی شرکت کرد، و در طول دوران حضور در نجف در درس خارج سید روح‌الله خمینی، سید ابوالقاسم خویی و سید محمد باقر صدر شرکت کرد. او همزمان با دوران تحصیلش که حدوداً ۲۰ سال بود، به تدریس نیز پرداخت.

فعالیت‌های علمی

از سال‌های ابتدای تحصیل به منظور تبلیغ به مناطق مختلفی سفر کرد تا مردم آنجا را ارشاد کند. از کارهای مهم او، تهیه، نتظیم و چاپ آثار کنگره‌های شیخ مفید، مقدس اردبیلی، و آقا حسین خوانساری است که نزدیک به ۵ سال، از وقتش را صرف آن کرد. پس از آن نیز تنظیم آثار کنگرهٔ فاضلین نراقی و نخبگان گلپایگان بر عهدهٔ او بود.

او برای ۳ سال مدیر حوزه علمیه قم و ۵ سال سرپرست کتابخانهٔ مسجد اعظم بود و چند سالی است که از اعضای شورای عالی حوزهٔ علمیهٔ قم است. او نزدیک به ۶ سال از اعضای هیئت امنای دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۳ سال عضو مشاوران کتابخانه آستان قدس رضوی و به همراه آیت‌الله خرازی، نزدیک به ۳۰ سال است که در هیئت مدیرهٔ مؤسسهٔ «در راه حق» می‌باشد.

تالیفات

او از سال ۱۳۵۰ تاکنون در کنار تدریس، به تألیف، تصحیح و ترجمه نیز پرداخته‌است. برخی از کتاب‌های تألیفی او به شرح زیر است:

1. فهرست کتاب‌های خطی کتابخانه مدرسه فیضیه
2. فهرست کتاب‌های خطی کتابخانه عمومی آیت‌الله گلپایگانی
3. فهرست کتاب‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه قم
4. فهرست کتاب‌های خطی کتابخانه مسجد اعظم قم
5. فهرست کتاب‌های خطی کتابخانه مدرسه مروی
6. فهرست صد و شصت نسخه خطی
7. آشنایی با چند نسخه خطی
8. فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه حسینیه شوشتری‌های نجف
9. فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه آقای طبسی حائری
10. فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه حاج شیخ علی خوانساری
11. فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مرحوم حجت کوهکمره‌ای
12. فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجازی‌ها
13. فهرست صد نسخه از نسخه‌های خطی حاج آقا اسماعیل هدایتی
14. فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه امامزاده هلال آران و بیدگل
15. فهرست دویست و سی نسخه خطی (این هفت فهرست در مجلات گوناگون به چاپ رسیده است)
16. فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مرحوم آقا سید مصطفی صفایی خوانساری
17. کتابنامه نهج‌البلاغه
18. کتابنامه امام صادق (ع)
19. اصول دین برای همه
20. شهری در قرآن و حدیث
21. مدارک نهج‌البلاغه
22. تحقیق در یک مسئله فقهی
23. شفاعت در قرآن و حدیث
24. چهل داستان
25. امامت در چند درس
26. تحقیقی دربارة دعای ندبه
27. توضیحی پیرامون غنیمت در آیة خمس
28. بررسی قسمتی از کتاب شهید جاوید
29. کلمات الاعلام حول جواز الشهادة بالولایة فی الاذان و الاقامه
30. یادنامه علامه سید ابوتراب خوانساری
31. خاتمیت از دیدگاه عقل و قرآن و حدیث
32. ده رساله
33. بیست مقاله
34. سی مقاله
35. چهل مقاله
36. مقدمه‌ای بر ملل و نحل
37. شرح احوال و آثار محقق حلی
38. رساله‌ای پیرامون لغت نامه دهخدا (وی در این کتاب طی اظهار نظری عجیب بیان می‌دارد که به شخص مرحوم دهخدا بواسطه تمسخر روحانیت در چرندیات کتاب چرند و پرند هیچ ارادتی ندارد و ایضاً وی را علامه نمی‌داند)
39. شرح حال آیت‌الله العظمی اراکی (ره)
40. سی جلسه پیرامون قرآن و عترت
41. بیست مجلس پیرامون عهدنامه مالک اشتر
42. اصول عقاید
43. آیینه صدق و صفا
44. گزیده منتهی الآمال
45. مختصر نجم الثاقب
46. آشنایی با تفسیر و مفسران
47. فدک
48. سرگذشت کتاب شهید جاوید
49. هفتاد و دو منبر
50. دانشمندان شیعه
51. دانشمندان گلپایگان
52. شرح احوال خاندان نراقی
53. نوزده ستاره و یک ماه
54. من اعلام الشیعة
55. ابناء الزهراء ابناء الرسول
56. شرائط اجتهاد
57. مجموعه مقالات دربارهٔ حدیث
58. رؤیای نور
59. نگاهی به خوانسار

او تا به حال نزدیک به ۱۵۰ مقاله نوشته‌است که پس از چاپ در مجلات در قالب کتب، تجدید چاپ شده‌است. همچنین او به تصحیح کتاب‌های زیادی پرداخته که از آن جمله می‌توان به الکافی فی الفقه، تقریب المعارف، نفس المهموم، دو جلد از جواهر الکلام، المسلک محقق حلّی، نه رساله از محقق حلّی، منهج الرشاد، هفده رساله فارسی، چهارده رساله عربی، سی رساله مرحوم آقامیرزا احمد آشتیانی اشاره کرد.

او به چاپ کتاب‌هایی چون میزان الطالب، چهارده جلد از تفسیر نور، التوازن الاسلامی، الحکومة الاسلامیة فی روایات الشیعة و چند جلد از تألیفات آیت‌الله العظمی اراکی نظارت داشته‌است.

فعالیت‌های سیاسی

در دوران پیش از انقلاب در مبارزات بر ضد حکومت پهلوی به ایفای نقش پرداخت و پس از وقوع انقلاب نیز به عضویت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم درآمد.

برخی از مسؤولیت‌های او پس از انقلاب ایران (۱۳۵۷) به شرح زیر است:

• مدیریت حوزه علمیه قم
• عضویت در شورای نگهبان با حکم آیت‌الله خامنه‌ای
• نمایندگی مجلس خبرگان در دوره سوم از استان تهران
• سرپرست کتابخانه مسجد اعظم قم
• عضو هیئت امنای دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
• عضو هیئت مدیره موسسه در راه حق
• عضو مشاوران کتابخانه آستان قدس رضوی
• عضویت در شورای عالی حوزه
• امام جمعه سابق قم

وی هم‌اکنون در حوزه علمیه قم به تدریس، فعالیت‌های علمی، پژوهشی و تبلیغی مشغول است.

منابع

• زندگینامه در وبگاه جامعهٔ مدرسین حوزهٔ علمیهٔ قم
• شبکه اطلاع‌رسانی اجتهاد
• وبگاه اندیشوران

پیوند به بیرون

• گفتگو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین حاج شیخ رضا استادی