باجگیران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
باجگیران
کشور  ایران
استان خراسان رضوی
شهرستان قوچان
بخش باجگیران
نام(های) قدیمی باژگیران
سال شهرشدن دوره قاجار
مردم
جمعیت ۸۳۷ نفر
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا ۱۷۲۴ متر
آب‌وهوا
میانگین بارش سالانه ۲۴۰ میلی‌متر

باجگیران شهری است در استان خراسان رضوی در شرق ایران. این شهر در بخش باجگیران شهرستان قوچان قرار دارد. این شهر نقطهٔ صفر مرزی بین ایران و ترکمنستان است.

جمعیت این شهر در سال ۱۳۸۵، برابر با ۸۳۷ نفر بوده‌است.[۲]

شهر باجگیران در شمال غربی کوه سَمْخُل (مرتفع‌ترین قله ۲۲۶۰ متر) واقع است. دره‌های کوه سمخل دارای مرغزار و جنگل است و در ۷۸ کیلومتری شمال شهر قوچان و دو کیلومتری جنوب مرز ایران و جمهوری ترکمنستان قرار دارد.

بیشتر مردم آن از کرمانج‌های تیرهٔ سیوکانلو هستند که از شرق ترکیه به این منطقه مهاجرت کرده‌اند زبان‌های متداول در شهر بیشتر کرمانجی، ترکی و فارسی است. مذهب تمامی اهالی شیعه دوازده‌امامی است.[۳]

در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۰۸ زمین لرزه‌ای شمال شرقی ایران و ترکمنستان را لرزاند که براثر آن خانه‌های باجگیران آسیب دید.[۴][۱]

تاریخچه[ویرایش]

محل این شهر در قدیم زمستانگاه کُردهای تیرهٔ کیلانلو بود.[۵]

اداره گمرگات ایران در زمانی که در دوره قاجار به بلژیکی‌ها واگذار شده‌بود برای گرفتن سهم دولت از کالاهایی که از مرز عشق‌آباد خارج می‌شد باج‌گیرهایی را که اسب و تفنگ داشتند برای این کار استخدام کرد. این افراد باج‌گیر نخست در روستای بردر (در ۸ کیلومتری باختر باجگیران) جای گرفتند. بعداً که این گروه به محل کنونی شهر باجگیران انتقال یافتند نام آن‌ها (باجگیران) نیز به محل جدید داده شد. محل گمرک نخست ساختمان حاتم بیک، سپس کاروانسرای حاجی قربان و پس از آن به محل فعلی که با کمک آلمانی‌ها ساخته شده‌است منتقل شد.[۳]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ دانشنامهٔ جهان اسلام، سرواژهٔ باجگیران.
  2. «سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵، جمعیت تا سطح آبادی‌ها بر حسب سواد»(فارسی)‎. مرکز آمار ایران، ۱۳۸۵. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۲. 
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ گمرک جمهوری اسلامی ایران: حوزه نظارت خراسان رضوی. بازدید: مارس ۲۰۱۰.
  4. نیکلاس امبرسز، چارلز. ملویل، تاریخ زمین لرزه‌های ایران، ترجمه ابوالحسن رَده، تهران ۱۳۷۰ خ. ص ۲۱۵–۲۱۶ [۱].
  5. کلیم‌الله توحدی، حرکت تاریخی کرد به خراسان در دفاع از استقلال ایران، مشهد، ج ۲، ۱۳۶۴ خ. ج ۲، ص ۱۸۷)