بخش عمارلو
مختصات: ۳۶°۴۱′۴۲″ شمالی ۴۹°۴۸′۰۴″ شرقی / ۳۶.۶۹۵° شمالی ۴۹.۸۰۱° شرقی
این مقاله دارای فهرستی از منابع، پیوندهای بیرونی یا بخش مطالعهٔ بیشتر است، اما به خاطر نداشتن پانویس و یادکردهای درونخطی، منابع آن همچنان مبهم هستند. لطفاً با افزودن یادکردهای دقیق این مقاله را بهبود دهید. |
این مقاله احتمالاً حاوی تحقیق دست اول است. (۲۴ مه ۲۰۱۵) |
سوسن چلچراغ
|
|
اطلاعات کلی | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | گیلان |
شهرستان | رودبار |
نام محلی | امارلو |
نامهای دیگر | امارلو |
نامهای قدیمی | فاراب |
|
|
مردم | |
جمعیت | ۳۵۰۰۰نفر |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۷۴۷٫۵ کیلومتر مربع |
ارتفاع از سطح دریا | ۱۷۱۰ متر |
آبوهوا | |
روزهای یخبندان سالانه | ۵۰ |
اطلاعات روستایی | |
رهآورد | گردو، آلبالو، گیلاس، قیسی، آلوچه، انار، رب انار، زیتون، برنج، خشکبار، لبنیات، نان کماچ |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۱۳۲۶۲۹ |
وبگاه رسمی | سایت بخش عمارلو |
بخش عمارلو در استان گیلان، در نیمه خاوری شهرستان رودبار، جهت شمالی شهر لوشان، قراردارد. مرکز بخش عمارلو، شهرجیرنده، و این بخش دارای دو دهستان جیرنده و دهستان کلیشم است.
محتویات
نام عمارلو[ویرایش]
برخی این نام را برگرفته از نام قوم آمارد میدانند که زمانی از سفیدرود تا رود آمل ساکن بودهاند و پایهگذار تمدن کهن مارلیک بودهاند. هم چون این گفته میشود نام عمارلو برگرفته از نام یکی از اقوام کُرد (کرمانج) زبان است که حدود ۳۰۰ سال پیش توسط نادرشاه افشار به منطقه برای دفاع از ایران در برابر قوای روسیه تزاری کوچانده شدند. ایشان نیز با ورود به منطقه نام آن را به عمارلو تغییر دادند که کم و بیش همین شهرستان رودبار کنونی است. این منطقه پیش تر گستره وسیع تری داشت به طوری که حتی در زمان ابراهیم خان عمارلو تنکابن را نیز شامل میشد.
تقسیمات کشوری[ویرایش]
بخش عَمارلو در شهرستان رودبار، استان گیلان، شمال ایران،[۱] جای دارد. این بخش از جمله چهار بخش شهرستان رودبار، با مرکزیت شهر جیرنده (جیریندیه) است.
- بخش عمارلو دارای دو دهستان است و یک شهر:
- دهستان جیرنده (فاراب)
- دهستان کلیشم
شهر: جیرنده (جیریندیه)
پیشینه تقسیمات کشوری منطقه عمارلو[ویرایش]
بخش عمارلو درگذشته دهستانهای پیرکوه، و خورگام را نیز در بر میگرفت؛ اما اکنون، دهستان پیرکوه به بخش دیلمان در شهرستان سیاهکل پیوند زده شده است و دهستان خورگام نیز با نام بخش خورگام از بخش عمارلو جدا شده است.
جغرافیای طبیعی[ویرایش]
ییلاقهای عمارلو[ویرایش]
ییلاقهای عمارلو با ارتفاعی بیش از ۲۲۰۰ متر از سطح آبهای آزاد دارای آب و هوای کوهستانی میباشند. نکته قابل توجه درباره آب و هوای منطقه عمارلو به ویژه ییلاقهای آن سبز و خرم ولی شرجی نبودن منطقهاست که این منطقه و ییلاقهایش را در استان گیلان متمایز میکند. ییلاق دیزآب طارم
ییلاق های بخش عمارلو | ||
داماش | دوسلان | دوسالدیه | خلشکوه | گلچالکی | گیاش | سنگه دیل | لاباربن | ویستان | شینه چاک | پوسرا | پلنگکوه | یالس تپه | بیلیش | بربن | نفتهچال | چنگش | چیچال | مقشر | استلیسرا | اربوناو | میانهسو | |
کبوتر چاک
جغرافیای گیاهی[ویرایش]
رویشگاه گیاهان ارتفاعات و جنگلی زیر میباشد:
• سوسن چلچراغ • سرو • مهر سلیمان • بابونه • گل گاوزبان • ازگیل • آلوی وحشی • بنه • راش شرقی
باغ داری فراوردههای باغی عمارلو، این میوهها را در بر میگیرد:
• انار - در روستای انبوه • گردو • فندق • سیب • گلابی • ازگیل • زیتون • آلبالو • ذغال اخته • زردآلو • به • انگور • انجیر
جغرافیای جانوری[ویرایش]
گراز، موش خرما و سنجاب و روباه از پستانداران غالب منطقه شمرده میشوند. خزندگان غالب نیز مارهای سمی میباشند. پرندگانی همانند کبک، قمری، تیهو، بلدرچین و شانه بسر در لابلای درختان و بوتهها به فراوانی دیده میشوند.
دامپروری مردم عمارلو در کنار باغداری به دامداری نیز میپردازند:
پرورش پرندگان اهلی نیز معمولاً در حیاط هر خانهای رایج است:
پرورش زنبور عسل نیز سالیان زیادی است که در باغها انجام میشود.
جغرافیای مذهبی[ویرایش]
در تاریخ بومی، آئین های مهری، زیدی، اسماعیلی و جعفری در این سرزمین پیروانی داشته اند:
آئین مهری[ویرایش]
پیش از ورود اسلام به ایران و حتی مدتها پس از ورود آن کیش مهرپرستی داشتهاند که آثاری همچون جام زرین عمارلو و بناهایی با نام کولهسر گواه این موضوع است.
آئین زیدی[ویرایش]
سپس، مذهب زیدیه در این منطقه گسترش یافت.
آئین اسماعیلی[ویرایش]
زمانی نیز، قلعههای آن از جمله پایگاههای اسماعیلیه بودهاست.
آئین جعفری[ویرایش]
اما، امروزه همه ایشان شیعه جعفری می باشند؛ آرامگاه های فرزندان و نوادگان امامان شیعه، در این منطقه، به فراوانی به چشم می خورند.
جغرافیای تاریخی[ویرایش]
وسیع ترین گستره عمارلو، در اواخر افشاریان و اوائل زندیان، بودهاست. سرزمین عمارلو در این زمان، تا کرانههای دریای قزوین کشیده شده بود و منطقه تنکابن و طارم را نیز در بر میگرفت.
{{Navbox |bodyclass=hlist | title = آثار تاریخی بخش عمارلو | name = آثار تاریخی بخش عمارلو
جغرافیای انسانی بخش عمارلو[ویرایش]
جمعیت[ویرایش]
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش عمارلوی شهرستان رودبار در سال ۱۳۸۵ برابر با ۸۳۲۲ نفر بودهاست.[۲]
زبانهای بخش عمارلو[ویرایش]
دو زبان در روستاهای عمارلو وجود دارد: تاتی و كردى كرمانجى
تاتی[ویرایش]
• پاکده • پارودبار • معدن سنگرود • داماش جیرنده • گوورد • یکنم • ایینه ده • بیورزین • اسکابن • انبوه • خرمکوه • کلیشم • لایه • ناوه • نواخان لایه • نواخان ناوه • ویه • شهر جیریندیه • ناش • لیاول علیا •
كردى[ویرایش]
• سنگرود • زکابر • دشترز • کره رود • کرماک بالا • زردکش • دگاسر • گردلات*پشتکلا*نوده*دوسالده*گپل*سیبون*گرده ویشه • ناش
نام داران عمارلو[ویرایش]
- منوچهر سلیمی
- ستار سلیمی
- میرزا احمدخان عمارلویی
- نوش آفرین
- علیرضا جهانبخش
- پروفسور شهرام محمد نژاد آینه ده
- شاهین صمدی
- مه آفرید امیر خسروی
- باقر پرهام
امامزادههای عمارلو[ویرایش]
- امامزاده محمد حنفیه در روستای بیورزین،[۳]
- امامزاده احمد و محمد در روستای ناوه،[۳]
- امامزاده طاهر خرمکوه در روستای خرمکوه
- امامزاده ابوالحسن در روستای انبوه
- شاهزاده عسگر، بی بی زَنِ خاتون و امامزاده محمد در شهر جیرنده
- امام زاده اسماعیل پشتکلاه خورگام
- امام زادگان طیب و طاهر در روستای پاکده
- امام زاده مهدی و هادی در روستای شاه شهیدان
- امام زاده اشرف الدین در روستای چمبل
- امام زاده بابا خور ملک در سوسف
- امام زاده صلاح دین لیاول علیا
- امام زاده جعفر(ع) شهرستان طارم شهر آببر منطقه پيرهمدان
- امام زادگان هاشم وعوف(ع) شهرستان طارم شهرآببر
خوراک عمارلو[ویرایش]
خوراک منطقه برگرفته از سنتها و فراوردههای بومی است:
فراوردههای شیری[ویرایش]
• پنیر مزگتی • پنیر پوستی • پنیر عمارلو • ماست چکیده • سرشیر
فراوردههای گیاهی[ویرایش]
• روغن زیتون • رب انار • مربا • گردو • فندق • گندم • عدس • ارموت • لوبیا
نان[ویرایش]
• نان شیری • نان تخم مرغی • نان گردو • تاوه درانگن • نان گورت • نان پنجاکش • کلانی
خوراک گوشتی[ویرایش]
• کباب • شامی رودباری - همراه انار سرخ کرده • چلو گوشت
خوراک گیاهی[ویرایش]
خورش[ویرایش]
• مسما - آمیخته فسنجان و سبزی محلی • قیمه
دسترسی[ویرایش]
- راه بره سر-داماش
- راه لوشان-جیرنده
- راه جیرنده-کلیشم
- راه جیرنده-داماش
- راه داماش-دوسلان
- راه دوسلان-گلچالکی
- راه خرمکوه-بره سر
- راه بره سر- پشتکلاه
- راه نوده ناش -دیلمان
- راه ناش - داماش
نگارخانه[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ اطلس گیتاشناسی استانهای ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
- ↑ «سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵، جمعیت تا سطح آبادیها بر حسب سواد» (فارسی). مرکز آمار ایران، ۱۳۸۵. بایگانیشده از نسخهٔ اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۲.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ دیلمستان: تصاویری از مناطق زیارتی بخش عمارلو رودبار
منابع[ویرایش]
- (تاریخ گیلان) نوشته رابینو، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
کتابشناسی[ویرایش]
- عزیز و نگار - انتشارات ققنوس - نویسنده علیخانی
- حرکت تاریخی ایل کرد به خراسان - انتشارات مرو – نویسنده کلیمالله توحدی
پیوند به بیرون[ویرایش]
- سایت اینترنتی روستای خُرّمکوه- عمارلو
- سایت اینترنتی عمارلو
- تصاویر داماش تا خلشکوه
- اداره آموزش و پرورش
http://www.ariapedia.com/1390/%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%86-%D8%B5%D9%85%D8%AF%DB%8C/
|
|