بخش رودبار الموت شرقی

بخش الموت شرقی از بخش های شهرستان قزوین ، استان قزوین شناخته می شود. بخش الموت شرقی در رشته‌کوه‌های البرز، واقع در شمال خاوری استان قزوین، جنوب رودبار زیتون از استان گیلان، و خاور طالقان جای دارد.

نامگذاری

درباره نام الموت سه دیدگاه وجود دارد:

• الموت واژه‌ای است مرکب از دو واژه «آله» و «اموت». نویسنده برهان قاطع این کلمه را به فتح الف و لام بر وزن «جبروت» می‌داند و می‌نویسد:

«نام قلعه‌ای است مشهور که مابین قزوین و گیلان واقع است و آن را به سبب ارتفاعی که دارد آله آموت گفتندی یعنی عقاب آشیان چه «اله» عقاب و «آموت» آشیان باشد.»

• برخی نیز آموت را چنانچه در زبان تاتی مردم الموت وجود دارد، به معنای آموخت گرفته‌اند و از آن به این تعریف رسیده‌اند: عقاب دست آموز.

• شماری هم اشاره به این می‌کنند که بن مایه کلمه الموت، ارموت، ارمود، امروت، اربو و امبرود (نوعی گلابی) است و از آنجا که در زبان تاتی گاهی «ر» به «ل» تبدیل می‌شود مثل «برگ» (بلگ)، پس الموت همان ارموت است که «ر» به «ل» تبدیل شده‌است.

جغرافیای سیاسی

مرکز این دهستان معلم‌کلایه است.

الموت شرقی از شمال به دهستان‌های دو هزار و سه هزار تنکابن، از شرق به قله شاه البرز و طالقان، از جنوب شرقی به طالقان، از جنوب به زیاران و آبیک و از غرب به دهستان الموت غربی محدود می‌شود.

الموت شرقی شامل سه دهستان می‌شود که عبارت‌اند از:

• الموت پایین به مرکزیت روستای زوارک

• الموت بالا به مرکزیت روستای مینودشت (شترخان)

• معلم کلایه به مرکزیت معلم کلایه

جغرافیای انسانی

تقریبا تمام اهالی این بخش از اقوام تات هستند و زبان تاتی را با گویش الموتی صحبت می‌کنند. همچنین در تعدادی روستا به گویش مراغی که از دیگر گویش‌های زبان تاتی است، سخن گفته می‌شود.

سرشناسان

• حسن صباح ، پیشوای اسماعیلیه
• کل احمد بالاروچی ، ضد قهرمان داستان عزیز و نگار و زاده روستای بالاروچ
• جلال بیگ کلانی ، زاده روستای کلان
• ولی خان خواجوی کلانی ، زاده روستای کلان
• شیردل ورکی ، شاعر زاده روستای ورک

اقتصاد

توریسم

طبیعی - تاریخی

• قلعه الموت (مقر حسن صباح در ۵۰۰ متری روستای گازرخان)
• قلعه عین‌السلطنه (در روستای زوارک)
• روستای پیچ بن (مرتفع‌ترین منطقه رودبارالموت و برخوردار از جاذبه‌های گردشگری و کوهنوردی)

جستارهای وابسته

• بخش رودبار الموت غربی
• الموت
• معلم کلایه

منابع

• قصه‌های مردم رودبار و الموت. گردآوری یوسف علیخانی و افشین نادری. جلد اول.پروژه فرهنگی تاریخ الموت. به سرپرستی دکتر حمیده چوبک الموت پایین

پیوند به بیرون

• اغلب روایت‌ها درباره«حسن صباح»مخدوش است